www.timberships.fora.pl

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Thomas-Albert Riqueti de Beaumont-Mirabeau (1632 - 1690) oraz de Beaulieu de Tivas (1630 - 04.06.1673).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Thomas-Albert Riqueti (Riquety, Riquetti) de Beaumont-Mirabeau, zwany kawalerem de Beaumont Mirabeau lub kawalerem de Beaumont, pochodził ze szlacheckiej rodziny wywodzącej się z Włoch, późno osiadłej w Prowansji. Jego rodzicami byli Thomas de Riqueti (senior de Mirabeau, de Beaumont, de Villebone itd., dowódca w armii, stronnik króla podczas Frondy) i Anne de Pontevès-Buous albo Pontevès de Buoux. Thomas-Albert został ochrzczony 28.08.1632. W dzieciństwie (22.04.1639) oddano go do Zakonu Kawalerów Maltańskich. Jak twierdził biograf rodziny, "był człowiekiem wielkich talentów, lecz popędliwego charakteru". Równolegle rozwijał swoją karierę w Zakonie, we flocie królewskiej, jako korsarz (a nawet pirat), ponadto w wojskach lądowych. Był klientem domu książąt Vendôme. W 1655 służył jako "chorąży liniowca" na 36/46-działowcu Lune dowodzonym przez kapitana Louisa De Vendôme diuka de Mercoeur. W następnym roku zajmował stanowisko "porucznika liniowca" na 36/46-działowcu Éminent. W 1662 był do lipca (w randze "kapitana liniowca" od lutego 1662) dowódcą 16-działowej fregaty Sainte-Anne, operującej u wybrzeży Hiszpanii, Afryki, na Morzu Śródziemnym. W tym samym roku dowodził okrętem (być może korsarskim) Sainte-Anne du Ponant. Razem z bratem Françoisem de Riqueti napadał na hiszpańskie statki, ale gdy spotkał żaglowiec turecki, podnosił banderę maltańską i też na niego uderzał, co z punktu widzenia prawa było piractwem, o które go (razem z innymi słynnymi żeglarzami francuskimi tamtej doby, jak Forbinem) formalnie oskarżono - wyłgał się dzięki protekcji. Zajmował stanowisko porucznika w gwardii księcia Vendôme, kapitana portu i redy miasta Marsylii, z nadania tego księcia 30.03.1664. Miał też skromny tytuł koniuszego. W 1664 był kapitanem 30-działowca Victoire, należącego do floty księcia de Beaufort, która po opuszczeniu Tulonu 2.07.1664 dokonała ataku na Gigery (Djidjelli, Dżidżili) - Francuzi zdobyli to algierskie miasto 23.07, ewakuowali do 31.10. Od 5.03.1666 sprawował komendę nad 36-działowcem Palmier we flocie księcia de Beaufort, kiedy ta po wyjściu z Tulonu 29.04.1666 przeszła na Atlantyk. Walczył w bitwie pod Dungeness 28.09.1666. W 1668 był kapitanem 34-działowca Ecureuil, który wyszedł z Tulonu 24.03.1668 z eskadrą i operował na Morzu Śródziemnym. Od sierpnia 1668 sprawował dowództwo 44-działowca Sirène, przewożąc na nim 650 żołnierzy na Kandię; przebywał tam do 18.12.1668. W latach 1669-1670 (do 17.11.1670) dowodził 36-działowcem Mercoeur, na którym po opuszczeniu Tulonu 12.01.1669 zwalczał piratów z Tunisu i Algieru, operował u wybrzeży Kandii. W latach 1672-1673 dowodził od grudnia 1672 okrętem 56-działowym Diamant, opuszczając na nim 18.01.1673 Tulon w eskadrze generała-porucznika Martela; Francuzi przeszli do Kadyksu, Brestu, dołączyli do wiceadm. d'Estréesa na Tamizie 1.07.1673; Diamant najprawdopodobniej walczył w bitwie pod Texel 21.08.1673. Podobno Thomas-Albert, kawaler de Beaumont, dał schronienie w zamku Mirabeau żonie konstabla de Colonne i jej siostrze, księżnej Mazarin, kiedy uciekły ze swych domów. Ponieważ były ścigane z rozkazu królewskiego, razem z braćmi i przyjaciółmi zerwał łańcuch portu w Marsylii, aby wywieźć je za granicę. Usunięto go w 1675 ze służby. Jednak wśród Kawalerów Maltańskich dalej awansował, zostając 28.03.1690 komandorem de la Selve. W tym samym roku mianowano go wielkim przeorem de Saint-Gilles (inni twierdzą, że Tuluzy), ale zmarł (na skutek spadnięcia z narowistego konia) zanim mógł przyjąć ten urząd.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

De Beaulieu de Tivas urodził się około 1630. Był muszkieterem królewskim i trafił na okręty w ramach jednego z poronionych pomysłów Króla Słońce, który postanowił przerobić wiernych sobie muszkieterów na zaufanych kapitanów. Będąc na razie tylko pasażerem na 36-działowcu Mercoeur odznaczył się 1.03.1665 w walce wręcz (podczas abordażu) z algierskim okrętem korsarskim Barbiera Hassana koło Tunisu. Od lipca 1665 do sierpnia 1668 dowodził (już w randze "kapitana liniowca") 36-działową fregatą Etoile, operującą do kwietnia 1666 na Morzu Śródziemnym, a potem w eskadrach Beauforta i Duquesne'a na Atlantyku. W latach 1668-1670 był kapitanem 36/38-działowca Beaufort, wysłanego 15.09.1668 z ambasadorem do Konstantynopola, gdzie zawinięto 18.12.1668; na początku 1670 w eskadrze Martela działał przeciwko korsarzom z Algieru. Od marca 1671 dowodził 54-działowcem Lys w eskadrze d'Almérasa zwalczającej korsarzy z Tunisu i Trypolisu. Na początku 1672 sprawował komendę nad 48-działowcem Prince na Atlantyku. Od kwietnia 1672 był kapitanem 66/72-działowca Conquérant w połączonej flocie angielsko-francuskiej; walczył w bitwie pod Solebay 7.06.1672. Zginął w pierwszej bitwie pod Schooneveld 7.06.1673.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Antoine de la Haye du Coudray de Montbault (1642 - 1712, awans kapitański otrzymał w 1684) oraz Edme-Elie Certaines de Fricambault (... - 12.10.1702, awans kapitański otrzymał w 1692).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Antoine de la Haye-Montbault (przekręcane na Montbaud i w inny sposób), zwany kawalerem de la Haye du Coudray oraz kawalerem de Montbault, senior du Theil-Montbault i Ardelay, urodził się około 1642. Jego rodzicami byli François de La Haye-Montbault (senior du Coudray-Montbault) oraz Renée de L'Esperonnière. Zaciągnął się do marynarki jako gardemaryn około 1658. W 1672 przebywał w charakterze ochotnika na 52-działowcu Téméraire. Został w 1673 "chorążym liniowca" i w tej randze służył początkowo na 50-działowcu Prince w Rochefort, a potem na 64/72-działowcu Grand, walczącym w obu bitwach pod Schooneveldt - 7.06 i 14.06.1673 - a także w bitwie pod Texel 21.08.1673. Podczas tej ostatniej kawaler de Montbault doznał złamania ręki. W 1675 służył na 30-działowej fregacie Jeux, operującej w eskadrze Granceya na Antylach (wyjście z La Rochelle w czerwcu 1675, powrót do tego portu we wrześniu 1675). Awansował w 1675 na "porucznika liniowca". W latach 1676-1677 był porucznikiem na 54-działowcu Fendant, operującym w styczniu 1676 na wodach Nowej Fundlandii, a od 6.09.1676 należącym do eskadry wiceadm. d'Estréesa, która odbiła Cayenne w grudniu 1676 i przeprowadziła nieudany atak na Tobago w marcu 1677. Od 28.06.1678 "porucznik liniowca" de Montbault służył na 44-działowcu Hasardeux, operującym przeciwko korsarzom na kanale La Manche. W 1679 był porucznikiem na 26-działowej fregacie Diligente w Rochefort i w eskadrze działającej u wybrzeży Afryki, Portugalii, Hiszpanii do października. Ożenił się 2.03.1680 z Renée Guiraud. Mieli dwie córki. W 1681 służył w randze "porucznika liniowca" na 34-działowej fregacie Bizarre w Tulonie. Awansował w 1682 na "kapitana fregaty". Dowodził w tamtym roku 6/10-działową barką/fregatą Moqueuse walczącą z korsarzami z Algieru (wyjście z Tulonu w czerwcu, powrót 16.11.1682). W 1683 był w Tulonie kapitanem 6-działowej barki Gracieuse. Awansował w 1684 na "kapitana liniowca". W latach 1685-1686 zajmował stanowisko drugiego kapitana na 50/62-działowcu Bourbon w Rochefort, Breście, pod Kadyksem, w Tangerze. Od stycznia 1689 był drugim kapitanem na 44-działowcu Indien w Tulonie oraz we flocie Tourville'a, która przeszła w sierpniu do Brestu. Potem zajmował to samo stanowisko na 60-działowcu Ferme podczas rejsu eskadry Tourville'a na Atlantyku (wyjście z Brestu 16.08.1689, powrót 20.09.1689). {Wszystkie dane na temat służby w latach 1672-1689 z książki: Jean-Michel Roche, "Commandants, états-majors et activité des bâtiments de la Marine française", tom I, luty 2019}. W bitwie pod Béveziers (pod Beachy Head) 10.07.1690 dowodził 44-działowcem Faucon. W 1693 był kapitanem 52/56-działowca Téméraire, operującego w eskadrach d'Estréesa i Tourville'a na Morzu Śródziemnym oraz podczas ataku na konwój smyrneński. W 1694 sprawował komendę nad 68-działowcem Bizarre. Został w 1694 kawalerem Orderu Św. Ludwika. W 1702 był kapitanem 66/68-działowca Bourbon, zdobytego przez Holendrów w bitwie w porcie Vigo 22.10.1702, albo 64/70-działowca Espérance d'Angleterre, spalonego przez własną załogę w tejże bitwie. Podczas bitwy pod Vélez-Malagą 24.08.1704 dowodził 56-działowcem Sage. Zmarł w 1712 w Ardelay bądź w La Limousinière albo 30.05.1716 w Saint-Maurice-la-Fougereuse.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Edme-Élie Certaines de Fricambault był najstarszym z synów małżeństwa zawartego 28.03.1659. Urodził się najprawdopodobniej około 1660. Jego rodzicami byli opisywany tu już przeze mnie Pierre de Certaines de Fricambault (kapitan okrętów królewskich, kapitan szwoleżerów w szeregach Frondy Książąt, korsarz) i Antoinette Le Maistre (Lemaistre) de Grandchamp. W 1679 był gardemarynem na 72-działowcu Conquérant w Tulonie. W latach 1680-1681 służył jako "chorąży liniowca" na 28-działowcu Marin, wysłanym 18.04.1680 na Antyle w składzie eskadry wiceadm. d'Estréesa (wrócił do Rochefort 2.03.1681). W 1681 był "chorążym liniowca" na 14-działowej fregacie Friponne w Rochefort. Na początku 1682, wciąż w tej randze, wchodził w skład załogi 52-działowca Sage w Tulonie. W 1682 służył na 56-działowcu Aimable w Tulonie oraz pod Algierem (okręt uczestniczył w bombardowaniu Algieru przez eskadrę Duquesne'a 20.08-12.09.1682 i wrócił do Tulonu 17.10.1682). W latach 1683-1684 Edme-Élie Certaines de Fricambault należał do załogi galiotu moździerzowego Foudroyante w stopniu "chorążego galiota", ale w funkcji porucznika galiota; uczestnicząc w bombardowaniu Algieru przez flotę Duquesne'a 18.06-16.06.1683 (powrót do Tulonu 17.10.1683) został ranny w oko drewnianym odłamkiem odłupanym z bloku przez kulę. W maju 1684 brał na tym okręcie udział w bombardowaniu Genui przez eskadrę Duquesne'a. W 1686 był "porucznikiem liniowca" na 48-działowcu Fidèle w Tulonie. W 1689 służył w randze "porucznika liniowca" na 58-działowcu Saint-Michel w Breście. W 1690 był porucznikiem na 62/70-działowcu Heureux; stracił rękę podczas walki z holenderskim okrętem w końcu sierpnia 1690. Awansował 1.01.1693 na "kapitana liniowca". Został w 1693 kawalerem Orderu św. Ludwika. Od czerwca 1702 dowodził 64-działowcem Oriflamme, należącym de eskadry Châteaurenaulta, obarczonej zadaniem eskortowania do Europy hiszpańskiej Floty Skarbowej z Meksyku. Walczył w bitwie w porcie Vigo 22.10.1702, w której zginął w płomieniach na podpalonym własnym okręcie. Ponieważ to właśnie on doradził głównodowodzącemu schronienie się w Vigo, co skończyło się straszliwą klęską zespołu hiszpańsko-francuskiego, niektórzy sugerują, że świadomie nie kwapił się z ratowaniem własnej osoby.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Nicholas Lefèvre de Méricourt (brak danych, awans kapitański otrzymał w 1677) oraz André de Gouesson (... - 24.8.1704, awans kapitański otrzymał w 1692).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Nicolas (nie Nicholas, jak przerabiają "na swoje" Anglicy) Lefèvre de Méricourt w 1668 w randze "porucznika liniowca" dowodził w Dunkierce i Hawrze 30-działową fregatą Hirondelle. W 1669 służył jako porucznik na 42-działowcu Comte, który po wyjściu z Tulonu 5.06.1669 w składzie eskadry księcia de Beaufort walczył u wybrzeży Kandii w okresie 19.06-21.08.1669; podczas starcia z Turkami 25.07.1669 Lefèvre de Méricourt został ranny w nogę odłamkiem. W 1671 był porucznikiem na 36-działowcu Alcyon, który po wyjściu z Hawru 26.10.1671 eskortował statki handlowe do Kadyksu i wrócił stamtąd do Hawru z innym konwojem 1.02.1672. Dziewięć dni później Lefèvre de Méricourt zmustrował, by objąć dowództwo 14-działowej fregaty Tempête. Awansował 20.02.1672 na "kapitana fregaty", zaś na początku 1673 (a nie w 1677) - na "kapitana liniowca". We wczesnej fazie 1673 Nicolas Lefèvre de Méricourt miał zostać dowódcą 18-działowej fregaty Embuscade, ale ostatecznie przeniesiono go 18.03.1673 na stanowisko drugiego kapitana 64-działowca Sans Pareil. Walczył w bitwach pod Schooneveldt 7.06.1673 (kiedy został ranny w nogę) i 14.06.1673, a także w bitwie pod Texel 21.08.1673. Od marca do sierpnia 1674 był drugim kapitanem 52-działowca Hercule w Breście. Od 10.08.1674 dowodził 28/30-działowcem Vigilant w ochronie atlantyckich wybrzeży Francji. W sierpniu 1676 mianowano go drugim kapitanem 56-działowca Précieux, przewidywanego na flagowiec wiceadm. d'Estréesa, ale ostatecznie przeszedł na Glorieux. W latach 1676-1677 pełnił funkcję kapitana na 68-działowcu Glorieux, flagowym okręcie wiceadm. d'Estréesa w wyprawie (rozpoczętej wyjściem z Brestu 6.10.1676) przeciwko holenderskim placówkom w Ameryce Południowej i na Antylach, zakończonej porażką pod Tobago, gdzie liniowiec ten spłonął, a de Méricourt odniósł ranę. W 1677 "kapitan liniowca" Nicolas Lefèvre de Méricourt zajmował w Breście stanowisko kapitana na 80-działowcu Couronne, flagowym okręcie wiceadm. d'Estréesa. W latach 1677-1678 sprawował tę samą funkcję na 68-działowcu Terrible w drugiej wyprawie d'Estréesa przeciwko Holendrom w Afryce i na Morzu Karaibskim (rozpoczętej 3.10.1677 wyjściem z Brestu i zakończonej zatopieniem prawie całej floty przez d'Estréesa 11.05.1678 u wysp Aves, czemu Nicolas Lefèvre de Méricourt, kompletnie lekceważony przez wiceadmirała, nie zdołał zapobiec). W czerwcu i lipcu 1679 dowodził 50-działowcem Brave. W 1680 był dowódcą 44-działowca Hasardeux, flagowej jednostki szefa eskadry Jeana Gabaret w wyprawie zespołu d'Estréesa z Rochefort na Antyle. W kwietniu 1683 Lefèvre de Méricourt dowodził w Hawrze 50-działowcem Arrogant, ale już w maju 1683 dano mu komendę nad 50-działowcem Précieux. Na tym ostatnim uczestniczył w wyprawie eskadry de Preuilly'ego (wyjście z Brestu 2.06.1683) do Kopenhagi; wrócono do Brestu 25.10.1683. W czerwcu 1685 przeprowadził z Hawru do Brestu 50-działowiec Brave. Do sierpnia 1685 dowodził w Hawrze i Breście 40-działowcem Croissant. Jesienią 1685 i na początku 1686 był kapitanem 20-działowej fregaty Embuscade. Od marca 1686 dowodził 36-działowcem Palmier w eskadrze d'Estréesa u wybrzeży Portugalii, Hiszpanii, w Tangerze (wrócił do Brestu 28.07.1686). W marcu 1689 planowano, by był kapitanem 60-działowca Sans Pareil, ale nie doszło w Breście do wyposażenia tej jednostki. Od 15.04.1689 sprawował komendę nad 48-działowcem Gaillard w eskadrze Tourville'a, operującej na Atlantyku 16.08-20.09.1689.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

André de Goueyton (Goueston, Gouesson) został gardemarynem we wrześniu 1671. Służył w tym charakterze w 1673 na 104-działowcu Reine, flagowym okręcie wiceadm. d'Estréesa. Walczył w obu bitwach pod Schooneveldt - 7.06 i 14.06 - oraz w bitwie pod Texel 21.08.1673. Mianowano go w grudniu 1673 "chorążym liniowca". W tej randze należał w latach 1674-1675 w eskadrze Châteaurenaulta do załogi 40-działowca Brillant. Potem służył od 21.02.1676 na 54-działowcu Bon na Morzu Śródziemnym. Od maja 1679 do września 1680 był na 10-działowej fregacie Bouffonne w eskadrze d'Estréesa w Zatoce Meksykańskiej. W 1681 należał w Breście do załogi 24-działowej fregaty Eveillé. W latach 1682-1685 był kapitanem galiota moździerzowego Menaçante; przeszedł na nim z Dunkierki do Bestu, potem do Tulonu i w końcu uczestniczył w bombardowaniu Algieru przez flotę Duquesne'a 20.08-12.09.1682 (wrócił do Tulonu 6.10.1682). Bombardował Algier też 26.06.1683 (został ranny), Genuę 11.05.1684. Dostał stopień kapitana artylerii 17.01.1684. Dowodził w 1685 galiotem moździerzowym Ardente. Uczestniczył w 1685 ze swoim okrętem w kampanii d'Estréesa przeciwko korsarzom północnoafrykańskim, brał udział w bombardowaniu Trypolisu w czerwcu 1685. W 1688, nadal w stopniu kapitana artylerii, był dowódcą galiotu moździerzowego Belliqueuse, uczestniczył w bombardowaniu Algieru 1-13.07.1688 (eskadra d'Estréesa). W 1688 dowodził galiotem moździerzowym Terrible. W latach 1688-1689 w randze "kapitana galiota" zajmował stanowisko drugiego kapitana 66-działowca Content, który w eskadrze d'Amfeville poszukiwał korsarzy algierskich. W 1689 był drugim kapitanem na 70-działowcu Eclatant albo na 44-działowcu Indien w eskadrze wychodzącej pod Tourvillem z Brestu na Atlantyk. Od października do grudnia 1689 dowodził 24-działową fregatą Légère eskortując fluity między Belle-Ile a Brestem. Od 11.05 do 10.08.1690 był w kadrze dowódczej 44-działowca Trident w eskadrze tulońskiej Tourville'a. Awansował w styczniu 1693 na "kapitana liniowca". Zginął 24.08.1704 w bitwie pod Vélez-Malagą, kiedy służył na 104-działowcu Foudroyant.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Jacques Motier de La Fayette (1620 - 1680) oraz Gabriel de Pontevès de Buous (1632 - 1685).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Jacques Motier, kawaler de La Fayette, urodził się jako czwarte dziecko z małżeństwa zawartego w kwietniu 1613. Oddano go do Zakonu Kawalerów Maltańskich. Jego rodzicami byli Jean Motier de La Fayette (senior de Hautefeuille) i Marguerite de Bourbon-Busset. Z pewnością nie dowodził w maju 1629 okrętem Sainte Geneviève, jak mylnie twierdzi autor strony ThreeDecks (chociaż jakiś De La Fayette był kapitanem tej jednostki), bo nawet jeśli miał wtedy ciut więcej niż 9 lat (a tyle niby miał wg autora tejże strony) to i tak tylko minimalnie więcej. W tamtej epoce wcześnie wchodzono w życie, ale bez przesady - dziewięcioletnie dzieci, nawet z królewskiego rodu, nie dowodziły okrętami wojennymi. Teoretycznie nie da się natomiast wykluczyć, że dowodzący w 1636 okrętem 30-działowym Coq kawaler De La Fayette mógł być już Jacquesem Motier, lecz i to jest wątpliwe. W każdym razie Jacques Motier, kawaler de La Fayette, awansował w 1666 na „kapitana liniowca”. W 1667 dowodził we flocie diuka de Beaufort 36-działowcem Beaufort. Zszedł z tego okrętu 21.08.1668. W 1669 będąc dowódcą 84-działowca Monarque uczestniczył w walkach o Kandię 20.06-21.08.1669, wrócił do Tulonu 28.09. W 1670 był od maja kapitanem 48-działowca Fleuron, na którym brał udział w blokadzie Tunisu i innych operacjach na Morzu Śródziemnym, między innymi w grudniu w eskadrze Martela. Od 24.04.1671 sprawował komendę nad 54-działowcem Lys; po wyjściu z Tulonu 26.05 zwalczał korsarzy z Tunisu i Trypolisu w eskadrze Almérasa, wykonywał inne misje, wrócił do Tulonu 5.03.1672. W 1672 dowodził 44-działowcem Brusque w eskadrze Martela, która wyszła z Tulonu 9.06, dotarła do Algieru 19.05, potem zawijała do Cagliari, Porto Farina, by wrócić do Tulonu 24.10. W latach 1672-1673 Jacques Motier, kawaler de La Fayette, był kapitanem 44-działowca Cheval Marin, mianowany na to stanowisko 16.11.1672. W eskadrze Martela opuścił Tulon 18.01.1673 i przybył do Brestu 3.06.1673. Ścierał się bez powodzenia z Hiszpanami pod Malgue w listopadzie 1673, wrócił z uszkodzonym okrętem do Tulonu 1.12.1673. W latach 1674-1675 sprawował komendę nad 52-działowcem Prudent, wchodzącym od lipca 1674 w skład eskadry Vivonne'a; współdziałał w zdobyciu hiszpańskiego 48-działowca koło Rosas 15.08.1674, uczestniczył w kampanii sycylijskiej 1674/1675, został ranny na początku 1675 pod Mesyną, walczył w bitwach pod Stromboli 11.02.1675 i pod Augustą 17.08.1675, uczestniczył w zdobyciu Augusty 17.08.1675. W 1675 dowodził 50/58-działowcem Maure, wyposażonym w Mesynie, działającym w eskadrze Vivonne’a i wycofanym do rezerwy w Tulonie w październiku. Pod koniec kwietnia 1676 Jacques Motier kawaler de la Fayette wrócił (po chorobie na przełomie 1675/1676) do dowodzenia okrętem Prudent; przeszedł do Mesyny, walczył w bitwach pod Alicudi (tzw. druga bitwa pod Stromboli albo bitwa pod Melazzo) 8.01.1676, pod Augustą 22.04.1676, pod Palermo 2.06.1676, dotarł do rejonu wysp Hyères 15.03.1677. Na przełomie 1677/1678 sprawował komendę nad 56/60-działowcem Fougueux, realizując z Tulonu rejs do Mesyny i z powrotem. W 1678 dowodził 64-działowcem Eclatant; operował na Morzu Śródziemnym w składzie floty Duquesne’a, transportując żołnierzy i atakując Hiszpanów. Podobno zmarł w 1680.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Gabriel de Pontevès, kawaler de Buous, urodził się około 1632. Został kapitanem marynarki wojennej w 1655. W 1660 dowodził fregatą Dunkerquois, którą zamierzano wysłać z eskadrą kawalera Paula przeciwko północnym wybrzeżom Afryki, lecz tego projektu nie zrealizowano. Od stycznia 1661 do połowy 1662 był kapitanem fregaty Eminente, wyposażonej w Breście, a 4.03.1662 skierowanej z La Pallice, wzdłuż brzegów Hiszpanii, Afryki, ku Majorce, potem do Tulonu. W latach 1662-1663 (od połowy listopada 1662) sprawował komendę nad 30-działowcem Victoire, wyposażonym w styczniu 1663 do kampanii przeciwko korsarzom północnoafrykańskim; był w eskadrze kawalera Paula pod wyspami Hyères (marzec 1663), w Collo, Algierze, na Majorce, La Spezzia; eskortował barki z żołnierzami z Lewantu; jego okręt wycofano do rezerwy w Tulonie pod koniec 1663. W 1663 kapitan Fricambault ostro krytykował w liście do Colberta postępowanie de Buousa podczas kampanii przeciwko korsarzom. Kawalera de Buous mianowano 30.11.1663 dowódcą 36-działowej fregaty Perle, na której w 1664 uczestniczył w zwalczaniu korsarzy berberyjskich i wziął udział (wyjście z Tulonu 2.07.1664, zdobycie miasta 22.07 czy 23.07, opuszczenie go 31.10) w ekspedycji diuka Beauforta przeciwko Gigery (Djidjelli, Dżidżili). Od 6.03.1666 sprawował komendę nad 38-działowcem Ville de Rouen, który 29.04.1666 opuścił Tulon w eskadrze księcia de Beauforta, operował u atlantyckich wybrzeży Francji i u brzegów Holandii do 23.12.1666. W latach 1666 (od grudnia) -1667 dowodził 64-działowcem Neptune, przyprowadzając go w 1667 do Brestu. Od 22.05.1670 do 1671 był kapitanem 42-działowca Toulon, operującego na Morzu Śródziemnym (Sycylia, Malta, Tunis). Od 16.01.1672 dowodził 44-działowcem Cheval Marin, na którym 29.02.1672 opuścił Tulon w eskadrze wyznaczonej do blokowania Porto Farina i przechwytywania korsarzy z Tunisu; wrócił do Tulonu 24.10.1672. W listopadzie 1672 wyznaczono go kapitanem 54-działowca Diamant w Tulonie, ale nie doszło do wyposażenia wówczas tego okrętu. Od grudnia 1672 dowodził 70-działowcem Pompeux, który w eskadrze Martela przeszedł (od 18.01.1673) z Tulonu, poprzez Kadyks (luty-kwiecień) do Brestu (marzec-czerwiec), dołączył 1.07.1673 na Tamizie do sił wiceadm. d'Estréesa i prawdopodobnie walczył pod Texel 21.08.1673. Od 5.02.1677 sprawował w Mesynie komendę nad 60/64-działowcem Saint-Michel. Zmarł w 1685.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Louis de Goth de Rouillac (1584 - 19.05.1662) oraz Jean-Paul de Saumeur de Paul (1598 - 20.12.1667).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Przy tych postaciach cofamy się do okresu, w którym Francja prawie nie miała jeszcze marynarki, chociaż już rozdawała szumne tytuły morskie, przydzielane wałkoniom krwi królewskiej (a jeszcze bardziej - krwi kardynalskiej) albo osobom zasłużonym na zupełnie innych polach, więc przechodzimy do zbioru bardzo eklektycznego. Obrazuje to m.in. wielki kontrast między obu osobami, których dotyczy post.

Louis de Goth de Rouillac, markiz de Rouillac, baron de Blanquefort, de Roquefort oraz d'Ansan, z czasem nazywany (niesłusznie) diukiem d'Épernon, urodził się około 1584 (podaje się też 1585), w gaskońskiej rodzinie szlacheckiej. Jego rodzicami byli Jacques de Goth (Gout) de Rouillac (baron de Rouillac, senior d'Ansan i de Roquefort, dowódca oddziału, radca stanu, wielki seneszal Gujenny, gubernator Boulogne) i Hélène de Nogaret de La Valette. Louis de Goth rozpoczął karierę wojskową w Szwecji, w służbie Karola IX. Uczestniczył pod jego rozkazami w wojnach przeciwko Polsce, Danii i Rosji. Podobno na oczach całej armii "usiekł" w pojedynku generała wrogiej armii, a olśniony jego rycerskim zachowaniem król szwedzki listem datowanym w Nykoping 30.01.1610 uczynił go generałem oddziałów francuskich w szwedzkich siłach zbrojnych. Być może pan Michał Paradowski mógłby rzucić jakieś światło na ten epizod - po pobieżnym przejrzeniu jego "Studiów i materiałów do historii wojen ze Szwecją 1600-1635" nie znalazłem tam takiego nazwiska (a tym bardziej w roli 16-letniego generała), ale całkiem zanegować tej anegdoty nie jestem w stanie. W 1612 Louis de Goth był już z powrotem we Francji. Zajmował się pojedynkami, literaturą i innymi rozrywkami, ale dano mu też do zabawy regiment piechoty, potem (?) regiment kawalerii. W służbie Ludwika XIII uczestniczył w jego wojnach z buntującymi się francuskimi poddanymi; w 1620 brał udział w obleganiu Caen i Pont-de-Cé, w 1621 - Clérac, Montauban i Monhurt, w 1622 - Saint-Antonin i Montpellier. Od drugiej połowy 1621 do listopada 1622 był też kapitanem 500-tonowego galeonu Saint Michel. We flocie Zakonu Milicji Chrześcijańskiej diuka de Nevers (istniejącej w latach 1618-1625 i sprzedanej lub wypożyczonej królowi Francji w styczniu 1625) kapitan Louis de Goth markiz De Rouillac dowodził od października 1623 do 1624 żaglowcem 40/60-działowcem Vierge, jednym z największych okrętów tamtych czasów. Tytułowano go wiceadmirałem, generałem-porucznikiem milicji. 17.01.1625 (czy dwa dni później) flota królewska stojąca na redzie Blavet (w tym flagowy Vierge) została zagarnięta w brawurowym ataku przez hugenockiego wodza, seniora de Soubise. Spowodowało to rozpoczęcie nowej fazy zmagań o La Rochelle, główną twierdzę hugenotów. Kiedy potem we wrześniu 1625 inne eskadry królewskie, wzmocnione przez 20 okrętów holenderskich, pod ogólnym dowództwem adm. Montmorency rozbiły flotę Soubise'a, rojaliści przystąpili do kontrofensywy. Zgromadzili 62 okręty przeciwko 56 pozostałym hugenotom z La Rochelle. W składzie tych sił flotą z Brouage dowodził m.in. markiz de Rouillac. Uczestniczył w walkach o La Rochelle w 1627 i 1628. Ożenił się 20.12.1628 w Paryżu z Anne Vialard (czy Vialart). Mieli dzieci. Został radcą stanu. Walczył na lądzie w bitwach pod Veillane oraz Carignan, brał udział w oblężeniach Privas i Alais w 1629 oraz w zmaganiach pod Pignerol (Pinerolo), zdobytym 29.03.1630. Dostał specjalną pensję (za zasługi; być może był w nich udział w masakrach, podpaleniach, plądrowaniach i gwałtach na langwedockich poddanych króla w Privas) 16.03.1631. Mimo epizodu z flotą Zakonu Milicji Chrześcijańskiej i zmagań pod La Rochelle, Luis de Goth, markiz de Rouillac pozostawał dowódcą lądowym. Walczył w armii Flandrii w bitwie pod Avein, gdzie w maju 1635 Francuzi pokonali Hiszpanów. Uczestniczył w oblężeniach Corbie (które poddało się Hiszpanom w sierpniu 1636), Landrecies, Saint-Omer i Hesdin w latach 1636-1639. W pierwszym roku panowania małoletniego Ludwika XIV de Goth został 11.12.1643 mianowany ambasadorem nadzwyczajnym w Portugalii. Obiecano mu 11.12.1643 przyjęcie do Królewskiego Zakonu Rycerskiego, ale nie zdążył tego dożyć. Otrzymał 9.09.1651 rangę marszałka oboźnego. Po bezdzietnej śmierci swojego kuzyna, Bernarda de Nogery, para Francji, księcia d'Épernon, w 1661 czy 1662, pretendował do przejęcia po nim tytułu księcia d'Épernon i tak się kazał odtąd nazywać (później te pretensje podniósł jego starszy syn, chociaż ostatecznie nie zostały uznane i tytuł przypadł rodzinie d'Antin). Zmarł 19.05.1662 w Paryżu w wieku 78 lat.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Jean-Paul de Saumeur, znany przede wszystkim jako kawaler Paul (nie „de Paul”, bowiem to po prostu kawaler Paweł, a nie ktoś z miejscowości Paul) jest postacią zdecydowanie historyczną, ale wiele jego wyczynów ociera się o legendę, więc trudno o ich weryfikację. Urodził się w grudniu 1597 (lub w 1598) w pobliżu Marsylii w ubogiej rodzinie. Pisano, że był nieślubnym synem praczki oraz markiza de Piles, gubernatora zamku If. Bardziej bogobojni historycy wolą wywodzić go z zalegalizowanego związku małżeńskiego dobrych katolików z Delfinatu - kapitana Elziasa Samuela i Jeanne Riche. W każdym razie takie wytłumaczenie znalazło uznanie w oczach rady wielkiego prefekta Saint-Gilles (Zakonu Kawalerów Maltańskich) 14.11.1633, kiedy rozważano - z pozytywnym skutkiem - możliwość służenia Jana-Pawła w szeregach oficerów armii Zakonu. Jednak już dużo wcześniej był on najpierw chłopcem okrętowym na statkach handlowych, a potem zwyczajnym marynarzem na galerach Kawalerów Maltańskich (po dzieciństwie spędzonym na zamku If, u prawdopodobnego ojca). Później służył w forcie Saint-Elme na Malcie jako żołnierz. Nazwisko Samuel ewoluowało stopniowo przez Saumuel do Saumeur, ale jeszcze w 1638 nazywano go kapitanem Samuelem. W 1614 Jean-Paul Samuel sprowokował pojedynek ze swoim kapralem i go zabił. Został aresztowany, jednak francuscy członkowie Zakonu wymogli na wielkim mistrzu ułaskawienie pod warunkiem opuszczenia wyspy. Przerzucił się teraz na korsarstwo, angażując na mały żaglowiec z La Ciotat. Szybko ujawnił się jego talent do żeglugi i wojny morskiej, więc awansował w hierarchii okrętowej. Walczył przeciwko korsarzom z północnej Afryki i przeciwko Turkom, m.in. na Morzu Egejskim, gdzie już zaczęto nazywać go kapitanem Pawłem (Paul, Paulo). Jak zwykle w takich wypadkach, poszczególne epizody mogą być wyolbrzymiane albo całkiem zmyślone, więc nie będę się nimi zajmował. Kiedy kardynał Richelieu próbował zorganizować scentralizowaną marynarkę wojenną Francji, poszukiwał do niej fachowców. Zaangażował w 1638 kawalera Paula, czyli Paula Samuela, w stopniu kapitana. Dano mu wówczas (w czerwcu) dowództwo 16-działowego okrętu Neptune. Dołączył do eskadry Sourdisa, arcybiskupa Bordeaux i równocześnie generała-porucznika sił morskich (taka to była epoka, że kardynałowie rządzili państwami zamiast królów, a arcybiskupi dowodzili flotami zamiast admirałów), biorąc udział w licznych starciach z Hiszpanami. W latach 1638-1640 był kapitanem 30/32-działowca Licorne, na którym walczył w bitwie pod miejscowością Guetaria 22.08.1638. W tym samym roku uczestniczył w kampaniach eskadry Duquesne’a, m.in. pod Saint-Sébastien, i operował na wodach Malty. Odznaczył się też 9.08.1643 w bitwie u przylądka Gata, wygranej przez markiza de Brézé. Od sierpnia 1643 lub od maja 1644 do 1647 dowodził 34/40-działowcem Grand Anglais. Walczył w bitwie pod Kartageną, uczestniczył w obleganiu Rosas i Tarragony w 1645, potem Salines, Santo-Stefano. W eskadrze markiza Brézé kierował 22.05.1646 lądowaniem pod Talamone w Toskanii i wyróżnił się w bitwie pod Orbetello 14.06.1646. Awansował w 1646 na szefa eskadry i został wysłany z kilkoma okrętami do zatoki Piombino, gdzie współdziałał z armią francuską. Odniósł zwycięstwo nad przeważającą liczebnie flotą hiszpańską w kwietniu 1647 pod Neapolem. Uczestniczył 22.12.1647 w bitwie pod Castellammare. W 1648 nadal operował na Morzu Śródziemnym, atakując statki hiszpańskie, neapolitańskie i angielskie. Na początku 1649 zaatakował koło Malty i zatopił żaglowiec angielski (zginęło wielu ludzi) tylko za odmowę salutu francuskiej banderze, o czym historycy rozpisujący się z upodobaniem o perfidnym Albionie gwałcącym wolność mórz lubią zapominać. Kawaler Paul zdobył w tych latach wiele pryzów, bardzo się wzbogacając. Dowodził od marca 1650 do 1652 okrętem 52/60-działowym Reine. Opuściwszy Prowansję w kwietniu 1650 konwojował transportowce z amunicją i natknął się koło przylądka Corse na zespół 5 okrętów hiszpańskich; mimo przewagi liczebnej przeciwnika zaatakował go i zmusił do odwrotu. Wielki mistrz Zakonu Kawalerów Maltańskich uczynił go podobno kawalerem Orderu Łaski 21.01.1651. W marynarce francuskiej kawaler Paweł został w 1654 generałem-porucznikiem i wiceadmirałem Lewantu (niektórzy piszą w tym kontekście już o 1651). Otrzymał w Tulonie komendę nad trzema okrętami żaglowymi i 6 galerami, na czele których pobił przeciwników pod Castellammare, zmuszając ich do odwrotu. W 1655 odznaczył się w walkach pod Barceloną pod rozkazami diuka Vendôme (został wtedy ranny). Dowodził zarówno galerami jak żaglowcami. W 1657 miał pod swoją komendą i wiceadmiralską flagą eskadrę złożoną z 7 okrętów żaglowych. W 1659 został komandorem Zakonu Kawalerów Maltańskich. Ludwik XIV nadał mu szlachectwo. W 1661 kawaler Paul dowodził 32/36-działowcem Françoise. Walczył z Turkami i korsarzami algierskimi. Jego eskadra (3 żaglowce) opuściła Tulon 6.03.1661, dotarła pod Cagliari sześć dni później i zaatakowała dwa żaglowce algierskie, zatapiając jeden oraz zdobywając drugi. W 1662 oraz w latach 1663-1664, w 1665 i 1666 pod diukiem de Beaufort, oraz w 1667 kawaler Paweł był kapitanem 50/58-działowca Royale (Frégate Royale) i służył jako wiceadmirał na czele eskadry 7 okrętów. Między tym datami dowodził od 6.01.1663 okrętem 40/46-działowym Hercule. Na czele eskadry 6 okrętów, które wyruszyły spod wysp Hyères 3.03.1663, zaatakował 14.03 pod Goulette 1 okręt i 1 fluitę korsarzy algierskich, zatapiając obie jednostki. Zdobywał żaglowce przeciwników pod Goulette 12.04, pod Bône 9.06; walczył z 25 okrętami tureckimi i zdołał im uciec w nocy dzięki fortelowi, wracając do Tulonu 30.06. Brał udział w wielu operacjach i starciach księcia de Beaufort, m.in. w rejsie do Alicante 25.08.1663 (tu jeszcze na Hercule), w ekspedycji przeciwko algierskiej miejscowości Gigery (Djidjelli, Dżidżili) zdobytej przez Francuzów 23.07.1664 (tu już na Royale), w bitwie pod Cherchell (Szarszal) 24.08.1665, w przejściu z Tulonu do Brestu na wiosnę 1666. Tu przejął komendę nad 72-działowcem Vendôme. W lecie 1666, kiedy dowodził całą flotą francuską z Tulonu, przewiózł do Lizbony księżniczkę Sabaudii, przyszłą królową portugalską. W 1667 był kapitanem 60-działowca Princesse. Zmarł 20.12.1667 (lub 18.10.1667) w Tulonie.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach