www.timberships.fora.pl

kgerlach

Melchior de Thomas de Châteauneuf, zwany kawalerem Thomas de Châteauneuf, pochodził ze szlacheckiej rodziny prowansalskiej. Urodził się 3.12.1632 w Tulonie. Jego rodzicami byli Barthélemy de Thomas (pan de Châteauneuf, konsul Tulonu od 1637) i Catherine de Pontevès. Od 1660 był kapitanem okrętów. Proponowano oddanie mu w listopadzie 1660 dowództwa 30-działowca Saint-Antoine w eskadrze kawalera Pawła (mającej zwalczać korsarzy afrykańskich), ale do tego nie doszło. Ożenił się 10.06.1663 w Tulonie z Anne d'Astour, córką pierwszego konsula w tym mieście. Mieli stado dzieci, chociaż nieliczne z nich pożyły trochę dłużej niż kilka lat. Od 1664 do 1667 Melchior zwany kawalerem Thomas de Châteauneuf dowodził 36-działowcem Française; w eskadrze księcia de Beaufort brał udział w ekspedycji przeciwko Gigery (Djidjelli, Dżidżli) po wyjściu z Tulonu 2.07.1664; w 1665 w eskadrze Martela, opuścił Tulon 18.03, zawijał do Kadyksu (w lipcu), walczył z korsarzami berberyjskimi, transportował towary, dotarł do Marsylii 9.11.1665. W 1664 czy 1665 spowodował przeniesienie do Tulonu straszliwej zarazy, aczkolwiek sposób, w który to zaszło, różni się radykalnie w zależności od osoby opowiadającej całą historię. Wg jednej z wersji pożyczył od swego teścia 24 tysiące liwrów na wyposażenie statku skierowanego na wody Lewantu, który to żaglowiec zarazę stamtąd przywlókł. Wg innej wersji, Thomas de Châteauneuf natknął się w sierpniu 1664 na statek z Marsylii, pilnie potrzebujący pomocy po uderzeniu szkwału; doholował ten żaglowiec do Tulonu, a wdzięczny kapitan ofiarował mu belę zakupionego w Smyrnie jedwabiu. Ów jedwab, który de Thomas kazał przenieść do magazynu teścia, zamieszkiwały dorodne pchły zainfekowane zarazą, która wytrzebiła mieszkańców Tulonu. W 1666 i 1667, nadal na Française, Melchior de Thomas de Châteauneuf operował w składzie eskadry księcia de Beaufort, która w 1666 przeszła z Tulonu do Brestu. W latach 1669-1670 był najprawdopodobniej kapitanem 34/38-działowca Soleil d'Afrique w eskadrze generała-porucznika Martela pod Algierem, La Goulette i Porto Farina. Od 5.03.1671 dowodził 50/66-działowcem Bourbon, wyposażonym w Tulonie do zwalczania korsarzy z Tunisu i Trypolisu; wyszedł w Tulonu 26.05.1671 w składzie eskadry Almérasa, operował pod La Goulette 21-25.06.1671; jego okręt przemianowano 24.06 na Eclatant; zawijał na Maltę 29.10.1671, pilnował żeglugi pod Porto Farina i La Goulette w styczniu 1672, wrócił do Tulonu 5.03.1672. W 1672 Melchior de Thomas de Châsteauneuf sprawował komendę nad 44-działowcem Joli w eskadrze Martela skierowanej w maju do Algieru, potem krążącej w pobliżu Cagliari i Porto Farina, przed powrotem do Tulonu 24.10.1672. W grudniu 1672 mianowano go kapitanem 68/70-działowca Saint-Esprit, który chciano wysłać na wody Lewantu, lecz realizacji projektu zaniechano. Melchior de Thomas został 17.11.1673 mianowany kapitanem 50-działowca Vermandois, ale zachorował i musiał w grudniu zrezygnować z komendy. Od lutego 1674 dowodził 52/54-działowcem Ferme; jednak wyszedł z Tulonu 5.05.1674 jako kapitan 52-działowca Vaillant i z eskadrą księcia de Vivonne podążył ku wybrzeżom Hiszpanii, wracając do Tulonu na początku lipca; przeszedł na 50-działowiec Fleuron, na którym w składzie eskadry księcia de Vivonne wziął udział w udanym odparciu ataku Hiszpanów 11.08 na Collioure. Od grudnia 1674 do 1676 dowodził 54/64-działowcem Parfait; wyszedł z Tulonu 29.01.1675 w składzie eskadry Vivonne'a i walczył w bitwie pod Stromboli 11.02.1675; wszedł do Mesyny następnego dnia, krążył potem u przylądka Spartivento, uczestniczył w zdobyciu Augusty 17.08.1675. Wrócił do Tulonu; ponownie z niego wyszedł 17.12.1675 w eskadrze Duquesne'a. Walczył w bitwie pod Alicudi (druga bitwa pod Stromboli) 8.01.1676 oraz w bitwie pod Augustą 22.04.1676. W bitwie pod Palermo 2.06.1676 był już dowódcą 64/66-działowca Sans Pareil; uczestniczył w ostrzeliwaniu i zdobyciu Escalette 4-9.11.1676; wrócił do Tulonu 25.11.1676. Gdy w 1679 zmarł jego starszy brat, kawaler Thomas de Châteauneuf wycofał się ze służby w marynarce wojennej i zajął sprawami typowymi dla cywilnych feudałów, np. był konsulem w Tulonie. Zmarł 26.02.1698 w Tulonie.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Thomas Garnier urodził się 1.01.1624 w Saint Malo. Jego rodzicami byli Jean Garnier i Bertranne Soueff. Być może zaczął służyć w marynarce wojennej około 1640, ale nie zdziwiłbym się, gdyby wyszło na jaw, że w ogóle był kapitanem cywilnym. Jedyne jego dowództwo wspominane szeroko przez wiele źródeł wcale bowiem nie dotyczyło okrętu wojennego, chociaż użytego w bitwie (o niej dalej). Ożenił się 26.10.1646 w Saint Malo z Jeanne Allaire. Mieli dzieci. Nie da się wykluczyć, że właśnie Thomas Garnier dowodził od 10.02.1666 branderem 4-działowym Roi David. W 1667 sprawował komendę nad okrętem Hercule w majowej bitwie koło wyspy Nevis, lecz jego żaglowiec był 26-działową jednostką Kompanii Zachodnioindyjskiej. Thomas Garnier zmarł 6.03.1671 w Saint Malo. We francuskiej marynarce wojennej służyli (przed nim i po nim) inni oficerowie tego nazwiska.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Philippe Raquin des Gouttes (1580 - 1649) oraz Michel de Ligny de La Bretesche (1640 - 1690).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Philippe Raquin des Gouttes (Desgouttes), zwany kawalerem, a potem komandorem Des Gouttes, urodził się około 1580 (niektórzy uważają, że dokładnie w 1582) w zamku des Gouttes, w rodzinie drobnej szlachty z Burbonii. Jego rodzicami byli Antoine Raquin (pan des Gouttes) i Renée d'Amanzé. Został przyjęty 5.01.1599 (czy dzień wcześniej) do Zakonu Kawalerów Maltańskich, w języku Owernii. W zakonie tym służyli także jego trzej bracia. Początkowo robił karierę właśnie z Zakonie, chociaż szczegóły większości jego poczynań w roli Kawalera Maltańskiego walczącego na galerach są dość słabo znane. W latach 1619-1620 pełnił funkcję generała galer Zakonu i odznaczył się podczas walk na Peloponezie. Zdobył tam na Turkach fort de Tornese w Elidzie, biorąc 400 jeńców. Wrócił do Francji i w 1626 dostał w marynarce francuskiej stanowisko kapitana okrętu, ale początkowo nie sprawował faktycznego dowództwa. Kardynał Richelieu wysłał go do Holandii, aby przyprowadził z tego kraju 8 jednostek nabytych dla pomocy w zgnieceniu powstania hugenotów w La Rochelle. Od września 1627 do 1631 dowodził 52-działowcem Vaisseau du Roi (Royal, Grand Vaisseau du Roi, Navire du Roi), przy czym na wiosnę 1628 sprawował równocześnie komendę nad lekką eskadrą we flocie księcia de Guise, blokującej La Rochelle; chronił słynną tamę kardynała Richelieu. Potem pomagał kardynałowi w kodyfikacji zasad regulujących służbę w marynarce wojennej. Od marca 1635 dowodził 30-działowcem Coq. W latach 1636-1637 był kapitanem admiralskiego 52-działowca Amiral (Vaisseau du Roi, Royal, Grand Vaisseau du Roi, Navire du Roi) jako jeden z dwóch doradców admirała, hrabiego d'Harcourt, obarczonego zadaniem odbicia wysp Lérins z rąk Hiszpanów, co na skutek kłótni między doradcami udało się dopiero 15.05.1637, po sześciotygodniowych walkach. W 1638 miał swój udział w zwycięskim starciu pod Guetaria (22.08). W 1639 znów dowodził 52-działowcem Amiral, tym razem flagowcem wiceadm. de Sourdis. W czerwcu 1640 dowodził 10/16-działową fregatą Saint Jean (Petit Saint Jean, Saint Jean-Baptiste). W tym samym roku w randze szefa eskadry i w roli szefa sztabu Armanda de Maillé-Brézé uczestniczył w niezbyt udanym ataku (22 lipca) na statki hiszpańskie w Kadyksie. W 1643 i 1644 (z przerwą na przełomie 1643/1644) dowodził 28-działowcem Lion Couronné. Otrzymał 9.07.1644 stanowisko generała-porucznika sił morskich. W Zakonie Kawalerów Maltańskich został w 1644 wielkim przeorem Owernii, którą to funkcję zachował do śmierci. Podobno walczył też jako doradca w nierozstrzygniętej bitwie 22 grudnia 1647 pod Castellammare. Wycofał się ze służby w 1648. Zmarł około marca 1649 w Paryżu.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Michel de Ligny, kawaler (potem, od 1685, pan) de La Bretèche (La Bretesche) urodził się około 1640 w Paryżu. Zapisano go do Zakonu Kawalerów Maltańskich, gdzie z czasem pełnił funkcję komandora. Od marca 1669 do czerwca 1671 w stopniu "podporucznika galery" był oficerem na 3/5-działowej galerze zwykłej Fleur de Lys, którą dowodził wtedy Charles de Savonnières komandor de La Bretèche. Michel de Ligny uczestniczył na niej w ekspedycji dla obrony Kandii 2.07-21.08.1669 i walczył tam w bitwie 25.07.1669. Najprawdopodobniej awansował w 1670 na "kapitana galery". Od 22.05.1670 do 1671 już w stopniu "kapitana liniowca" dowodził 40/60-działowcem Provançal w eskadrze Martela na Morzu Śródziemnym, a potem w okresie 1671-1672 (do marca 1672) na tych samych wodach - okrętem 28-działowym Trompeuse, przemianowanym 24.06.1671 na Triton. Później w 1672 sprawował komendę nad 32/38-działowcem Soleil d'Afrique w eskadrze zwalczającej korsarzy z Tunisu i blokującej Porto Farina. W latach 1673-1676 dowodził 48/54-działowcem Heureux, początkowo eskortując konwoje z Hawru; w 1674 przeszedł na tym żaglowcu do Tulonu. W 1675 w eskadrze księcia de Vivonne walczył w bitwie pod Stromboli 11.02; osłaniał statki zmierzające do Mesyny, brał udział w zdobyciu Augusty 17.08 (tu pokierował działaniami galer), zimował 1675/1676 w Mesynie, walczył w bitwie pod Augustą 22.04.1676 i bitwie pod Palermo 2.06.1676; wrócił do Tulonu 25.11.1676. W hierarchii Zakonu Kawalerów Maltańskich miał już funkcję bajliwa. Od listopada 1677 do września 1678 dowodził 48/54-działowcem Bon w eskadrze Châteaurenaulta (w marcu 1678 eskortującej konwój ze zbożem idący z Brestu do Mesyny), która starła się z Holendrami w bitwie koło Ouessant 17.03 (Bon stracił stengę). W latach 1681-1682 Michel de Ligny de La Bretèche znów dowodził 48/54-działowcem Heureux, operując na Morzu Śródziemnym, głównie na Morzu Egejskim. W 1682 był kapitanem 32/34-działowca Prompt, wysłanego z Tulonu w rejs krążowniczy, ale odesłanego zaraz na Maltę z powodu fatalnych własności żeglarskich. W latach 1683-1684 dowodził 32/40-działowcem Aventurier, wyposażonym w kwietniu 1683 w Tulonie i skierowanym na wody Lewantu, gdzie operował przynajmniej do lutego 1684. W latach 1687-1688 był kapitanem 58-działowca Marquis, od maja 1687 w eskadrze Mortemarta zwalczającej korsarzy algierskich i z Salé, zawijał na Maltę, do Kadyksu, uczestniczył na tej jednostce w bombardowaniu Algieru 1-13.07.1688. W 1689 dowodził 60-działowcem Fougueux, na którym wyszedł z Tulonu 4.06 w składzie eskadry Tourville'a i pożeglował do Brestu. Zmarł w 1690 w Paryżu.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Jacques de Noailles (09.11.1653 - 22.04.1712) oraz Louis de Montolieu (26.01.1648 - 15.07.1713).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Jacques de Noailles, zwany najpierw kawalerem, potem bajlifem de Noailles, pochodził z bardzo potężnego i bogatego domu de Noailles. Jego rodzicami byli Anne de Noailles (wbrew pozorom facet, książę de Noailles, kawaler Orderu Św. Ducha, seneszal i gubernator Rouergue, kapitan generalny Auvergne itd.) oraz Anne-Louise Boyer (dama do towarzystwa królowej). Wśród braci miał kolejnego księcia (marszałka Francji), a także kardynała i arcybiskupa Paryża. Urodził się 9.11.1653 (lub dwa dni później) w Paryżu. Został zapisany do Zakonu Kawalerów Maltańskich już 14.08.1657. Oczywiście trzyletni rycerzyk jeszcze przyuczał się do nocnika, ale potem faktycznie służył i walczył na galerach zakonu, zanim wrócił do Francji i został zaangażowany na galerach wojennych tego państwa w 1676. Z jakiejś przyczyny król zażyczył sobie, aby w 1678 czy 1679 Jacques, kawaler de Noailles, przeszedł na krótko do korpusu żaglowców. Z tego powodu de Noailles, w 1679 nazywany "kapitanem liniowca", dowodził przez moment od 15.01.1679 okrętem 32-działowymi Poli, następnie 36/42-działową fregatą Bizarre, a potem był - ciągle w tym samym roku - drugim kapitanem tej jednostki, lecz te roszady nie są zbyt jasne. W 1679, mając już w hierarchii Zakonu Kawalerów Maltańskich rangę bajlifa, kupił sobie za 170000 liwrów we francuskiej marynarce stopień "porucznika-generała galer" i wobec nieodpowiedniego wieku ówczesnych generałów galer pełnił rolę faktycznego głównodowodzącego tej formacji. W 1680, 1683, 1684, 1686, 1688 i 1689, dowodził też indywidualnie 5-działowymi wielkimi galerami o nazwie Patronne (pierwsza, w latach 1680 i 1683; druga w następnych). Operował pod Genuą (w 1680 i podczas bombardowania w maju 1684), w eskadrach Mortemarta i Duquesne'a w sierpniu 1684 pod Rosas, we wrześniu 1684 u wybrzeży Hiszpanii, w sierpniu 1686 u wybrzeży Prowansji, w 1688 dowodził eskadrą galer połączoną w maju/czerwcu z zespołem d'Estréesa dla ekspedycji przeciwko Algierowi, w 1689 był dowódcą dużej eskadry galer skierowanej ku wybrzeżom Katalonii. Kiedy w 1686 postanowiono część skazańców wysłać do Indii Zachodnich, niektóre załogi galer podlegających jego rozkazom zbuntowały się, uważając los galernika we Francji za lepszy niż los niewolnika po drugiej stronie Atlantyku; dla zachęty i wyjaśnienia sytuacji de Noailles powiesił dwóch z nich. W 1687 sprawował komendę nad 5-działową wielką galerą Réale oraz od czerwca nad eskadrą galer u wybrzeży Genui, Livorno, Civitavecchia, Korsyki, ponownie Genui (sierpień) - z zadaniem terroryzowania (podczas pokoju) galer hiszpańskich, gdyby były w mniejszej liczbie, jak mu subtelnie wytłumaczył Król-Słońce; żadnej jednak nie spotkał, zdobył za to korsarza algierskiego i jego pryz. W 1689 został zatrudniony do przetransportowania do Rzymu kardynałów spieszących na konklawe (Buillona, de Bonzi, Fürstenberga) oraz księcia de Chaulnes i markiza de Torcy; opuścił Tulon 11.09, po kłopotach z pogodą wyrzucił czeredę w Civita-Vecchia. W 1690 kazano mu pokierować eskadrą galer na Atlantyku - poprowadził je z Rochefort do zatoki Torbay i z powrotem do Rouen. Na początku 1692 dołączył swoją flotę galer do żaglowców wiceadm. Ponantu, d'Estréesa, dla wspierania walk przeciwko księciu Sabaudii. Uczestniczył w zdobyciu Nicei oraz w bombardowaniu i splądrowaniu Oneille, potem w barbarzyńskim bombardowaniu Barcelony (król arcychrześcijański mógł świętować zniszczenie katolickiej katedry i setek domów u króla arcykatolickiego). W 1692 de Noailles zwiększył głodowe racje chleba dla galerników na Morzu Śródziemnym i dodał im kapkę wina, co bardzo nie spodobało się władzom, uważającym, że przykuci do ławek skazańcy i "niewierni" powinni umierać ku chwale miłosiernego króla, a nie obżerać się jego kosztem - pobożny Ludwiś XIV zemścił się na bajlifie de Noailles i gdy w tym samym roku dowiedział się o trzech przypadkach zderzenia galer, wystosował do porucznika-generała ostrą reprymendę. Jacques de Noailles pomagał w 1693 w obleganiu Rosas w Katalonii. Dowodził w 1694 r. eskadrą 23 galer. W 1696 sprawując komendę nad flotą 25 galer odbył kampanię u wybrzeży Langwedocji i Katalonii. W czerwcu 1697 wyróżnił się podczas oblegania Barcelony. W 1698 kierowana przez niego eskadra galer kontrolowała wody w pobliżu Marsylii, Livorno, Civita-Vecchia, Genui, Tulonu. Otrzymywał rozkazy od Ludwika XIV jeszcze w marcu 1701, przebywając koło Kadyksie. Uczestniczył w obronie tego miasta w 1702. W sierpniu 1703 wielki mistrz wyznaczył mu rolę ambasadora Zakonu Kawalerów Maltańskich we Francji. Od czerwca albo sierpnia 1703 do śmierci bajlif de Noailles pełnił też funkcję komandora de La Croix-en-Brie. Dostawał zresztą dochody z wielu komandorii. Mimo tego, mając kłopoty z zarządzaniem swoim majątkiem, zmarł zrujnowany - 22.04.1712 w Paryżu.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Louis de Montolieu pochodził ze starej rodziny szlacheckiej z Marsylii i dolnej Langwedocji. Urodził się 19.01.1648 (albo tydzień później) w Marsylii. Jego rodzicami byli Jean-Baptiste de Montolieu (kapitan galery) oraz Elizabeth (Isabeau) de Valbelle-la-Tour. Louis de Montolieu służył na galerach, lecz początkowy okres jego służby obfituje w niejasności wskazujące, że było kilka osób tego imienia i nazwiska. Na cześć kapitana królewskiej galery, który zginął 1.09.1638 w walce z galerami hiszpańskimi, nazwano 5-działową galerę właśnie Montolieu i w 1660 oddano ją pod dowództwo Louisa de Montolieu, nazywanego "kapitanem galery". Nie mógł to jednak być "ten" Louis de Montelieu, ponieważ on miał dopiero 12 lat - chyba że data jego urodzenia, powszechnie przyjmowana, byłaby fałszywa. W 1662 "kapitan galery" Louis de Montolieu dowodził 5-działową galerą Mercoeur w eskadrze de Ternesa i siłach de Neuchèze'a; po wyjściu z Tulonu 6.08, krążono koło Kartageny w sierpniu; szkwał zatopił 15.09.1662 jego galerę w zatoce Alméria. W 1663 de Montolieu dowodził 3/5-działową galerą zwykłą Fleur de Lys w eskadrze de Ternesa i siłach księcia de Beaufort. Krążono u wybrzeży Barbarii przed powrotem do Tulonu 17.10.1663. Tymczasem dane indywidualne wskazują, że urodzony w 1648 Louis de Montolieu dopiero 29.01.1665 dostał stopień "porucznika galery". Jego ojciec zginął 19.03.1667 od kuli z muszkietu podczas walki z okrętem korsarskim. W nagrodę za zasługi ojca, Louis de Montolieu awansował 15.05.1667 na "kapitana galery". W latach 1669-1672 i 1674 był kapitanem 5-działowej galery zwykłej Saint-Louis; w lipcu-sierpniu 1669 w eskadrze księcia Vivonne podczas oblężenia Kandii przez Turków; w 1671 w eskadrze księcia Vivonne w kampanii u wybrzeży Włoch, Korsyki i Sardynii; w 1672 w eskadrze de la Brossardière'a w kampanii przeciwko Tunisowi i rejsie u wybrzeży Włoch. Ożenił się 27.01.1672 w Marsylii z Marie-Anne Dumas (du Mas) de Manse. Mieli dzieci. W latach 1674-1679 dowodził 5-działową galerą zwykłą Reine, bazującą w Marsylii i operującą na Morzu Śródziemnym, m.in. w Mesynie 1.06.1675; walczył w bitwie pod Palermo 2.06.1676; zimował z eskadrą w Mesynie 1677/1678. Od 1682 do 1686 i w 1687 sprawował komendę nad następną 5-działową galerą zwykłą Reine; w eskadrze markiza de Noailles i siłach Duquesne'a w walce z korsarzami algierskimi (1682); w eskadrze Mortemarta i siłach Duquesne'a podczas bombardowania Genui w maju 1684 oraz pod Rosas (sierpień 1684) i u wybrzeży Hiszpanii (wrzesień 1684); w eskadrze Noaillesa w czerwcu 1687 u wybrzeży Włoch. Awansował 6.02.1688 lub 15.11.1688 na szefa eskadry galer. W latach 1688-1689 Louis de Montolieu był kapitanem trzeciej 5-działowej galery zwykłej Reine, w 1688 w eskadrze Noaillesa wyznaczonej do działań przeciwko korsarzom algierskim. W 1698 dowodził eskadrą galer wysłanych ku wybrzeżom Hiszpanii - operował koło Barcelony, Alicante. Został w 1700 kawalerem Orderu Św. Ludwika. W 1701 dowodził galerami koło fortu Matagorda w trakcie obrony Kadyksu podczas hiszpańskiej wojny sukcesyjnej. Brał też udział w obleganiu Barcelony. W nagrodę Ludwik XIV podniósł dobra Montolieu do rangi markizatu. Jednak opracowania nazywają Louisa de Montolieu markizem już dla znacznie wcześniejszego okresu życia. W 1703 Louis markiz de Montolieu przebywał z galerami w Kadyksie, Kartagenie, Alicante, Barcelonie, Marsylii. Otrzymał rangę marszałka oboźnego. Zmarł 15.07.1713 (albo dziesięć dni wcześniej) w Marsylii.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi René de Froulay de Tessé (14.05.1648 - 30.03.1725) oraz Alphonse de Fortia de Forville de Pilles (... - 1711).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

René de Froulay (Froullay, Froulai), hrabia de Tessé (1648-1725) nie będzie tu przeze mnie charakteryzowany, ponieważ jego prawdziwy związek z marynarką był prawie fikcją. Ów francuski marszałek (w tej randze od 1703 r.) całe życie walczył w armii i zajmował się dyplomacją. Dopiero w 1712, mając już 64 lata i oglądając morze z brzegu (poza rzadkimi rejsami w charakterze pasażera), został generałem galer. O jego stosunku do tego zaszczytu świadczy fakt, że właśnie w 1712 r. podkreślał: "każdy mówi i uważa, że Korpus Galer jest kiepską częścią marynarki". Galery jako broń kompletnie się wówczas przeżywały. De Tessé być może wychodził z portu na jakiejś galerze, skoro się wypowiadał na temat odpowiedniości wód wokół wysp Hyères dla ćwiczenia wioślarzy, ale to wcale nie jest pewne. W każdym razie okres jego "generałowania" galerom przypadł na schyłek hiszpańskiej wojny sukcesyjnej i lata pokoju, kiedy jedynym sensem istnienia tej formacji było utrzymanie pływających więzień i wygodnego środka transportu dla gamoni "błękitnej" krwi. Odnosił się do sprawy niechętnie i już w sierpniu 1716 złożył rezygnację. Nie ma więc o czym pisać.

Alphonse de Fortia, markiz de Forville oraz de Pilles (de Piles) pochodził z bardzo starego rodu Fortia, z jego gałęzi Fortia de Piles. Pierwotnie była to szlachta katalońska, służąca władcom Aragonii. Osiedli w Prowansji w XIV w. Jego rodzicami byli Paul (Pierre-Paul) de Fortia (baron de Beaumes, pan des Piles, de Forville, etc., gubernator i wikariusz wysp Marsylii, zmarły w 1682) oraz Marguerite de Covet, dama de Marignane, którzy pobrali się w połowie czerwca 1627. Alphonse de Fortia był ich ósmym dzieckiem (piątym synem), co pozwala określić datę urodzenia na z grubsza 1635. Wstąpił do armii lądowej przed 1659. W 1659 służył jako oficer w Gwardii Francuskiej, potem był kapitanem kawalerii w 1667. Przeszedł do marynarki królewskiej w 1668 w stopniu kapitana okrętu ("kapitana liniowca"). W 1669 trafił jednak do Korpusu Galer i został 22.04 ''kapitanem galery". W latach 1669-1672 oraz 1674-1675 dowodził 5-działową galerą zwykłą Renommée; w 1669 w eskadrze diuka de Vivonne podczas odsieczy dla Kandii 2.07-21.08 i bitwie 25.07; w 1671 w eskadrze diuka de Vivonne podczas dwumiesięcznej kampanii u wybrzeży Włoch, Korsyki i Sardynii; w 1672 w eskadrze de la Brossardière'a przeciwko Tunisowi, w eskadrze Martela przy Porto Farina i La Goulette; w 1674 i na początku 1675 w Marsylii. Jesienią 1674 dowodził w eskadrze 5-działową galerą zwykłą Sirène. Potem w latach 1675-1680 i w 1682 znów był kapitanem tej samej galery Sirène; w 1675 w eskadrze de la Brossardière'a, w Mesynie (dotarcie 1.06), w bitwie pod Palermo 2.06; w eskadrze zimującej w Mesynie 1677/1678; w 1679 i w 1680 w Marsylii; w 1682 w eskadrze Noaillesa walczącej z korsarzami algierskimi. W październiku 1682 odziedziczył po ojcu stanowisko gubernatora i wikariusza (w ustroju dawnej Francji to była funkcja administracyjno-sądownicza, nie kościelna) Marsylii. W latach 1683-1684 oraz 1686-1687 dowodził następną 5-działową galerą zwykłą Sirène; w 1684 w eskadrze Mortemarta i siłach Duquesne'a podczas bombardowania Genui w maju 1684, przy ataku na Rosas w sierpniu i operowaniu u wybrzeży hiszpańskich we wrześniu. W 1688 i 1689 był dowódcą kolejnej 5-działowej galery zwykłej Sirène; w 1688 w eskadrze Noaillesa i siłach d'Estréesa w walce przeciwko Algierowi; w 1689 w eskadrze Noaillesa u wybrzeży Katalonii w walce z galerami hiszpańskimi. W 1693 król mianował go jednym z czterech poruczników (namiestników) w Prowansji. Alphonse de Fortia został 1.02.1694 kawalerem Orderu Św. Ludwika. Awansował w 1695 albo 1.01.1696 na szefa eskadry galer. Dano mu komandorię Orderu Św. Ludwika. W 1699 dowodził eskadrą 15 galer wysłaną ku wybrzeżom Włoch w trzech zespołach, w celach ćwiczebnych. W 1702 otrzymał zadanie przewożenia wzdłuż wybrzeży Italii wytypowanego przez Francję króla Hiszpanii (podczas hiszpańskiej wojny sukcesyjnej), diuka d'Anjou (wnuka Ludwika XIV), koronowanego jako Filip V. Ten ostatni ożenił się w 1702 z Marią-Luizą-Gabrielą Sabaudzką i przybył do Neapolu 17.04.1702. Alphonse de Fortia de Forville de Pilles dowodząc sześcioma galerami rzucił kotwice w Neapolu 7.05.1702, przyjął 2.06 na pokład Filipa V, zawinął do Orbetello 5.06, fetował swego dostojnego gościa zabawami właściwymi dla dzieci i królów (za co został hojnie nagrodzony), dotarł do Genui 16.11.1702, wysadził Filipa w Antibes (z powodu złej pogody), spotkał się z nim znów w Marsylii. Dowodząc grupą 8 galer we francuskiej straży tylnej, walczył w bitwie pod Vélez-Málagą 24.08.1704. Zmarł w Marsylii; data jego śmierci też nie jest znana zbyt dokładnie - podaje się rok 1708, 1710, 1711. Nie ożenił się i zmarł bezdzietnie.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedź.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Pierre d’Aymar d’Albi de Bres de Chateurenard (awans kapitański otrzymał w 1741) oraz Michel Bataille de Mandelot (awans kapitański otrzymał w 1738).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Pierre d'Aymar (d'Aymard) d'Albi de Bres, hrabia de Châteaurenard (de Chateurenard), pochodził z Prowansji. Jego rodzicami byli François-Félix baron de Châteaurenard i Gabrielle-Thérèse de Morel de Pontevès. Został gardemarynem 15.01.1701. W latach 1701-1702 służył na 64-działowcu Eole i na 90/96-działowcu Admirable, czyli przebywał w Tulonie i okolicy. W 1703 należał do załogi 90-działowca Tonnant. W latach 1704-1705 pogłębiał staż na 60-działowcu Content koło Gibraltaru, więc być może brał udział w bitwie pod Vélez-Málagą 24.08.1704. W 1706 służył na 72-działowcu Parfait. Mianowano go 1.06.1707 podbrygadierem gardemarynów. W 1711 stacjonował w Langwedocji, w batalionie marynarki. W 1712 pływał na 58-działowcu Sérieux. Otrzymał 25.12.1712 rangę "chorążego liniowca". W 1714 służył na okrętach hiszpańskich (chodzi oczywiście o podporządkowanie Hiszpanii królowi Francji w trakcie hiszpańskiej wojny sukcesyjnej, a nie o zmianę narodowości). W 1717 był chorążym na 64-działowcu Henri, w latach 1718-1719 na tym samym okręcie i na 64-działowcu Toulouse, w latach 1724-1725 na 50-działowej fluicie Loire, w 1727 znów na 64-działowcu Toulouse. W tamtych latach wymienione okręty operowały na Morzu Śródziemnym, osłaniając konwoje i składając wizyty w krajach promujących korsarstwo (Algier, Tunis, Trypolis). Pierre d'Aymar dostał 1.02.1728 stanowisko majora pomocniczego. Służył w 1729 na 28/32-działowej fregacie Zéphyr, która z pięcioma innymi fregatami przeczesywała wody wokół Trypolisu. W 1732 należał do załogi 74-działowca Espérance, który w okresie od 3.06 do listopada w eskadrze (4 liniowce) baliwa de Vattan po wyjściu z Tulonu odwiedził wody pod Genuą (gdzie próbowano zastraszyć władze Republiki i wymusić na nich odszkodowanie za zniszczenie francuskiego statku przewożącego kontrabandę wojenną), Livorno, Tunisem i Trypolisem. Awansował 2.10.1732 na "porucznika liniowca". W marcu 1734 dano mu stanowisko porucznika gardemarynów. W 1740 dowodził 50-działowcem Diamant. W latach 1741-1742 był kapitanem 64-działowca Eole. Awansował 1.05.1741 na "kapitana liniowca". W 1744 walczył w bitwie pod Tulonem (22.02) jako drugi kapitan 74-działowca Duc d'Orléans. Został 25.06.1731 kawalerem Orderu Św. Ludwika. Nie ożenił się.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Michel Bataille de Mandelot, który awansował w 1738 na kapitana, nie jest mi znany. Zamiast niego podam losy innego członka tej starej rodziny szlacheckiej z Burgundii, który faktycznie (też?) otrzymał w 1738 awans na "kapitana liniowca".
André Bataille de Mandelot de Laucez (de Lancey) był piątym synem żyjącego w latach 1637-1700 oficera armii, Michela Bataille de Mandelot (pana de Mandelot, Mavilly, Lancey, la Chaux etc.) oraz jego poślubionej 25.08.1664 żony, Anne-Colombe Le Goux (ich czwarty syn urodził się w 1678). Zaczął służbę w marynarce wojennej jako ochotnik w 1691. Został gardemarynem 10.03.1692. Uczestniczył w wielu różnych kampaniach podczas wojny Francji z Ligą Augsburską oraz podczas hiszpańskiej wojny sukcesyjnej (w sumie, w życiu, w ponad 40), odnosząc liczne rany, w tym najpoważniejszą w trakcie oblężenia Barcelony w 1697. Otrzymał 17.03.1727 stopień "porucznika liniowca". Awansował 1.04.1738 na "kapitana liniowca". W 1741 był drugim kapitanem 50-działowca Diamant i w styczniu uczestniczył w starciu (podczas pokoju) z Anglikami koło San Domingo. Bardzo chwalony za postawę został kawalerem Orderu Św. Ludwika. W bitwie pod Tulonem 22.02.1744 dowodził 50-działowcem Alcyon. Zmarł 27.02.1758 w Tulonie. Nie zostawił potomków.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi La Bédoyère (... - 25.10.1747, awans kapitański otrzymał w 1738) oraz de Kersauson de Pennendreff (... - 15.12.1759, awans kapitański otrzymał w 1741).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Alexis Huchet de La Bédoyère pochodził ze starej rodziny szlacheckiej z Bretanii. Pierwsze informacje na temat rodu Huchet de La Bédoyère datuje się na początek XV w. Alexis został gardemarynem 1.10.1702. Dostał rangę "chorążego liniowca" 24.06.1709. Awansował 17.03.1727 na "porucznika liniowca". Otrzymał 1.04.1738 stopień "kapitana liniowca". W 1744 był dowódcą 20/26-działowej fregaty Panthère i eskortował konwój statków handlowych z La Rochelle do Hawru. W 1747 w zespole szefa eskadry Étanduère dowodził 74-działowcem Monarque - eskortowano od 17.10 spod wyspy Aix zmierzający ku Martynice konwój 252 statków; Francuzi zostali zaatakowani przez Anglików 25.10 koło przylądka Finisterre i w bitwie, która się wywiązała, Alexis Huchet de La Bédoyère zginął.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach