www.timberships.fora.pl

kgerlach

Joseph-Bernard de Chabert de Cogolin, markiz de Chabert-Cogolin (markiz de Cogolin), urodził się w Tulonie 28.02.1724. Pochodził z Prowansji, z rodziny tradycyjnie służącej w marynarce wojennej. Jego ojcem był oficer marynarki, Joseph-François de Chabert, a matką – Madeleine de Bernard. {Informacje o rodzicach z francuskiej wikipedii – rzekomo Pierre Chabert i Claire de Cuers - są zupełnie niewiarygodne – matka musiałaby go urodzić mając 66 lat!!!!} Wstąpił do korpusu gardemarynów 14.07.1741. Służył na Morzu Śródziemnym, od młodości wykazując zainteresowanie nauką oraz talent do kartografii. Wyróżniono go stanowiskiem podbrygadiera gardemarynów w Breście. W 1746 służył na 26-działowej fregacie Castor, którą minister marynarki wysłał z Brestu w kwietniu ku wybrzeżom Nowej Szkocji (dla Francuzów Akadii), dla rozpoznania aktualnej sytuacji przed przygotowywaną wielką ekspedycją księcia d’Enville (d’Anville). Jednostka dotarła na miejsce na początku lipca, a jej kapitan, kawaler de Saliés, polecił Josephowi-Bernardowi de Chabert de Cogolin sporządzić mapę zatoki Chibouctou (nad nią leży dziś Halifax), która okazała się najdokładniejsza z dotąd znanych, a równocześnie była pierwszą mapą, jaka wyszła spod ręki osoby uznanej przez wielu za najwybitniejszego kartografa francuskiego z XVIII w. Castor wróciła do Brestu we wrześniu 1746, a niemal całą jej załogę przerzucono natychmiast na 30-działową fregatę Sirène i wysłano z powrotem do zatoki Chibouctou, gdzie dotarła 27.10.1746; nie zastawszy tam już francuskiej floty, kawaler de Saliés zbierał informacje od Francuzów na lądzie, ale ostatecznie musiał odpłynąć do Europy 20.11 i zawinął do Brestu 15.12.1746. Podczas tego rejsu kawaler de Chabert de Cogolin, formalnie wciąż tylko gardemaryn, pełnił obowiązki oficera. Wiosną 1747 służył na 44-działowcu Gloire, wchodzącym w skład eskadry markiza de La Jonquière wysłanej 10.05 z redy Aix z zadaniem odbicia wyspy Cape Breton (Ile Royal), ale już 14.05 doszczętnie rozbitej w pobliżu przylądka Finisterre – czy, jak kto woli, w pobliżu przylądka Ortegal – przez zdecydowanie przeważającą eskadrę brytyjską wiceadm. Ansona. W wyniku tej klęski Chabert dostał się do angielskiej niewoli. Po powrocie do Francji został chorążym marynarki w kwietniu 1748. Odbył w 1750/1751 wyprawę naukową wzdłuż wybrzeży Ile Royale (Cape Breton; po rejsie przez Atlantyk zawinął do Louisbourga w sierpniu 1750), Nowej Szkocji (Akadii), i Nowej Ziemi (Nowej Fundlandii), kiedy dokonano istotnych pomiarów hydrograficznych i bardzo wielu korekt przyjętych wcześniej danych; między innymi – dzięki jego umiejętnościom astronomicznym – ustalono, że wybrzeże Nowej Szkocji jest o 9 stopni geograficznych bliżej Europy niż na wszystkich dotychczasowych mapach francuskich! Wyruszył w drogę powrotną do Francji w listopadzie 1751. Przydzielono go w kraju do Składu Map i Planów marynarki. Joseph-Bernard de Chabert de Cogolin był członkiem zwyczajnym Akademii Marynarki od 1752. W 1753 opublikował wyniki swoich badań w pracy pod skromnym, choć długim tytułem „Voyage fait par ordre du roi en 1750-1751, dans l’Amérique septentrionale, pour rectifier les cartes des côtes de l’Acadie, de l’isle Royale & de l’isle de Terre-Neuve; et pour en fixer les principaux points par des observations astronomiques”. W okresie 1753/1754 na 30-działowej fregacie Comète uczestniczył w rejsie (wyjście z Brestu 20.09.1753, powrót do Brestu 22.02.1754) do Aveiro, Lizbony, na Wyspy Kanaryjskie, Azory, Maderę, podczas którego grupa uczonych, członków Akademii Marynarki – jak porucznik Gabriel de Bory, chorąży François-Louis Edme du Maitz de Goimpy i właśnie chorąży Joseph-Bernard de Chabert de Cogolin – dokonywała badań hydrograficznych i astronomicznych, wśród których ważne miejsce zajęła obserwacja zaćmienia słońca 26.10.1753 w Aveiro. W 1754 Chaberta nagrodzono Orderem Św. Ludwika.
Otrzymał stopień porucznika marynarki 11.02.1756. W kwietniu 1756 był kapitanem 16/18-działowej barki Hirondelle, wchodzącej w skład floty tulońskiej generała-porucznika de La Galissonnière, ale dołączył do niej dopiero 30.04. W listopadzie 1756 dowodził 24/26-działową fregatą Topaze w ekspedycji komandora Marquisan przeciwko Korsyce. W 1758 przyjęto go do Akademii Nauk. Po reformie Akademii Marynarki w 1769 ponownie stał się jej członkiem. Awansował na kapitana fregaty 1.10.1764. Promowano go do rangi komandora („kapitana liniowca”) 15.11.1771. Ożenił się 1.12.1771 z Hélène-Marguerite-Barbe Tricher. Od 1773 był inspektorem pomocniczym składu map i planów, od 1776 – inspektorem. Został brygadierem sił morskich w 1776. W latach 1778-1779 dowodził 64-działowcem Vaillant w kampanii eskadry wiceadm. d’Estaing na wodach amerykańskich i w rejonie Antyli (wyjście z Francji 13.04.1778, dotarcie do ujścia rzeki Delaware 8.07.1778, wsparcie amerykańskiego uderzenia na Rhode Island na przełomie lipca i sierpnia 1778, odejście na Antyle 4.11.1778, zawładnięcie Saint-Vincent 18.06.1779, zdobycie Grenady w lipcu 1779, niewykorzystane zwycięstwo pod Grenadą 6.07.1779, operacje pod Savannah we wrześniu i październiku 1779, powrót do Brestu 5.12.1779). Jako dowódca 80-działowca Saint Esprit brał udział w ekspedycji generała-porucznika de Grasse na wody Indii Zachodnich i Ameryki w 1781; podobno był jednym z niewielu oficerów francuskich tej floty, którzy potrafili określić astronomiczną długość geograficzną i jedynym, który to w ogóle robił; o mentalności przeciętnej kadry bojowej marynarki Francji (w najświetniejszym przecież jej okresie „starego reżimu”, kiedy wielu interesowało się nauką!) świadczy fakt, że zyskało mu to POGARDLIWY przydomek „astronoma”. Walczył w bitwie u wejścia na zatokę Chesapeake 5.09.1781, gdzie odniósł ciężką ranę. Awansował na szefa eskadry 12.01.1782. Od 1783 był członkiem honorowym Akademii Marynarki. Przyjęto go również do Królewskiego Towarzystwa [naukowego] w Londynie, wchodził w skład stowarzyszeń naukowych w Kolonii, Berlinie i Sztokholmie. Rewolucjoniści dali mu 1.01.1792 rangę wiceadmirała, ale ponieważ mordowali też wiceadmirałów, wolał wyemigrować do Anglii. Wrócił do Francji w 1802. Od 1803 pracował w Biurze d/s Długości Geograficznej. Oślepł podczas prac nad ostatnim swoim wielkim dziełem, atlasem Morza Śródziemnego. Zmarł w Paryżu 1.12.1805.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Jacques de Boutier de La Cardonnie, zwany kawalerem de La Cardonnie, urodził się 5.09.1727 w Villeneuve d’Agen. Jego ojcem był Denis de Boutier, pan de Majajouls, de Catus i de La Cardonnie, a matką – Jeanne Clairy, dama de Clévis. Zaczął służbę w marynarce wojennej jako ochotnik w 1744. Służył na 30-działowej fregacie Amphitrite (zatonęła w lipcu 1745 koło Porto-Rico) i na 30-działowej fregacie Mégère podczas ataku na wyspę Anguilla w 1745. Przyjęto go do korpusu gardemarynów 12.01.1746. W 1746 należał do załogi 56/56-działowca Alcyon w eskadrze kawalera Conflans, która opuściła redę Aix 29.04 eskortując konwój 230 statków, dotarła 11.07 na wody San Domingo, starła się w niemrawej potyczce w połowie sierpnia z eskadrą komandora Mitchella koło Mole Saint-Nicolas, udała się 7.09 ku Nowej Szkocji, skierowała do Francji 22.10, wróciła do Brestu 6.11.1746. W 1747 Alcyon był w Kanadzie. W 1748 de Boutier służył w artylerii nadbrzeżnej. Został chorążym marynarki 17.05.1751. Wcześnie przejawiał zainteresowania naukowe. Już jako gardemaryn znał dobrze geometrię, algebrę, hydrografię, artylerię i budowę okrętów. Na przełomie 1751 i 1752 uczył się astronomii w obserwatorium w Paryżu. W 1753 jako członek załogi 64-działowca Illustre (rejs z Brestu i powrót do tego portu 24.02.1753-5.07.1753) przebywał na San Domingo dla zaobserwowania przejścia Merkurego przez tarczę słoneczną 6.05.1753 i precyzyjniejszego wyznaczenia długości tej wyspy. Opracował plan pokonywania trasy między wyspami Turks i Caicos, a wyspą Crooked, ważny dla statków handlowych kierujących się ku San Domingo. Kawalera de La Cardonnie przyjęto na członka zwyczajnego Akademii Marynarki od 1753 (podaje się też daty 1754 i 1756; członkiem pomocniczym był już od 31.08.1752). W 1756 z ramienia marynarki uczestniczył w kierowaniu pracami fortyfikacyjnymi na wyspie Ouessant. W tym samym roku na 30-działowej fregacie Améthyste brał udział w ekspedycji dwóch zespołów francuskich przeciwko brytyjskim faktoriom i statkom niewolniczym w rejonie wybrzeży Gwinei i Angoli. Otrzymał stopień porucznika marynarki 17.04.1757. W latach 1757-1760 był oficerem na 64-działowcu Illustre, wchodzącym w skład zespołu ośmiu okrętów szefa eskadry, hrabiego d’Aché, który wypłynął z Francji 4.05.1757 do Indii Wschodnich, docierając do Ile de France 18.12.1757 z 1200 żołnierzami generała hrabiego Thomasa de Lally-Tollendal. W dalszy rejs wyruszono 27.01.1758. Francuzi rzucili kotwice koło fortu St. David 28.04.1758. Stoczyli z Brytyjczykami nierozstrzygnięte bitwy pod Cuddalore 29.04.1758, pod Negapatam 3.08.1758 i koło Pondicherry 10.09.1759. Zawrócono z końcem września 1759 ku Ile de France. Jednak w styczniu 1760 Illustre rozbił się w huraganie u brzegów tej wyspy, więc kawaler de La Cardonnie musiał w 1761 wrócić do Francji na innym okręcie. Nagrodzono go 1.02.1762 Orderem Św. Ludwika. W 1762 służył na 26/32-działowej fregacie Diligente w Indiach Zachodnich. W 1764 dowodził 18-działową fluitą Parham i był w Gujanie Francuskiej, zajmując się kartografią. Został kapitanem fregaty 1.10.1764. Od 1.05.1765 do 30.05.1768 zajmował stanowisko majora pomocniczego Brestu. W 1768 wrócił do Indii Zachodnich jako kapitan 12-działowej korwety Bergère. Wyruszył w rejs powrotny na wiosnę 1769. Przeszedł przez kanał Bahama i dotarł w kwietniu do Hawany, a 26.08.1769 do Rochefort. Awansował na komandora („kapitana liniowca”) 18.02.1772, dostając też stopień kapitana pierwszego batalionu regimentu piechoty z Hawru. Od 9.11.1776 miał rangę brygadiera sił morskich. Od 1778 Jacques de Boutier de La Cardonnie dowodził 74-działowcem Diadème. Walczył w bitwie pod Ouessant 27.07.1778; oskarżono go o uchylenie się od zaatakowania Brytyjczyków, ale wykręcił się rzekomym brakiem zauważenia rozkazu i uniknął, o włos, sądu wojennego. W nieprzychylnej atmosferze musiał jednak stoczyć pod koniec 1779 pojedynek w Lasku Bulońskim. W 1780 dowodził 74-działowcem Actif, odprowadził na Atlantyk konwój z Brestu udający się na wody amerykańskie, potem wszedł w Kadyksie w skład dywizjonu szefa eskadry de Beausseta. Uczestniczył w zagarnięciu przez ten zespół wartościowego konwoju brytyjskiego koło przylądka Finisterre 9.08.1780. Ożenił się 11.01.1784 z kuzynką (chów wsobny był bardzo popularny wśród francuskiej arystokracji), o trzydzieści lat młodszą od niego Catherine de Boutier de Saint-Sernin. Mieli jedną córkę. Kawalera de La Cardonnie promowano 20.08.1784 do stopnia szefa eskadry. Wycofał się z aktywnej służby 1.12.1784 z powodu złego stanu zdrowia. Przeniósł się z rodziną na San Domingo. Zmarł tam w listopadzie 1791 w Jérémie.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Charles-Paul-Émile de Chérisey, de Norroy (1725 - 18.01.1799) oraz Louis-Augustin de Monteclerc, de la Rongère (1727 - 25.03.1784).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Charles-Paul-Émile de Chérisey de Norroy, hrabia de Norroy i pan de La Touche, zwany „kawalerem de Chérisey” oraz grzecznościowo „hrabią de Chérisey”, urodził się 25.01.1725 w Metz. Jego ojcem był markiz Louis de Chérisey (generał-porucznik armii, gubernator fortu Saint-Jean de Marseille), a matką – Anne-Louise-Pagel Paget. Wstąpił do korpusu gardemarynów 30.06.1742. Został chorążym marynarki 1746. Ożenił się 19.02.1754 z Louise-Madeleine de Cacqueray de Valmenier. Otrzymał stopień porucznika marynarki 11.02.1756. Jako oficer na 64-działowcu Dragon brał udział w bitwie pod Quiberon 20.11.1759, zakończonej klęską francuskiej floty markiza de Conflans, ale okręt, na którym służył, zdołał uciec na rzekę Charente. De Chérisey awansował na kapitana fregaty w 1764. Został komandorem („kapitanem liniowca”) 15.11.1771. W 1772 w eskadrze do ćwiczenia ewolucji bitewnych (krążącej przez trzy miesiące po Zatoce Biskajskiej i wzdłuż wybrzeży Portugalii), dowodzonej przez szefa eskadry d’Orvilliers, de Chérisey zajmował stanowisko drugiego kapitana 30-działowej fregaty Terpsichore. W 1776 dowodził na redzie Brestu 64-działowcem Protée w zespole szefa eskadry hrabiego du Chaffault. Od 9.11.1776 był brygadierem sił morskich. Dowodził 74-działowcem Scipion we flocie generała-porucznika d’Orvilliers, która opuściła Brest 3.06.1779, podążyła na południe, by połączyć się z hiszpańską flotą generała-porucznika de Cordoby w rejonie Sisargas, skąd wspólnie popłynięto ku wybrzeżom angielskim. Kampania gigantycznej połączonej floty francusko-hiszpańskiej (67 liniowców), która miała być uwieńczona inwazją wielkiej armii francuskiej na Wyspy Brytyjskie, zakończyła się po trzech miesiącach powrotem do Brestu okrętów pozbawionych wody, z kończącą się żywnością, z załogami zdziesiątkowanymi przez tyfus, ospę i szkorbut. De Chérisey dowodził 110-działowcem Invincible we flocie wiceadm. d’Estaing, która wróciła z Kadyksu do Brestu w okresie 7.11.1780 -3.01.1781. Invincible, działając w ramach eskadry de La Motte-Piqueta, brał udział w zdobyciu 2.05.1781 kilkunastu statków brytyjskich z konwoju wracającego z Indii Zachodnich z wielkimi łupami. De Chérisey był nadal albo znów kapitanem tego liniowca we flocie generała-porucznika de Guichen, która wyszła z Brestu 22.06 częściowo w celu osłonięcia konwoju transportującego żołnierzy do ataku na Minorkę, połączyła się w Kadyksie z hiszpańską flotą adm. don Luisa de Cordoby i ostatecznie wróciła do Brestu 5.09.1781 po kampanii ocenianej przez samego Guichena jako „męcząca i mało chwalebna”, podczas której przebyto 2257 mil właściwie bez celu wobec sprzeciwiania się przez Cordobę aktywniejszym działaniom. Pod koniec 1781 roku Guichen otrzymał rozkaz osłonięcia na wodach Zatoki Biskajskiej ważnych posiłków kierowanych do wiceadm. de Grasse w Indiach Zachodnich. Wyszedł z Brestu 10.12.1781 z 19 liniowcami, a wśród nich był Invincible z hrabią de Chérisey jako kapitanem. Generał-porucznik de Guichen zaskakująco nieostrożnie zajął pozycję po zawietrznej i w przód od osłanianego konwoju, więc kiedy 12.12.1781 dopadł go 150 mil na południowy zachód od Ouessant brytyjski kontradm. Kempenfelt z dużo słabszymi siłami, francuski admirał mógł tylko bezradnie obserwować jak Anglicy gromią powierzony jego opiece konwój. Do ostatecznej klęski przyczyniło się jeszcze nadejście sztormu o ogromnej sile – poturbowana eskorta de Guichena wróciła do Brestu. Charles-Paul-Émile de Chérisey otrzymał promocję do rangi szefa eskadry 12.01.1782. Mianowano go komendantem gardemarynów w Rochefort. W 1789 został wybrany szlacheckim deputowanym do Zgromadzenia Narodowego z ramienia seneszatu Saintonge. Zmarł 18.01.1799 w Poitiers. Miał Order Św. Ludwika.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Louis-Augustin de Monteclerc (Montecler, Montécler, Monteclair, Montéclair) de la Rongère, zwany kawalerem de la Rongère i grzecznościowo hrabią de Monteclerc, urodził się 14.09.1727 w zamku Rongère w Saint-Sulpice. Jego ojcem był Joseph-François de Montecler, markiz de Montecler, a matką - Hyacinthe de Menon de Turbilly, markiza de la Rongère. Wstąpił do korpusu gardemarynów 15.12.1743. Otrzymał stopień porucznika 17.04.1757. Jako oficer na 64-działowcu Éveillé brał udział w bitwie pod Quiberon 20.11.1759, zakończonej klęską francuskiej floty markiza de Conflans, ale okręt, na którym służył, zdołał uciec na rzekę Vilaine. Od schyłku 1766 kawaler de la Rongère był oficerem na 18-działowej barce Hirondelle, wysłanej 9.04.1767 z Brestu ku wybrzeżom Maroka, via Lizbona i Kadyks. Ożenił się 14.01.1772 z Josèphe-Jeanne de Rosily. Mieli syna. Louis-Augustin de Montécler awansował na komandora („kapitana liniowca”) 18.02.1772. W 1776 dowodził na redzie Brestu 64-działowcem Bizarre w zespole szefa eskadry hrabiego du Chaffault. Z końcem stycznia 1779 wchodził w skład Rady Marynarki. Dowodził 64-działowcem Solitaire we flocie generała-porucznika d’Orvilliers, która opuściła Brest 3.06.1779, podążyła na południe, by połączyć się z hiszpańską flotą generała-porucznika de Cordoby w rejonie Sisargas, skąd wspólnie popłynięto ku wybrzeżom angielskim. Kampania gigantycznej połączonej floty francusko-hiszpańskiej (67 liniowców), która miała być uwieńczona inwazją wielkiej armii francuskiej na Wyspy Brytyjskie, zakończyła się po trzech miesiącach powrotem do Brestu okrętów pozbawionych wody, z kończącą się żywnością, z załogami zdziesiątkowanymi przez tyfus, ospę i szkorbut. De Montecler był brygadierem sił morskich od 7.03.1781. W 1781 dowodził 74-działowcem Diadème we flocie generała-porucznika de Grasse, która wyruszyła 22.03 do Indii Zachodnich. Dotarto do Martyniki 28.04. De Montecler uczestniczył w licznych bitwach i starciach zespołu de Grasse’a, m.in. w potyczce 29.04.1781 z eskadrą Hooda koło Fort Royal i w zakończonej zwycięstwem Francuzów bitwie u wejścia do zatoki Chesapeake 5.09.1781. W tej ostatniej odniósł poważne rany. Mimo tego, nadal jako kapitan Diadème, brał udział w zakończonej klęską Francuzów bitwie u Wysepek Świętych 12.04.1782. Po klęsce Diadème znalazł się w grupie okrętów, które uciekając dotarły do 25.04 do Cap Français na San Domingo, gdzie skupił je pod swoimi rozkazami markiz de Vaudreuil. Liniowiec nie okazał się jednak wystarczająco sprawny (nie miał dna obitego miedzią) i wraz z 11 innymi nie uczestniczył w dalszej kampanii Vaudreuila na wodach Indii Zachodnich i Ameryki, rozpoczętej 4.07.1782. Louis-Augustin de Monteclerc po powrocie do Francji został dyrektorem portu w Breście. Był jednym z oficerów oskarżonych o przyczynienie się do przegranej w bitwie pod Les Saintes, jednak zmarł – podobno w konsekwencji ran odniesionych jeszcze w bitwie pod Chesapeake – 25.03.1784 w Quimper, przed ostateczną konkluzją komisji dochodzeniowej z Lorient. Był kawalerem Orderu Św. Ludwika.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Henri-Jean-Baptiste de Pontevès-Gien (15 mars 1738 - 13.07.1790), Jean Baptiste de Turpin (1734 - 18.04.1783) oraz Antoine Pierre de Clavel (1734-1797).
Pozdrawiam Janusz>

kgerlach

Henri-Jean-Baptiste de Pontevès-Gien (1738-1790) był tu już opisywany i to dość niedawno.

Jean-Baptiste de Turpin, hrabia de Turpin de Jouhé du Breuil-Malmaud, urodził się 21.09.1734 w St-Martin-de-Juillers. Jego ojcem był René Turpin, pan du Breuil-Malmaud, królewski muszkieter, a matką – Françoise Seguin de Mirande. Jean-Baptiste zaczął służbę w marynarce wojennej w 1748, na 30-działowej fregacie Fidele, pod opieką swego krewnego (przyszłego wiceadmirała Floty Ponantu), Jeana-Baptiste’a Macnémara. W randze szefa brygady był zaangażowany w szkolnictwo marynarki – wiadomo o latach 1765-1786, lecz ponieważ Francuzi mieli w tym czasie kilku oficerów o nazwisku Turpin, nie jest całkiem pewne, do którego z nich odnoszą się poszczególne wzmianki. Od 16.01.1774 do 29.03.1776 dowodził, w stopniu porucznika, 12/18-działową korwetą Ecureuil. Ożenił się 11.04.1774 z Marie-Elisabeth Germain du Patty. Mieli dzieci. W 1778 w randze komandora („kapitana liniowca”) dowodził 50-działowcem Fier. Brał udział w bitwie pod Ouessant 27.07.1778 pod rozkazami generała-porucznika d’Orvilliers. Nadal jako kapitan okrętu Fier uczestniczył w kampanii eskadry wiceadm. d’Estaing na wodach amerykańskich i zachodnioindyjskich (1778-1779), gdzie walczył w bitwie pod Grenadą 6.7.1779. Operował w Indiach Zachodnich także na wiosnę 1780 w składzie eskadry generała-porucznika de Guichena, który obarczył go bezpośrednią eskortą bardzo wartościowego konwoju, jaki wyszedł z Fort Royal na Martynice 12.04.1780. W okresie 1780-1781 kawaler Turpin du Breuil był kapitanem 74-działowca Hercule. Wziął udział w kampanii na zachodniej półkuli eskadry generała-porucznika de Grasse, która wyruszyła z Brestu 22.03.1781 i walczył w zwycięskiej bitwie pod Chesapeake 5.09.1781. Został w 1782 mianowany majorem marynarki w Rochefort. Zmarł, podobno z wyczerpania, 18.04.1783.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Antoine-Pierre czy Pierre-Antoine de Clavel [de Chavel, de Claveau], zwany kawalerem de Clavel i hrabią de Clavel, urodził się w 1734. Jego ojcem był komandor Antoine de Clavel, kawaler Orderu Św. Ludwika, dowódca bombardierów marynarki w Tulonie, a matką – Françoise Martin. Pierre-Antoine też wybrał karierę w marynarce wojennej. Został porucznikiem w 1773. W tym samym roku dowodził (zapewne tymczasowo, albo to jakiś inny Clavel, których wielu służyło na morzu) 74-działowcem Souverain. Potem sprawował komendę nad 18-działową barką Hirondelle, kursującą między Tulonem, Maltą i Smyrną. Otrzymał rangę kapitana w 1777. W 1779-1780 z pokładu 32-działowej fregaty Sérieuse dowodził zespołem jednostek tej klasy; podczas konwojowania statków z portów Lewantu do Marsylii zdobył 11.01.1780 nieprzyjacielski kuter korsarski u wybrzeży Kandii. Był dowódcą 74-działowca Scipion, który wyszedł z Brestu 22.03.1781 w składzie eskadry generała-porucznika de Grasse. Dotarto do Martyniki 28.04. De Clavel uczestniczył we wszystkich bitwach i starciach zespołu de Grasse’a: w potyczce z eskadrą Hooda koło Fort Royal 29.04.1781, w zajęciu Tobago 2.06.1781, w zakończonej zwycięstwem Francuzów bitwie u wejścia do zatoki Chesapeake 5.09.1781, w chybionym ataku na Barbados, w zdobyciu wyspy Saint-Christophe i w starciach koło niej w styczniu i lutym 1782, w potyczce koło Dominiki 9.04.1782. Nadal jako kapitan Scipion brał udział w zakończonej ciężką porażką Francuzów bitwie u Wysepek Świętych 12.04.1782. Po klęsce dotarł do 25.04 wraz z grupą okrętów markiza Vaudreuil do Cap Français na San Domingo. Lecz kiedy Vaudreuil opuścił 4.07.1782 Cap Français z 13 liniowcami, rozpoczynając końcową kampanię w rejonie, liniowiec Scipion nie wchodził w skład jego eskadry. Pozostał wprawdzie w Indiach Zachodnich, ale pod innym kapitanem. Najprawdopodobniej wynikało to z faktu, że już przed bitwą pod Les Saintes komandor de Clavel ciężko chorował. Jego postępowanie w czasie tej bitwy było przedmiotem dochodzenia komisji z Lorient w 1784, ale mimo oskarżeń de Grasse’a, dowódca okrętu Scipion nie tylko został całkowicie uniewinniony (cały czas postępował wg rozkazów swojego szefa eskadry), ale i specjalnie pochwalony – nie zważając na chorobę kazał się wynieść na pokład na czas walki. De Clavel był kawalerem Orderu Św. Ludwika, skończył karierę jako brygadier sił morskich. Ożenił się z Ursule-Elisabeth (czy Elise-Ursule) Guion. Mieli dzieci. Zmarł w La Ciotat w 1797.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów oficerów francuskich, są nimi Jean-François-Joseph de Montgrand (1740 - 30.10.1809) oraz Charles-Pierre Claret de Fleurieu (1738 - 18.08.1810).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Jean-François-Joseph de Montgrand urodził się w szerokich okolicach roku 1740. Jego rodzice mieli stado 13 dziatek, więc szczegóły urodzin wielu z nich nie są pewne. Istnieje świadectwo chrztu z 1737, najprawdopodobniej dotyczące właśnie jego, co wskazywałoby raczej na ten rok jako przybliżoną datę urodzenia. Ojcem Jana-Franciszka-Józefa był Jean-Baptiste, pan de la Napoule de Montgrand, potem markiz de Montgrand de Mazade (brygadier armii, kawaler Orderu Św. Ludwika, inspektor milicji ochrony wybrzeża w Prowansji), a matką – Marie-Anne de Carfeuil. On sam wstąpił do korpusu gardemarynów w 1754. Został chorążym w 1757. W wykazie z 1775 (niekoniecznie bardzo dokładnym) nadal jest nazywany chorążym. W 1777 otrzymał rangę kapitana piechoty marynarki. W 1778 w stopniu porucznika marynarki dowodził w Tulonie 20-działową szebeką Séduisant. W okresie 17.07-28.10.1778 uczestniczył na niej w kampanii, którą odbyła w zachodniej części Morza Śródziemnego eskadra kawalera de Fabry, wyłapująca brytyjskie statki handlowe. Awansował na komandora („kapitana liniowca”) 13.03.1779. Przed 1780 ożenił się z Henriette-Françoise-Baptistine Lasale. Mieli syna i córkę. W latach 1781-1783 dowodził 32-działową fregatą Flore i zajmował się eskortowaniem francuskich konwojów na Morzu Śródziemnym. Został szefem eskadry w 1786. Zmarł 30.10.1809 w Marsylii.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Charles-Pierre Claret, hrabia de Fleurieu (d’Éveux de Fleurieu) urodził się 2.07.1738 w Lyonie. Wstąpił do korpusu gardemarynów 15.12.1755. Służył na 64-działowcu Lion podczas kampanii generała-porucznika de La Galissonnière przeciwko Brytyjczykom na Minorce i w czasie bitwy pod Minorką 20.05.1756. Został chorążym portu w 1762 lub 1.07.1765. Po 1763 poświęcił się pracom naukowym. Zajmował się chronometrami. Jego około 10-miesięczny rejs po Atlantyku i Bałtyku na oddanej mu pod komendę 16-działowej korwecie Isis w 1768-1769 przyczynił się do wprowadzenia chronometrów we francuskiej marynarce wojennej (sam konstruował zegary). Otrzymał stopień porucznika marynarki 1.10.1773. Od 26.02.1775 był zastępcą inspektora („drugim inspektorem”) Składu Map i Planów Marynarki. Ustąpił z czynnej służby 1.11.1776 otrzymując na odchodnym awans na komandora („kapitana liniowca”). Przeniósł się wówczas do pracy administracyjnej, gdzie piastował bardzo ważne stanowisko dyrektora portów i arsenałów. Miał duży wpływ na ministrów marynarki, odegrał ważną rolę przy tworzeniu regulaminów w 1776, przyczynił się do zaangażowania Francji po stronie powstańców amerykańskich oraz do wysłania komodora Suffrena na wody Indii Wschodnich. Napisał instrukcje dla takich sławnych oficerów kierowanych na czele ekspedycji badawczych jak Lapérouse oraz Entrecasteaux. W okresie 25.10.1790-15.05.1791 był ministrem marynarki. Został aresztowany przez rewolucjonistów, uwolniony dopiero po obaleniu Robespierre’a 27.07.1794. Od 1797 zasiadał w Radzie Starszych, jednego z organów republikańskich rozpędzonych przez braci Bonaparte 9.11.1799. Jednak Rada Starszych od początku zajmowała stanowisko znacznie bardziej przychylne generałowi Bonaparte niż Rada Pięciuset, a jej członkowie nie mieli większego problemu z zaakceptowaniem zamachu stanu. Fleurieu został Radcą Stanu, członkiem Instytutu i Biura d/s długości geograficznej, intendentem generalnym domu cesarskiego (oczywiście nie wcześniej niż w 1804), senatorem i gubernatorem pałacu Tuileries. Zajmował się też niekiedy, z doskoku, sprawami floty, chociaż w bardzo ograniczonym zakresie. Zmarł w Paryżu 18.08.1810.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opianie losów francuskich oficerów, są nimi Jacques-François Martelli-Chautard (1734 - 05.06.1810) oraz Barthélémy-Honoré de Marin, de Carranrais (1738 - ...).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Jacques-François Martelli-Chautard (de Martelly-Chautard, Martelly de Chautard), zwany też Joseph-Jacques-François de Martelly de Chautard, urodził się 10.01.1734 w Tulonie. Jego ojcem był Louis-Antoine-Marie Martelli-Chautard, a matką – Rossoline-Victoire-Rosolie de Trans de Villeneuve (czy Victoire de Villeneuve des Arcs). Wstąpił do korpusu gardemarynów w 1750. Został chorążym w 1755. Otrzymał stopień porucznika w 1764. Służył na jednym z okrętów eskadry hrabiego de Broves, która w 1770 bombardowała tunezyjskie miasta Bizertę, Porto Farina i Monastir w rewanżu za napady piratów. Joseph-Jacques-François de Martelly dostał Order Św. Ludwika w 1771. Ożenił się w lutym 1775 (czy 1774) z Albertine-Louise-Elisabeth de Ville d’Avray Thierry. Mieli syna. Jacques-François Martelli-Chautard awansował na komandora („kapitana liniowca”) w 1777. W latach 1778-1779 dowodził 32-działową fregatą Pleyade. W okresie 16.07-28.10.1778 uczestniczył na niej w kampanii, którą odbyła w zachodniej części Morza Śródziemnego eskadra kawalera de Fabry, wyłapująca brytyjskie statki handlowe. Potem przebywał na wodach Lewantu. W czasie wojny o niepodległość Ameryki dowodził 50-działowcem Expériment w latach 1780-1781, a w 1782 - 74-działowcem Palmier. Na nim walczył w bitwie 12.04.1782 koło Wysepek Świętych. Po klęsce dotarł 25.04 wraz z grupą okrętów markiza Vaudreuil do Cap Français na San Domingo. Jednak kiedy Vaudreuil opuścił 4.07.1782 Cap Français z 13 liniowcami, rozpoczynając końcową kampanię w rejonie, liniowiec Palmier nie wchodził w skład jego eskadry. Odesłany do Francji, zatonął w sztormie koło Bermudów 24.10.1782. Jacques-François Martelli-Chautard przeżył katastrofę, ale czuł się wyczerpany. Od 1784 był brygadierem sił morskich. Zrezygnował z dalszej służby i zajął się polityką. W latach 1790-1792 pełnił funkcję prezydenta dystryktu tulońskiego. Wybrano go 9.08.1792 do Zgromadzenia Narodowego. W okresie od 1.12.1792 do 10.05.1793 należał do Gwardii Narodowej. W 1800 Napoleon mianował go merem Tulonu. Pełnił tę funkcję do 1801. W latach 1802-1806 był radcą generalnym prowincji Var. Zmarł 5.06.1810 w Ollioules.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Barthélémy-Honoré de Marin, hrabia de Carranrais urodził się około (bardzo zgrubnie) 1720. Pochodził z Prowansji. Służył podobno jako paź u hrabiego Tuluzy, Admirała Francji. Wstąpił do korpusu gardemarynów 5.05.1738. Został chorążym marynarki w 1746. Otrzymał stopień porucznika 11.02.1756. Był oficerem 24-działowej fregaty Gracieuse w eskadrze generała-porucznika de La Galissonnière podczas kampanii przeciwko Brytyjczykom na Minorce w 1756. Awansował na komandora („kapitana liniowca”) 18.08.1767. Został brygadierem w 1778. Jako dowódca 74-działowca Bourgogne brał udział w kampanii 1779 (3.06-14.09), kiedy eskadra generała-porucznika d’Orvilliers podążyła z Brestu na południe, by połączyć się z hiszpańską flotą generała-porucznika de Cordoby w rejonie Sisargas, skąd wspólnie popłynięto ku wybrzeżom angielskim. Wyprawa gigantycznej połączonej floty francusko-hiszpańskiej (67 liniowców), która miała być uwieńczona inwazją wielkiej armii francuskiej na Wyspy Brytyjskie, zakończyła się po trzech miesiącach powrotem do Brestu okrętów pozbawionych wody, z kończącą się żywnością, z załogami zdziesiątkowanymi przez tyfus, ospę i szkorbut. Nadal dowodząc tym samym okrętem de Marin przeszedł w okresie 7.11.1780-3.01.1781 z Kadyksu do Brestu w eskadrze wiceadmirała d’Estaing. Dano mu rangę szefa eskadry 1.02.1781. W 1784 był członkiem komisji z Lorient, rozpatrującej oskarżenia hrabiego de Grasse przeciwko swoim oficerom po klęsce u Wysepek Świętych 12.04.1782.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Jean-Baptiste François Suzannet (... - 1795) oraz Laurent de Renaud d'Alleins (1739 - ...).
Pozdrawiam Janusz.