www.timberships.fora.pl

kgerlach

Pierre Gravier urodził się około 1630 w Tours. Od 9.10.1662 zajmował stanowisko porucznika na 36/38-działowcu Beaufort, walczącym z korsarzami z Afryki Północnej, m.in. od 20.01.1663 w eskadrze Almérasa. Na początku 1665 awansował na "kapitana liniowca" i został nobilitowany. Od 30.03.1665 dowodził 50-działowcem Rubis w Hawrze, La Rochelle, oraz w eskadrze Roche'a Saint-André na Oceanie Indyjskim. W 1669 był kapitanem 42/48-działowca Toulon pod majorem marynarki de Belle-Isle, w eskadrze księcia de Beaufort, która wyszła z Tulonu 5.06 podążając na pomoc Wenecjanom obleganym w Kandii przez Turków (bombardowano Turków na lądzie 25.07, wrócono do Tulonu 28.09). Od 22.05.1670 do 1671 dowodził 34-działowcem Princesse de Gênes, od grudnia 1670 w eskadrze Martela. Od maja do października 1672 zajmował stanowisko drugiego kapitana na 44-działowcu Cheval Marin, operującym na Morzu Śródziemnym przeciwko korsarzom z Tunisu. W grudniu 1672 dowodził 32/38-działowcem Soleil d'Afrique, który jednak okazał się być w tak złym stanie, że zmieniono go w brander. Od lutego do grudnia 1673 Pierre Gravier dowodził 42/46-działowcem Brusque, m.in. w zespole daremnie atakującym Hiszpanów w listopadzie 1673. W 1674 sprawował komendę nad 60-działowcem Agréable w Tulonie i w eskadrze Vivonne'a walczącej na Morzu Śródziemnym z Hiszpanami od maja do lipca. Od schyłku 1674 do marca 1675 był kapitanem 60-działowca Fortuné w eskadrze Valbelle'a, walcząc w bitwie pod Stromboli 11.02.1675. Od schyłku 1675 do czerwca 1676 dowodził 64/72-działowcem Magnifique i walczył w bitwie pod Alicudi 8.01.1676, w bitwie pod Augustą 22.04.1676 oraz w bitwie pod Palermo 2.06.1676. W drugiej połowie 1676 sprawował komendę nad 48/60-działowcem Fidèle w Tulonie i Mesynie; po wyjściu z Mesyny 15.11.1676 w eskadrze Gabareta okręt ten stracił maszty w gwałtownym sztormie 22.11 i z tego powodu rozbił się koło Port-Vecchio, za co Gravier został 29.12.1676 aresztowany i uwięziony. Mimo tego w czerwcu 1677 znów dowodził okrętem, tym razem 64/72-działowcem Magnifique na Morzu Śródziemnym. Od stycznia do kwietnia 1682 był w Tulonie kapitanem 50/54-działowca Sage. Od kwietnia do października 1682 dowodził 56-działowcem Aimable w eskadrze Duquesne'a walczącej z kosarzami algierskimi (bombardowanie miasta 20.08-12.09). W 1683 był dowódcą, do września, 50/54-działowca Vaillant w eskadrze Duquesne'a bombardującej Algier 26.06, stojącej w Tulonie we wrześniu. Od listopada do grudnia 1683 sprawował w Tulonie komendę nad 40/44-działowcem Indien. W 1684 dowodził 40/44-działowcem Eole na Morzu Śródziemnym. Prawdopodobnie w styczniu 1689 był kapitanem 64/72-działowca Florissant. W 1689 sprawował komendę nad 70/72-działowcem Pompeux. Zmarł w Tulonie w 1690.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

François Colbert Sainte-Marie.
Losy tego oficera były już przeze mnie omawiane, tyle że pod prawidłową formą pisowni nazwiska, czyli jako: François de Colbert de Saint-Mars. Ponieważ jednak od tego czasu pojawiła się wspomniana praca Jeana-Michela Roche, wnosząca bardzo wiele szczegółów dla okresu 1661-1689, więc WYJĄTKOWO powtórzę życiorys jeszcze raz, dodając detale zawdzięczane temu badaczowi.

François Colbert de Saint-Mars (de Saint-Marc, de Sainte-Marie) urodził się w 1650 w Saint-Mars. Jego ojcem był Charles Colbert, senior de Saint-Mars, urzędnik sądowy w Reims, a matką – Marguerite de Mesvilliers. Franciszek de Colbert de Saint-Mars był kuzynem słynnego ministra, Jana-Baptysty Colberta. Po raz pierwszy jego nazwisko pojawia się w marynarce królewskiej w 1672, kiedy został chorążym. Służył w tej randze w 1673 (od lutego do sierpnia) na 64-działowcu Glorieux w eskadrze d'Estréesa podczas obu bitew pod Schooneveldt (7.06 i 14.06) oraz pod Texel 21.08. Otrzymał stopień "porucznika liniowca" w grudniu 1673. Od marca do sierpnia 1674 zajmował stanowisko porucznika na 50/52-działowcu Aquillon w Rochefort. Awansował na kapitana fregaty w 1675. W latach 1676-1677 dowodził (do listopada 1677) 24-działową fregatą Jolie, zdobywając 20.01.1677 kaperski okręt holenderski niedaleko Portsmouth; potem operował w rejonie Cherbourga i Hawru. Promowano go do rangi "kapitana liniowca" 7.02.1678. Od 21.01.1679 sprawował komendę nad 14/16-działową fregatą Friponne w eskadrze ochrony wybrzeży atlantyckich. Potem był w 1679 (do września) dowódcą 12/26-działowej fregaty Favorite w tej samej eskadrze oraz w zespole Châteaurenaulta operującym u wybrzeży Afryki, pod Lizboną i Kadyksem. Od stycznia do grudnia 1680 dowodził 20-działową fregatą Bien Aimée w Tulonie, w eskadrze Duquesne'a walczącej z Hiszpanami na Morzu Śródziemnym, zawijającej do Neapolu, Trypolisu, Tunisu. Od stycznia 1681 sprawował krótko komendę nad 32/36-działową fregatą Bizarre. W 1681 dowodził 30/40-działowcem Sérieux, operującym w kwietniu w eskadrze generała-porucznika Duquesne na Morzu Śródziemnym; w maju eskortował do Marsylii pięć tartan transportujących żeliwne działa; uczestniczył w bombardowaniu Chio; wrócił z Marsylii do Tulonu w czerwcu w eskorcie innego żaglowca. Od 28.12.1682 do 25.11.1683 sprawował komendę nad 38/44-działowcem Hasardeux. Brał na nim udział w bombardowaniu Algieru przez flotę Duquesne’a 26.06.1683. U schyłku 1683 zajmował stanowisko drugiego kapitana na 44/46-działowcu Sirène, w listopadzie i grudniu 1683 w eskadrze Tourville'a operującej u wybrzeży Katalonii, gdzie Sirène uległ rozbiciu. Od 21.07.1684 był kapitanem wyposażanego w Rochefort 28/30-działowca Soleil d'Afrique, który miał dołączyć do straży atlantyckiego wybrzeża, ale już 27.08.1684 nakazano ów okręt wycofać do rezerwy. Kawaler de Saint-Mars sprawował od 1.04 do września 1685 komendę nad 34/44-działowcem Faucon w Rochefort, Breście, Kadyksie, Tangerze. Był w 1686 (do lipca) kapitanem 40-działowej fregaty wiosłowej Arc-en-Ciel, należącej do eskadr Vilette-Mursaya (wyszła z Rochefort 9.04) oraz d'Estréesa (w czerwcu pod Tangerem). Od listopada 1688 do czerwca 1689 dowodził 48/54-działowcem Duc i walczył na nim w bitwie na wodach i koło zatoki Bantry 11.05.1689. Od 16.06 do 24.09.1689 był dowódcą 64/72-działowca Illustre w Breście i we flocie Tourville'a. Pod koniec 1689 sprawował komendę nad 48/52-działowcem Sage patrolującym kanał La Manche w eskadrze Brestu. W 1690 był (do września) kapitanem 58/60-działowca Fougueux i uczestniczył na nim w bitwie pod Béveziers 10.07.1690. W 1692 dowodził 64/66-działowcem Courtisan i brał udział w bitwie pod Barfleur 29.05.1692. W 1694 został kawalerem Orderu Św. Ludwika. Walczył w bitwie pod Vélez-Malagą 24.08.1704 jako kapitan 70-działowca Heureux. Nagrodzono go komandorią Orderu Św. Ludwika w 1721. Dostał 1.07.1721 awans na szefa eskadry w stanie spoczynku. Zmarł 22.01.1722 w okolicach La Rochelle.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Armand des Herbiers (... - 08.05.1713 ?, awans kapitański otrzymał w 1680) oraz Henri-Auguste des Herbiers (... - 21.05.1714, awans kapitański otrzymał w 1681).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Bracia lub bliscy kuzyni des Herbiers de l'Etenduère (nazwisko pisane czasem jako Desherbiers i Desherbier, tytuł w formach de Létenduère, de l'Estenduère, de l'Etanduère, u Wieczorkiewicza w postaci de Letanduere), służyli w tym samym czasie i niemal tak samo awansowali, więc odróżnienie, który fakt i który okręt należy przypisać jednemu z nich, a który drugiemu, jest prawie nierealne.
Dlatego losy podam tym razem w niestandardowej formie, pisząc równocześnie o obu.

Armand-Charles des Herbiers de l'Etenduère jest nazywany stryjem syna Henri'ego-Auguste'a des Herbiers de l'Etenduère, lecz genealogie podające rodziców tego ostatniego, nie wymieniają wśród dzieci Armanda-Charlesa, więc kwestia pozostaje cokolwiek niejasna. W każdym razie Henri-Auguste des Herbiers de l'Etenduère nie mógł urodzić się przed 1645. Jego rodzice, Charles des Herbiers oraz Marie d'Escoubleau, pobrali się bowiem 22.07.1644. Czy byli to również rodzice Armanda-Charlesa des Herbiers de l'Etenduère, opracowania francuskie nie potrafią się jednoznacznie wypowiedzieć.

Armand-Charles des Herbiers de l'Etenduère otrzymał 4.09.1671 rangę "chorążego liniowca" w Rochefort. W tym czasie inny des Herbiers de l'Etenduère (a więc zapewne Henri-Auguste, chociaż stuprocentowej pewności nie mam) był już "porucznikiem liniowca", może nawet od 24.12.1666. Ten drugi des Herbiers de l'Etenduère od lutego 1671 służył jako porucznik na 66-działowcu Charente w eskadrze d'Estréesa zwalczającej korsarzy afrykańskich, gdy tymczasem Armand-Charles des Herbiers de l'Etenduère był od 4.12.1671 chorążym na 68/70-działowcu Superbe, który chciano wprowadzić do służby w lutym 1672 w roli flagowego okrętu wiceadm. d'Estréesa. Od stycznia do sierpnia 1672 zajmował takie samo stanowisko na 74/76-działowcu Saint-Philippe, faktycznym flagowym okręcie wiceadm. d'Estréesa w wojnie z Holendrami u boku Anglików; walczył na nim w bitwie pod Solebay 7.06.1672. Od 24.11.1672 służył jako chorąży na 64-działowcu Glorieux w eskadrze atlantyckiej.
Na początku 1673 pojawia nam się znów ten drugi des Herbiers de l'Etenduère, który od lutego do marca 1673 zajmował stanowisko porucznika na 64/72-działowcu Illustre w Rochefort. Tymczasem Armand-Charles des Herbiers de l'Etenduère był od lutego do września 1673 chorążym na 104-działowcu Reine, kolejnym flagowym okręcie wiceadm. d'Estréesa w wojnie z Holendrami u boku Anglików; brał udział w bitwach pod Schooneveldt (7.06 i 14.06.1673) oraz pod Texel 21.08.1673. Któryś z nich służył od marca 1674 do stycznia 1675 na 48/54-działowcu Bon w eskadrze Brestu jako porucznik. Armand-Charles des Herbiers de l'Etenduère, w randze "porucznika liniowca", od grudnia 1675 do 1676 dowodził 6/10-działową barką Gentille w eskadrze Duquesne'a na Morzu Śródziemnym.
Od marca 1676 do 1677 jeden z nich, zapewne Henri-Auguste des Herbiers, był porucznikiem na 6-działowej fregacie Moqueuse, zwalczającej korsarzy u południowych wybrzeży Wysp Brytyjskich. W sierpniu 1676 jeden z nich, zapewne Armand-Charles des Herbiers, zajmował stanowisko porucznika na 64-działowcu Belliquex w Rochefort, a także służył jako oficer na 56-działowcu Intrépide w eskadrze wysyłanej dla zajęcia Cayenne, ale zachorował i musiał być 25.08.1676 zastąpiony przez innego oficera. Od 10.04.1677 jeden z nich, niemal na sto procent Henri-Auguste de Herbiers, był porucznikiem na 56/60-działowcu Agréable podczas przejścia z Mesyny do Tulonu w eskadrze de Preuilly'ego (zawinięcie do celu 16.11.1677). Henri-Auguste des Herbiers de l'Etenduère ożenił się 3.05.1678 z Marie-Françoise-Henriette de L'Esperonnière. Mieli dzieci, w tym przyszłego szefa eskadry (którym został Henri-François des Herbiers de l'Etenduère).
Tymczasem Armand-Charles des Herbiers, w randze "kapitana brandera", w 1677 dowodził 6-działowym branderem Serpent w eskadrze d'Estréesa, która po opuszczeniu Brestu 3.10.1677 zdobyła Gorée 1.11 i Tobago 10.12; większość floty uległa zagładzie na skałach wysp Avès 12.08.1678, ale Serpent zatonął już w lipcu 1678 w Indiach Zachodnich. Od stycznia do października 1679 , nadal w stopniu "kapitana brandera", dowodził branderem Hameçon w eskadrze Tourville'a na Morzu Śródziemnym i na Atlantyku.
Obaj panowie des Herbiers de l'Etenduère pojawiają się naraz w randze "kapitana liniowca" we flocie d'Estréesa wysłanej z Rochefort do Indii Zachodnich, która wyszła 22.02.1680 i powróciła do Rochefort 2.03.1681. Armand-Charles był w niej drugim kapitanem 28-działowca Marin, zaś drugi, a więc niemal na pewno Henri-Auguste, pełnił obowiązki trzeciego kapitana 28/40-działowej fregaty Jeux.
Od stycznia 1682 jeden z kapitanów des Herbiers de l'Etenduère służył jako dowódca (pod szefem eskadry de Sourdis) 40-działowca Comte, który projektowano użyć do walki z korsarzami algierskimi. W 1682 Armand-Charles des Herbiers dowodził galiotem moździerzowym Brûlante oraz eskadrą, która opuściła 26.05.1682 Dunkierkę w drodze do Brestu, potem do Tulonu, docierając ostatecznie pod Algier 17.07.1682 i uczestnicząc w bombardowaniu tego miasta przez eskadrę Duquesne'a od 20.08 do 12.09.1682 (powrót do Tulonu 7.10). W 1683 był ochotnikiem na 48/50-działowcu Fleuron w Tulonie i w eskadrze Duquesne'a bombardującej Algier 26.06.1683. W października 1683 zajmował stanowisko trzeciego kapitana na 48/52-działowcu Sage we flocie Morza Śródziemnego. Od listopada 1683 do lipca 1684 był drugim kapitanem na tym samym okręcie, który w lutym 1684 przeszedł do Brestu. Sprawował funkcję trzeciego kapitana na 50/58-działowcu Apollon od marca 1684 do kwietnia 1685 w Breście, Tulonie, w eskadrze Duquesne'a u wybrzeży Katalonii, w Kadyksie, z powrotem Breście. Od 19.04.1685 do października 1685 dowodził (pod szefem eskadry, kawalerem de Châteaurenault) 50/56-działowcem Arrogant w eskadrze Brestu, w Kadyksie, Tangerze, Breście. Od 19.02.1686 był drugim kapitanem na 60-działowcu Vermandois, wysłanym 16.04.1686 jako flagowy okręt d'Estréesa z Brestu do Kadyksu, potem Tangeru, przed powrotem do Brestu w lipcu 1686. W połowie stycznia 1689 przewidywano go na drugiego kapitana 56-działowca Saint-Michel w Rochefort, ale okrętu tego nie wprowadzono wtedy do aktywnej służby. Od marca 1689 służył faktycznie w roli drugiego kapitana na 52/56-działowcu Fendant w Rochefort i Breście; w eskadrze Gabareta przewożącej Jakuba II do Irlandii; w eskadrze Châteaurenaulta w bitwie na zatoce Bantry 11.05.1689; w eskadrze Tourville'a na Atlantyku; w eskadrze (w listopadzie 1689) Pannetié'a. W bitwie pod Béveziers (pod Beachy Head) 10.07.1690 dowodził 52-działowcem Prudent.
Był kawalerem Orderu Św. Ludwika. W 1692 sprawował komendę nad 54-działowcem Téméraire. W 1700 "kapitan liniowca" des Herbiers był dowódcą 48-działowca Faucon-Anglais podczas kampanii na Antylach. Dowodząc 56/58-działowcem Arrogant Armand-Charles des Herbiers de l'Etenduère walczył w bitwie pod Vélez-Malagą 24.08.1704. Jednak okręt ten został zaskoczony przez Anglików pod Gibraltarem i zdobyty 21.03.1705, a jego kapitan dostał się do niewoli. Potem Armand-Charles des Herbiers dowodził przez pewien czas strażą wybrzeża w Sables-d'Olonne. Zmarł lub został pochowany 8.05.1713 w Rochefort.
Natomiast Henri-Auguste des Herbiers de l'Etenduère, także kawaler Orderu Św. Ludwika, mieszkał w 1702 w Langon i koło Ardelay. Zmarł w 1714.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Laurent Heemskerk (... - 18.08.1699, awans kapitański otrzymał w 1673) oraz Jacques Florimond de Coëtlogon (... - 1697, awans kapitański otrzymał w 1689).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Laurent (właściwie Laurens) van Heemskerk (Van Hemskerk, Hemskerk, Heemskerk, Heemskercke, Heemskerck) miał stosunkowo skromny kontakt z marynarką francuską, ale to postać bardzo ciekawa i wybitnie kontrowersyjna - przynajmniej w Holandii. Był bowiem Holendrem, urodził się około 1632 w Rotterdamie (dawniej uważano, że w La Haye). Do jego dalekich krewnych zaliczał się słynny żeglarz Olivier van Noort. Sam został kapitanem okrętu wojennego (oczywiście holenderskiego) w 1658. W latach 1659-1660 dowodził 52/56-działowcem Klein Hollandia. Pożeglował pod de Ruyterem na Bałtyk. Ożenił się z mieszkanką Hagi, Johanną van Rietvield; do 1666 mieli już przynajmniej trójkę dzieci. Laurens van Heemskerk walczył w bitwie pod Lowestoft 13.06.1665 jako dowódca 40/42-działowca De Vreede (De Vrede) w szóstej eskadrze dowodzonej przez Evertsena, należącej do floty Van Wassenaera van Obdama. Holendrzy ponieśli w tej bitwie dotkliwą porażkę i trzeba było koniecznie znaleźć winnych, zwłaszcza że w kraju panowały silne napięcia polityczne i naprawdę winni tej klęsce politycy musieli mieć kozły ofiarne dla odwrócenia uwagi od siebie. Trzech kapitanów skazano na rozstrzelanie, trzech publicznie zdegradowano, dwóch wyrzucono ze służby, jednego wygnano. Wobec skąpego materiału źródłowego trudno ocenić prawdziwy stopień winy (i w ogóle jej istnienie) van Heemskerka, tym niemniej także on trafił na czarną listę i ostatecznie został skazany zaocznie (są autorzy podkreślający niesłuszność wyroku, inni się z nimi nie zgadzają). Jako banita nie mógł wrócić do Holandii, ale posunął się znacznie dalej w zemście na byłych rodakach i jest uważany w swoim kraju za zdrajcę (nie tylko w nim, określenie renegat pojawia się przy opisie jego losów bardzo często). Kiedy Anglicy odnieśli nad Holendrami kolejne zwycięstwo w Bitwie Św. Jakuba (drugiej bitwie pod North Foreland, bitwie pod Orfordness) 4-5.08.1666, po czym posuwali się wzdłuż holenderskiego wybrzeża od Schooneveldt, zdobywając lub niszcząc wszystko, co im wpadło w ręce, ale kierując się w swoich poczynaniach metodą chybił - trafił, to właśnie van Heemskerk dołączył do nich na północy z informacją, że na wyspach Vlieland i Ter Schelling znajdują się bardzo wartościowe magazyny z zapasami; dalej, że między tymi wyspami kotwiczy niemal 200 bogato wyładowanych statków handlowych czekających na okazję do wyruszenia w rejs, a eskortują je tylko dwa okręty wojenne. Dzięki temu angielski kontradmirał Robert Holmes miał okazję na zadanie przeciwnikowi 18.08.1666 strasznych strat, paląc około 150-170 statków i doprowadzając do zniszczenia większości pozostałych, równając z ziemią także magazyny i całe osady. Wydarzenia te przeszły do historii angielskich wojen morskich pod nazwą Radosnego Ogniska Holmesa, a do holenderskiej - jako Ogień (pożar) na Vlie. Szkody oceniano na 12 milionów florenów czy 850 tysięcy do 1,25 miliona funtów! Po zakończeniu drugiej wojny angielsko-holenderskiej (w lipcu 1667) Laurens van Heemskerk przeszedł już oficjalnie na służbę Anglików, m.in. od 22.12.1668 do 8.04.1669 był w angielskiej flocie królewskiej dowódcą 30/36-działowca Nonsuch, okrętu skonstruowanego według jego teorii, zgodnie z którą żaglowce zbudowane ze wszystkich kawałków drewna ustawionych słojami w tę samą stronę powinny być do jednej trzeciej szybsze od tradycyjnych. Teoria była oczywiście idiotyczna, więc van Heemskerck nie mógł udowodnić przewagi okrętu Nonsuch nad innymi i stracił łaski Karola II. W tej sytuacji przeniósł się do Francji i zaangażował w odkrywanie nowych ziem na północ od Kanady (Ludwik XIV przyznał mu w 1670 prawo do wszystkich nowych terenów, które odnajdzie). Po powrocie z tych wojaży Laurens van Heemskerk, którego imię we dokumentach marynarki wojennej Francji zapisywano we francuskiej postaci Laurent, został w 1673 w Dunkierce "kapitanem liniowca". Od 27.02.1673 był drugim kapitanem 68/70-działowca Terrible we flocie d'Estréesa podczas wojny z Holandią, uczestnicząc w bitwach pod Schooneveldt (7.06 i 14.06) oraz pod Texel (21.08) - aczkolwiek pierwszy kapitan tego okrętu wyrażał swoją nieufność wobec Holendra walczącego przeciwko Holendrom. Od 3.03.1674 do schyłku 1674 Laurent van Heemskerk zajmował stanowisko drugiego kapitana na 48/56-działowca Bon pod szefem eskadry Jeanem Gabaret we flocie Atlantyku. Od listopada do grudnia 1675 był drugim kapitanem 36/48-działowca Brillant w Breście. W 1676 pełnił tę samą funkcję na 48/50-działowcu Duc, operującym na wodach Nowej Fundlandii od wyjścia z Brestu 12.03 do powrotu do tego portu 22.10. Od 28.04 do maja 1677 dowodził w Breście 36/38-działowcem Etolie. Od 17.05.1677 był krótko w Breście kapitanem 48/50-działowca Duc. Od 21.01 do kwietnia 1679 służył jako drugi kapitan na 54/60-działowcu Diamant pod szefem eskadry Jeanem Gabaret w Breście. Od 8.04 do października 1679 był drugim kapitanem 48/56-działowca Bon pod szefem eskadry Jeanem Gabaret we flocie d'Estréesa skierowanej 8.05.1679 z Brestu do Indii Zachodnich. W rozmaitych okresach swojego życia trudnił się też szpiegostwem. W końcu osiadł w Breście, przeszedł w 1699 na katolicyzm i zmarł w tym mieście 18.08.1699.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Jacques-Florimond wicehrabia de Coëtlogon (wicehr. de Coëtlogon-Méjusseaume), kawaler Orderu Św. Ludwika, pochodził z bardzo starego rodu szlacheckiego z Bretanii. Jego rodzicami byli Sébastien de Coëtlogon (wicehr. de Méjusseaume, kapitan kawalerii, porucznik królewski w rządzie Rennes) oraz Michele de Lievre (Michelle de Liepvre, de Liépvre). Urodził się około 1662. Został 1.01.1678 paziem wielkiej stajni królewskiej (takie feudalne farmazony), potem wcale nie służył w marynarce, tylko był muszkieterem. Dopiero w 1683 przeniósł się do floty w randze "chorążego liniowca". Od marca do października 1683 służył w tym charakterze na 36/38-działowcu Etoile, biorącym udział 26.06 w bombardowaniu Algieru przez eskadrę Duquesne'a. W 1683 należał też do załogi 12/18-działowej fregaty Vipère z eskadry Lewantu. W 1684 w eskadrze Duquesne'a skierowanej 11.05 na bombardowanie Genui był "porucznikiem galiota" na galiocie moździerzowym Eclatante. Od 29.03.1686 do lutego 1687 służył w tym samym stopniu na 72/76-działowcu Magnifique, flagowym okręcie generała galer, diuka de Mortemart, we flocie operującej u wybrzeży Hiszpanii, Portugalii, Algierii, Trypolitanii, przed powrotem do Tulonu w styczniu 1687. W 1688, w eskadrze skierowanej przeciwko Algierowi, "porucznik galiota" Jacques wicehrabia de Coëtlogon był oficerem na galiocie moździerzowym Ardente. Potem w tym samym roku, już w randze "kapitana galiota", dowodził galiotem moździerzowym Cruelle w Tulonie i podczas bombardowania Algieru 1-13.07.1688. W 1689 w tym samym stopniu był zastępcą dowódcy (do grudnia) 44/48-działowca Fidèle w eskadrze Tourville'a bazującej w Breście. W 1689 awansował na "kapitana liniowca". W 1696 sprawował komendę nad 70-działowcem Constant w eskadrze Châteaurenaulta. W wyprawie barona de Pointisa przeciwko Cartagenie w Indiach Zachodnich w 1697 dowodził 70-działowcem Fort. David F. Marley w książce - skądinąd bardzo dobrej - "Wars of the Americas: A chronology of Armed Conflict...", myli pod tym względem Jacquesa-Florimonda z jego dużo sławniejszym stryjem Alainem-Emmanuelem. To poważny błąd, ponieważ w tym czasie Alain-Emmanuel de Coëtlogon de Méjusseaume był już od dawna (od 1.11.1689) szefem eskadry i w żadnym wypadku nie mógłby przejść pod komendę de Pointisa, który miał prawdziwą rangę tylko "kapitana liniowca". Wielu autorów mylą szumne tytuły admirała (Pointis), wiceadmirała (Lévy) i kontradmirała (Coëtlogon) w tej wyprawie, które ci oficerowie nosili tylko lokalnie i tylko na czas ekspedycji (w skomplikowanym systemie zarządzania francuską marynarką wojenną okręty królewskie zostały chwilowo użyczone uczestnikom w charakterze okrętów korsarskich, a ich dowódcy mogli się mianować nawet sułtanami, jeśli chcieli), pozostając w rzeczywistości komandorami. W każdym razie eskadra wyruszyła z Brestu 7.01.1697 i zdobyła Cartagenę po walkach 13.04-3.05.1697. Jacques-Florimond de Coëtlogon-Méjusseaume dowodził podczas ekspedycji swoim okrętem i całą artylerią. Odniósł w walkach ciężkie rany i z ich powodu zmarł jeszcze w Cartagenie 25.05.1697.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Charles des Nos de Moussay (1645 - 08.1701) oraz Louis de Béthune de Selles (1659 - 10.11.1734).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Charles des Nos (Desnos, Desnotz, Desnots, des Nots, d'Esnots) de Forbonest de Moussay urodził się około 1645. Pochodził ze szlacheckiej rodziny bretońskiej, tytułowano go hrabią Desnotz. Jego młodszym bratem był opisywany tu wcześniej Gilles-Charles des Nos, hrabia de Champmeslin. On sam miał rangę porucznika marynarki już w 1666. Służył wtedy jako oficer na 30/44-działowcu Croissant we flocie diuka Beaufort na Morzu Śródziemnym i w Breście. W tej samej randze należał do kadry oficerskiej 50/66-działowca Bourbon w eskadrze Atlantyku, potem w Tulonie we flocie diuka Beaufort (w czerwcu-sierpniu na wodach Krety podczas oblężenia Kandii przez Turków). W 1670 służył jako porucznik na 46-działowcu Brave w Rochefort. Od 12.06.1670 był porucznikiem na 48-działowcu Louvre w eskadrze d'Estréesa operującej przeciwko korsarzom z Salé. Od 21.03.1671 zajmował takie samo stanowisko na 104-działowcu Royal Duc w eskadrze Duquesne'a w Breście i Rochefort. Na początku 1672 był już "kapitanem liniowca". Od 27.03.1672 drugiej połowy 1673 dowodził 28-działowcem Laurier w eskadrze Atlantyku. Od 3.03 do 10.08.1674 zajmował stanowisko drugiego kapitana (pod szefem eskadry des Ardens) na 60/68-działowcu Tonnant w eskadrze Atlantyku. Od 10.08.1674 dowodził branderem Périlleux w eskadrze ochrony wybrzeży atlantyckich, kierowanej przez Gabareta. W 1675 był dowódcą 30-działowej fregaty Dragon w eskadrach i zespołach operujących u atlantyckich wybrzeży Francji. Ożenił się z Madeleine Le Roy (Le Roi). Mieli przynajmniej jednego syna, urodzonego w 1677 (przyszłego szefa eskadry). Dowodził 40/50-działowcem Ecueil od stycznia 1676 w Tulonie i od 10.10.1681 w Breście oraz w eskadrze Châteaurenaulta, a tymczasem od października 1677 do co najmniej sierpnia 1678 sprawował komendę nad 28/36-działowcem Vigilant w Breście i w eskadrze wiceadm. d'Estréesa na Antylach. Od 19.04.1683 był dowódcą 54/60-działowca Prince w Breście i w eskadrze Preuilly'ego, która wyruszyła 2.06.1683 w rejs do Danii (stała w Kopenhadze 11.07-11.08, wróciła do Brestu 25.10.1683). Od 19.02 do co najmniej lipca 1686 dowodził 40-działowcem Léger w Breście oraz w eskadrze d'Estréesa u wybrzeży Francji. Od listopada 1688 do sierpnia 1690 sprawował komendę nad 60-działowcem Furieux na wodach Irlandii, w bitwie na zatoce Bantry 11.05.1689, w Breście. Walczył też jako dowódca tego okrętu w bitwie pod Béveziers (pod Beachy Head) 10.07.1690. W bitwie pod Barfleur 29.05.1692 dowodził flagowym okrętem adm. Tourville'a, 104-działowcem Soleil Royal i chociaż bardzo się wyróżnił, to nie mógł zapobiec spaleniu tego liniowca przez Anglików 2.06.1692 w Cherbourgu. Został kawalerem Orderu Św. Ludwika. W 1694 awansował na szefa eskadry. Powierzono mu 1.01.1701 stanowisko generała-porucznika (funkcja tłumaczona w innych językach i epokach na wicekróla, generalnego gubernatora) wysp francuskich w rejonie Morza Karaibskiego. Dotarł do Fort Royal na Martynice i podjął obowiązki gubernatora 23.05.1701. W lipcu odwiedził Gwadelupę. Szybko jednak zachorował na "żółtą febrę" i zmarł w sierpniu 1701 na Gwadelupie albo 6.10.1701 na Martynice.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Louis de Béthune hrabia de Selles (de Selle) urodził się być może około 1659. Ochrzczono go dopiero 15.06.1663 w Paryżu (stąd jako daty urodzenia podaje się też 1660,1661,1662 i 1663), ale za to za ojca chrzestnego miał samego Ludwika XIV, ponieważ pochodził z jednej z najstarszych, najbardziej wpływowych i rozgałęzionych rodzin arystokratycznych we Francji, a nawet szerzej - w Europie. Jego rodzicami byli Henri-Philippe (lub Henri-Gabriel) de Béthune (hrabia de Selles, kawaler maltański) i Marie-Anne Dauvet des Marets (des Marests, des Marais). W 1680 uzyskał rangę "chorążego liniowca". Od 12.04.1680 służył jako chorąży na 56/60-działowcu Assuré w Tulonie. W 1681 (od 23.01.1681) oraz w 1683 zajmował takie samo stanowisko na 40/46-działowcu Laurier w Tulonie i eskadrze Duquesne'a bombardującej Algier 26.06.1683. W latach 1681 (na pewno w kwietniu) - 1682 (do drugiej połowy) był chorążym na 32/42-działowej fregacie Bizarre na Morzu Śródziemnym. W 1682 wszedł na 40-działowiec Eole w Tulonie, aby dołączyć do załogi 50/60-działowca Ardent. Awansował w 1684 na "porucznika liniowca". Od kwietnia 1684 do co najmniej września 1685, już w tym stopniu, służył na 44/48-działowcu Capable w Tulonie, w eskadrze Duquesne'a bombardującej Genuę 11.05.1684 i w eskadrze d'Estréesa bombardującej Trypolis 22-24.06.1685. W 1686 był oficerem na 50/60-działowcu Entreprenant w Breście i eskadrze d'Estréesa działającej u wybrzeży Hiszpanii. Od maja 1687 do drugiej połowy 1688 zajmował stanowisko porucznika na 40/44-działowcu Solide w Breście, w eskadrze Tourville'a operującej przeciwko korsarzom z Algierii, w Tulonie, w eskadrze d'Estréesa bombardującej Algier 1-13.07.1688. Awansował 1.01.1689 na "kapitana liniowca". W tymże roku wykazywano go jako drugiego kapitana masy okrętów w Breście, przy czym w wielu wypadkach były to tylko niezrealizowane plany i do rzeczywistego obsadzenia stanowiska nie dochodziło - w tym kontekście Jean-Michel Roche wymienia 64/72-działowiec Illustre (styczeń), 54/60-działowiec Prince, 70/74-działowiec Fier (od połowy marca), 64-działowiec Courtisan (do 13.08), wreszcie od 13.08.1689 - okręt 48/54-działowy Vaillant w Breście i eskadrze Tourville'a. W 1689 i 1690 (do 20.05.1690) Louis de Béthune de Selles był drugim kapitanem 50/60-działowca Brave w Breście. Kiedy w listopadzie 1690 zmarł jego ojciec, odziedziczył część fortuny i zaczął być nazywany hrabią de Béthune. W bitwie pod Vélez-Malagą 24.08.1704 dowodził 60-działowcem Vermandois. Ożenił się 31.05.1708 z Marie-Thérèse-Pollet (Paulette) de la Combe. Mieli dzieci. Awansował 28.10 (albo w grudniu) 1720 na szefa eskadry. Dowodził w Rochefort. Otrzymał 17.03.1728 przyrzeczenie komandorii Orderu Św. Ludwika. Przy odchodzeniu w stan spoczynku 10.03.1734 został honorowym generałem-porucznikiem sił morskich. Zmarł w Rochefort 10.11.1734.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Jean-Baptiste Colbert de Turgis (... - 1715) oraz Pierre Busquet (... - 25.11.1713, awans kapitański otrzymał w 1692).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Jean-Baptiste Colbert de Turgis pochodził z bardzo rozgałęzionej rodziny Colbertów (za krewnego miał słynnego ministra Ludwika XIV), z gałęzi de Turgis. Jego rodzicami byli Nicolas Colbert (pan de Turgis, audytor, radca stanu) i Madelaine Grasseteau. Urodził się około 1660 w Paryżu. Służył w marynarce wojennej od 1678, początkowo jako ochotnik w Tulonie, potem jako gardemaryn. Był gardemarynem od 28.06.1678 na 64/70-działowcu Sans Pareil w Tulonie. Został "chorążym liniowca" w 1679. Od 4.02.1680 służył jako chorąży na 56/60-działowcu Assuré w Tulonie. Od końca grudnia 1680 należał do załogi 50/54-działowca Vaillant w Tulonie i Lizbonie. W latach 1681-1682 przebywał na 48/50-działowcu Fleuron w Tulonie i w eskadrze Duquesne'a walczącej z korsarzami z Tunisu. W 1683 był chorążym na 68/76-działowcu Saint-Esprit, flagowym okręcie generała-porucznika Duquesne w Tulonie i podczas bombardowania Algieru w czerwcu 1683. Od 21.04.1684 służył - już w randze "porucznika liniowca" na 32/42-działowej fregacie Bizarre w eskadrach śródziemnomorskich (m.in. podczas bombardowania Genui). W latach 1686-1687 zajmował stanowisko porucznika na 54/68-działowcu Vigilant we flocie śródziemnomorskiej. W 1687 (do 8.11) był porucznikiem na 58-działowcu Marquis w Tulonie i w eskadrze Mortemarta walczącej z korsarzami z Algieru. W pierwszej połowie 1689 zajmował takie samo stanowisko na tym samym 58-działowcu Marquis w Tulonie i w eskadrze Brestu. Awansował na "kapitan liniowca" około 1689. W latach 1689-1690 służył w tej randze jako drugi kapitan 68/76-działowca Foudroyant w eskadrze Brestu. Od 6.03 do 30.04.1690 był drugim kapitanem 34/44-działowca Faucon w Dunkierce. Ożenił się 16.06.1698 w Tulonie z Lucrèce de Gaudemard. Mieli dzieci. Został kawalerem Orderu Św. Ludwika w 1701 lub 1707. W 1705 krążył po Morzu Śródziemnym zwalczając tam holenderskich korsarzy z Vlissingen. W 1706 dowodził 56-działowcem Trident. Zmarł w 1715 w Montpellier.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Pierre Busquet (Buquet) de Caumont został ochrzczony 30.08.1660 w Rouen. Pochodził ze starej rodziny normandzkiej. Jego rodzicami byli Nicolas Busquet de Chandoisel (radca parlamentu Normandii) i Marie Girard. Od 2.01.1680 należał do zakonu Kawalerów Maltańskich i na ich okrętach odbył cztery rejsy korsarskie. Został gardemarynem w Tulonie 30.11.1683. Od 27.01.1686 miał rangę "chorążego liniowca". W 1686 kawaler Busquet służył jako chorąży na 60/64-działowcu Sans Pareil w eskadrze Atlantyku. W 1689 był chorążym na 50/56-działowcu Arrogant na Morzu Irlandzkim, uczestniczył w bitwie na Zatoce Bantry 11.05.1689, żeglował w eskadrze Brestu Tourville'a. Od 1690 zajmował stanowisko chorążego na 56/58-działowcu Fougueux. Walczył na nim w bitwie pod Béveziers (pod Beachy Head) 10.07.1690. Awansował 1.01.1691 na "porucznika liniowca". Od maja do czerwca 1692 był porucznikiem na 94-działowcu Admirable. Brał na nim udział w bitwie pod Barfleur 29.05.1692 i uczestniczył w próbie obrony przez Anglikami w Cherbourgu 1-2.06; ostatniego dnia Anglicy zdobyli okręt (i go spalili), a Busquet de Caumont stracił lewą rękę, urwaną przez kulę. Nie służył już więcej aktywnie, ale uzyskał 1.08.1692 promocję do rangi "kapitana liniowca". Zmarł 25.11.1713.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi François des Francs (awans kapitański otrzymał w 1680) oraz Gaston-Jean-Baptiste de Lévis Mirepoix (... - 26.07.1697).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

François des Francs (Desfrancs) pochodził ze znanej rodziny szlacheckiej. Jego rodzicami byli François des Francs (koniuszy, pan de la Bretoniére) i Marie Gilibert (jeśli to na pewno niego chodzi, ponieważ takie zestawy imion powtarzały się w tej rodzinie nagminnie). Planowano, że od kwietnia 1670 będzie w Breście "chorążym liniowca" na 28-działowcu Tourbillon, ale tego okrętu nie wprowadzono wówczas do aktywnej służby. Od 12.06 do 1671 służył w stopniu "chorążego liniowca" na 36-działowcu Françoise (przemianowanym 24.06.1671 na Eole) w eskadrze Brestu. Od 16.01 do sierpnia 1672 był "chorążym liniowca" na 48-działowcu Oriflamme, biorąc na nim udział w bitwie pod Solebay 7.06.1672. Od 27.02 do sierpnia 1673 należał w tej samej randze do załogi 56/64-działowca Fier, walcząc na nim w bitwach pod Schooneveldt 7.07 i 14.06 oraz w bitwie pod Texel 21.07. Ponownie wchodził w skład załogi tego okrętu od 6.03 do drugiej połowy 1674, ale wtedy już w stopniu "porucznika liniowca". Od około grudnia 1674 do listopada 1677 był porucznikiem na 56/60-działowcu Agréable, uczestniczącym w eskadrze Valbelle'a w kampanii mesyńskiej (grudzień 1674/styczeń 1675), walczącym w bitwie pod Stromboli 11.02.1675, biorącym udział w zdobyciu Augusty 17.08.1675, należącym do eskadry Almerasa w Mesynie (od września 1675 do 1676), zaangażowanym w bitwach pod Augustą 22.04.1676 i pod Palermo 2.06.1676. Od listopada 1677 do 1678 służył w tym samym charakterze na 64/66-działowcu Sans Pareil, walczącym z Hiszpanami na Morzu Śródziemnym. Na początku 1680 awansował do stopnia "kapitana liniowca". Od 4.02 do grudnia 1680 był drugim kapitanem 52/60-działowego okrętu Fortuné we flocie Morza Śródziemnego. Od stycznia do marca 1681 zajmował stanowisko drugiego kapitana 32/42-działowej fregaty Bizarre w Tulonie. Od kwietnia 1681 do połowy 1682 służył w tym samym charakterze na 30/40-działowcu Sérieux w eskadrze Duquesne'a na Morzu Śródziemnym. Od kwietnia do grudnia 1683 był drugim kapitanem 48/50-działowca Fleuron w Tulonie i w eskadrze Duquesne'a bombardującej Algier w czerwcu. W 1684 zajmował (do maja) stanowisko drugiego kapitana 50/52-działowca Vaillant w eskadrach śródziemnomorskich (Tourville'a, Duquesne'a). Od schyłku 1688 dowodził 48/52-działowcem Aquilon w Tulonie i na Morzu Śródziemnym, gdzie atakował żeglugę holenderską do lutego 1689. W 1689 był kapitanem 44/52-działowca Trident w Tulonie i w eskadrze Tourville'a, do sierpnia na Morzu Śródziemnym, potem na Atlantyku. Na tym okręcie wykazywany jest też w spisach marynarki francuskiej z 1690, jednak w bitwie pod Béveziers (pod Beachy Head) 10.07.1690 walczył naprawdę jako dowódca 72/76-działowca Belliqueux. W 1691 dowodził 68/70-działowcem Heureux wchodzącym w skład tylnej straży floty Tourville'a, która wyszła z Brestu 22.06 i po niezbyt owocnym krążeniu po wschodnim Atlantyku wróciła do Brestu 14.08; w trakcie tego rejsu Desfrancs atakował angielskie statki handlowe. Nie awansował powyżej rangi "kapitana liniowca". W 1694 został kawalerem Orderu Św. Ludwika. Żył jeszcze w 1700.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach