www.timberships.fora.pl

kgerlach

Jacques-François Bellenger urodził się 7.01.1760 w Blonville. Jego rodzicami byli François Bellenger (cieśla) i Marguerite Champy. Zaczął służyć w marynarce handlowej 14.10.1773 jako chłopiec okrętowy. Pływał z Honfleur na San Domingo, Morze Śródziemne, ku Nowej Fundlandii, a także między portami francuskimi do kwietnia 1778. Wobec przyłączenia się Francji do wojny amerykańskiej powołano go 17.06.1778 do marynarki królewskiej w charakterze zwykłego marynarza na 50-działowcu Amphion. Pozostał na nim do stycznia 1779, tym samym uczestnicząc 27.07.1778 w wielkiej bitwie pod Ouessant, po której Amphion musiał być odholowany do Brestu. Od lutego do grudnia 1779 Bellenger był marynarzem na 100-działowcu Bretagne, flagowym okręcie eskadry Brestu generała-porucznika d'Orvilliers, i brał udział w rejsie z Brestu w rejon wysp Sisargas, dla połączenia się z flotą hiszpańską, po czym wspólnym krążeniu na podejściach do kanału La Manche oraz na samym kanale, od 3.06 do 14.09.1779. W połowie grudnia 1779 został zaangażowany jako sternik na 64-działowcu Protée, wysłanym w lutym 1780 z Lorient do Indii Wschodnich w osłonie konwoju (razem z innym 64-działowcem, fregatą i fluitą); napotkawszy na Atlantyku eskadrę brytyjską Francuzi się rozproszyli, a Protée poddał się Anglikom 24.02.1780 na południe od Madery. Bellenger trafił do niewoli, z której wrócił do Francji 28.04.1780. Nie miał też szczęścia na następnym okręcie, 32-działowej fregacie Nymphe, służąc na niej od 29.06.1780 w roli pomocnika działomistrza. Fregata ta przedarła się wprawdzie do Brestu po zaciętej walce 19.07.1780 z brytyjskim 64-działowcem Bienfaisant, ale 10.08.1780 poddała się koło Ouessant brytyjskiej fregacie 36-działowej Flora (Francuzi ponieśli w bitwie ogromne straty, a ich dowódca zginął). Bellenger, lekko ranny, znów został jeńcem, jednak ponownie wypuszczono go błyskawicznie - już 18.12.1780 był w kraju. W tej samej roli co na Nymphe służył od stycznia do marca 1781 na 32-działowej fregacie Sibylle, eskortującej konwoje, a od kwietnia 1781 do stycznia 1783 na 64-działowcu Alexandre, wysłanym 11.02.1782 z Brestu do Indii Wschodnich. W trakcie tej kampanii Bellenger awansował na głównego działomistrza. Gdy na pokładzie liniowca Alexandre wybuchła epidemia, okręt został w styczniu 1783 na redzie Ile de France rozbrojony i spalony. Bellenger wrócił wtedy (konkretnie 27.11.1783) do marynarki handlowej. Pływał z Hawru na Gwadelupę, do Senegalu, na San Domingo do czerwca 1793, początkowo w charakterze zwykłego marynarza, ale od kwietnia 1785 na stanowisku drugiego kapitana (od 20.01.1785 miał patent kapitana żeglugi wielkiej). Przyjęto go 19.07.1794 do marynarki wojennej w stopniu "nadliczbowego chorążego liniowca". Służył na 110-działowcu Républicain w eskadrze Brestu kadm./wiceadm. Villareta de Joyeuse. Już podczas pierwszej próby wyjścia tej floty w tragiczny "Rejs krążowniczy Wielkiej Zimy", Républicain wpakował się w nocy z 24 na 25.12.1794 na skałę Le Mignan (Mengant, Mignant, Maingan, Mingam, Maingant, Mingant itd.), usytuowaną na środku wąskiego przesmyku z redy Brestu na otwarte morze. Na szczęście tonął dość wolno (poszedł pod wodę wczesnym rankiem), więc zginęło tylko 10 ludzi.
CDN.

kgerlach

Przez parę dni czerwca 1795 Bellenger był w Breście na 118-działowcu Océan, a potem od czerwca do sierpnia 1795 służył na 26-działowej korwecie Vengeance. Od sierpnia do września 1795 wchodził w skład załogi 16-działowej fluity Thomas of Bristol. Objął 4.09.1795 na Antylach komendę nad 26-działową fluitą Lourde, awansując 21.03.1796 do stopnia regularnego "chorążego liniowca", a 19.02.1797 dostając tymczasowo rangę "porucznika liniowca". Operował na wodach San Domingo. W drodze powrotnej do Francji wpakował się 18 czy 19.05.1797 podczas mgły na mieliznę u wysepki Molène i utracił okręt, lecz załogę uratowano. Jego stopień "porucznika liniowca" zatwierdzono 7.07.1797. Od grudnia 1797 do stycznia 1799 należał do załogi 34-działowej fregaty Comète. Od 8.02.1799 był oficerem na 74-działowcu Jean Bart. Tymczasowo awansował 29.04.1800 na "kapitana fregaty". Jean Bart brał udział w nieudanej wyprawie kadm. Ganteaume, wysłanego z zaopatrzeniem dla armii w Egipcie (opuszczenie Brestu 23.01.1801, przejście Cieśniny Gibraltarskiej 9.02, zawinięcie do Tulonu 18.02, wyjście 24.04, kampania na Morzu Śródziemnym, schronienie się w Tulonie 22.07.1801), ale Bellenger uczestniczył tylko w jej pierwszej części, bowiem z powodu choroby został wysadzony na ląd 19.03.1801 i wrócił do Hawru. Tam zatrudniono go w służbie portowej. Od 22.11.1801 do 28.02.1803 dowodził 20-działową korwetą Bacchante, skierowaną z Hawru na San Domingo, a potem wycofaną do rezerwy w Breście. Jego stopień "kapitana fregaty" zatwierdzono 24.09.1803. Od 22.10.1803 Bellenger pełnił rozmaite funkcje dowódcze we flotylli bulońskiej (komendanta rozmaitych eskadr drobnoustrojów). Został kawalerem Legii Honorowej 14.06.1804. Od 1.02.1807 do 30.04.1808 dowodził trzecim regimentem tej flotylli. Ożenił się 22.09.1807 w Boulogne z Félicité-Désirée Piel. Od maja 1808 służył krótko w porcie Nantes, a 11.07.1808 objął tam komendę nad 40-działową fregatą Elbe. Podczas słynnego ataku lorda Cochrane'a w kwietniu 1809 na Redzie Baskijskiej (redzie wyspy Aix) udało mu się uciec daleko w górę rzeki Charente, poza zasięg brytyjskiego ognia. Jednak fregata na długo została wyłączona z normalnej eksploatacji. Bellenger występował od 12.01.1810 jako major szóstego batalionu marynarki cesarskiej, a od 12.11.1810 jako major szóstego ekwipażu wysokiej burty, tworzącego załogę fregat Elbe i Pallas (w tej samej akcji Brytyjczyków z kwietnia 1809 tak samo uciekła w górę Charente i stała odtąd obok Elbe), co w niczym nie zmieniało jego faktycznej pozycji kapitana Elbe. Awansował 19.05.1811 na "kapitana liniowca 2 klasy". Został 25.07.1811 dowódcą 40. ekwipażu wysokiej burty, tworzącego załogę 80-działowca Tilsit. Oznaczało to zdanie 9.08.1811 komendy nad "stacjonarną" fregatą Elbe i przejechanie do Antwerpii, gdzie objął 1.09.1811 dowództwo liniowca Tilsit, flagowego okrętu kadm. Cosmao-Kerjulien, komendanta drugiej dywizji eskadry na Skaldzie. Uczestniczył w walkach o Antwerpię w marcu 1814. Został 18.04.1814 równocześnie kawalerem Orderu Św. Ludwika i oficerem Legii Honorowej. Zdał w Antwerpii komendę nad Tilsit 6 lub 7.08.1814 (kiedy okręt przekazano Holendrom). Pracował w służbie portowej. Przeszedł w stan spoczynku 1.11.1817. Zmarł 5.05.1831 w Hawrze.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Pierre-Jean-Baptiste Margollé-Sanier urodził się 19.10.1771 w Calais. Jego rodzicami byli Philippe Margollé-Sanier (kapitan statków) i Marie-Barbe-Antoinette Sanier. Zaczął służyć w marynarce handlowej 15.05.1784 jako chłopiec okrętowy. Pływał z Dunkierki na San Domingo, do Barcelony, na Martynikę, do Amsterdamu, na Tobago do lipca 1792, osiągając w końcu pozycję pierwszego oficera. Powołano go 14.01.1793 do marynarki wojennej w charakterze sternika na 110-działowcu Républicain, stojącym na redzie Brestu. Pozostał na nim do marca 1793. Od marca do kwietnia 1793 należał do załogi 74-działowca Tourville we flocie Brestu. Okręt ten wyszedł 8.03.1793 z Brestu w rejs patrolowy po kanale La Manche, ale uszkodzony w burzy 18.03, musiał zaraz wrócić do portu. Margollé-Sanier pełnił funkcję aspiranta, od kwietnia do lipca 1793 na 40-działowej fregacieThétis stacjonującej w zatoce Quiberon i w Saint-Nazaire, a od sierpnia do października 1793 na 74-działowcu Tigre w eskadrze Brestu wiceadm. Morard de Galles, operującej na wodach zatoki Quiberon. Awansował 16.11.1793 na "chorążego liniowca". Od października 1793 do lipca 1794 służył na 74-działowcu Patriote. Walczył w bitwie Sławnego (ale dla Anglików) Pierwszego Czerwca 1794. Od sierpnia 1794 do marca 1795 należał do załogi 32-działowej fregaty Charente. Jednostka ta operowała w listopadzie 1794 w składzie eskadry kadm. Nielly, która po wyjściu z Brestu na początku miesiąca zaatakowała 6.11 dwa brytyjskie 74-działowce za zachód od wysp Scilly, zdobywając jeden z nich (Alexander). Od marca 1795 do sierpnia 1797 Margollé-Sanier służył na 32-działowej fregacie Fraternité. Walczył w bitwie pod Groix 23.06.1795 (w której Francuzi stracili m.in. liniowiec Alexander). Awansował 21.03.1796 na "porucznika liniowca". Uczestniczył w niefortunnej ekspedycji irlandzkiej (wyjście z Brestu 12.12.1796, zawinięcie do Rochefort 14.01.1797). Był oficerem 74-działowca Révolution w zatoce Bertheaume od sierpnia 1797 do listopada 1798 oraz 8-działowej pływającej baterii République na redzie Dunkierki od marca do maja 1799. Następnie marynarka oddała go pod rozkazy walczącego w Szwajcarii generała Massény. Dowodził tam do sierpnia 1799 grupą szalup-kanonierek użytych na Jeziorze Zurychskim i Jeziorze Czterech Kantonów. Od sierpnia 1799 do lutego 1801 służył na 38-działowej fregacie Incorruptible, w Dunkierce (gdzie była atakowana przez Anglików) i (od połowy września 1800) we Vlissingen. Ożenił się 21.03.1800 w Calais z Catherine-Émélie-Sophie Tucker. Objął 6.05.1801 dowództwo 4-działowej kanonierki Méchante na redzie Boulogne. Uczestniczył w odparciu ataków moździerzowców i łodzi brytyjskich, zorganizowanych przez wiceadm. Nelsona 4.08 i 15/16.08.1801. Zdał komendę nad kanonierką 22.11.1801. W okresie pokoju dowodził jednostkami pocztowymi wynajętymi przez państwo dla transportu przesyłek i depesz między Calais a Dover. Były to Charlotte (listopad 1801 - grudzień 1802) i bryg/szkuner Flèche (grudzień 1802 - październik 1803).
CDN.

kgerlach

Potem wrócił do flotylli bulońskiej, w której dowodził 12-działowym pramem Ville de Brest (od 29.10.1803), rozmaitymi grupami kanonierek (od 1.08.1804), siódmym ekwipażem flotylli (od 17.07.1806 do 15.02.1807). Tymczasem awansował 28.07.1805 na "kapitana fregaty". Powierzono mu 29.02.1807 komendę nad 74-działowcem César, z zadaniem wyposażenia go w Antwerpii i przeprowadzenia do Vlissingen. Zakończył tę misję 15.10.1807. Od 15.11.1807 był kapitanem 44-działowej fregaty Uranie na Morzu Śródziemnym i Adriatyku. W eskadrze wiceadm. Ganteaume opuścił Tulon 10.02.1808. Celem zespołu (połączonego z siłami kadm. Allemanda z Rochefort, które dotarły pod Tulon poprzedniego dnia) była wyspa Korfu. Wprawdzie sztorm rozproszył flotę i Uranie dotarła na miejsce znacznie później, ale przebywała tam i pozostała, gdy Ganteaume z siłami głównymi rozpoczął rejs powrotny 16.03.1809. W 1810 Margollé-Sanier na Uranie znajdował się w Wenecji. Od jesieni 1810 podlegał komandorowi Dubourdieu, dowodzącemu eskadrą składającą się z 5 fregat i 2 brygów. Wyszła ona 29.10.1810 z Wenecji i zawinęła do Ankony, gdzie dołączyły trzy lekkie jednostki i zaokrętowano kilkuset żołnierzy piechoty. Po pierwszej próbie wyjścia (6.10), zniweczonej przez obecność fregat brytyjskich i zbliżający się sztorm, właściwy wypad zaczął się 18.10.1810. Wysadzono 22.10 desant na wyspie Lissa, zniszczono co się dało i zabrano tyle żaglowców (korsarskich i handlowych) przechwyconych w porcie, ile było możliwe, paląc pozostałe. Do Ankony Francuzi wrócili z łupami 26.10 i tam przezimowali. Margollé-Sanier został kawalerem Legii Honorowej 7.11.1810. Jednak w dalszych akcjach komandora Dubourdieu, które doprowadziły do słynnej bitwy fregat (największej w epoce napoleońskiej) pod Lissą w marcu 1811, już udziału nie brał, ponieważ wyprawiono go z posiłkami na Korfu. Dowodził miejscowymi siłami morskimi, następnie wrócił do Ankony, gdzie pełnił tę samą funkcję. Awansował 19.05.1811 na "kapitana liniowca 2 klasy". W listopadzie 1811 próbował przejść z Triestu na Korfu, lecz napotkawszy 27.11 na północ od Ankony na przeważające siły brytyjskie, uciekł do tego portu, gdzie zdaje się przestał do 1814. Opuścił Ankonę 10 czy 14.01.1814 z zamiarem przedostania się do Francji. Po spotkaniu brytyjskiej fregaty zawinął 19.01.1814 do neapolitańskiego portu Brindisi. Miał jednak pecha, ponieważ w tym czasie król Neapolu, ex-marszałek napoleoński Murat, doszedł właśnie do wniosku, że odpowiednia zmiana frontu zapewni mu utrzymanie się na tronie, mimo klęski Napoleona. W rezultacie Margollé-Sanier znalazł się w porcie państwa, które wypowiedziało Francji wojnę, a od morza był blokowany przez okręty marynarki, jaka walczyła z Francją od ponad 20 lat. Nie widząc żadnego sensownego wyjścia, spalił swoją fregatę 3.02.1814. Sąd wojenny - zebrany w Tulonie 29.06.1814 - w pełni uznał słuszność decyzji komandora. Przeniesiono go na listę oficerów nieaktywnych 1.07.1814. Dostał Order Św. Ludwika 18.08.1814. Przeszedł w stan spoczynku 1.01.1816. Dano mu 15.04.1816 patent kapitana żeglugi wielkiej. Zmarł 5.09.1849 w Calais.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Romain Duranteau (10.11.1763 - 06.06.1850) oraz Eugène-Sébastien-Camille Villon (10.06.1773 - 05.09.1812).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Romain Duranteau urodził się 10.11.1763 w Listrac. Jego rodzicami byli Joseph Duranteau (adwokat parlamentu i sędzia w Castelnau) i Marie-Anne-Pauline de Kater. Służbę na morzu rozpoczął w marynarce handlowej 27.10.1781 jako uczeń pilota na statku kierującym się z Bordeaux na Antyle pod eskortą floty generała-porucznika de Guichena. Brał tam udział w działaniach związanych z operacjami marynarki wojennej, kiedy statek, na którym służył, został przez następnego dowódcę w tamtym rejonie, generała-porucznika de Grasse, przekształcony w jednostkę do transportu jeńców na wymianę i wysłany do Plymouth z częścią garnizonu zdobytej 13.02.1782 wyspy Saint-Christophe. Duranteau otrzymał 12.01.1783 powołanie do marynarki królewskiej w charakterze praktykanta. Służył od stycznia do kwietnia 1783 na 20-działowym kutrze Chien de Chasse, należącym do garnizonu Martyniki. Wrócił następnie do marynarki handlowej 2.03.1784 i podjął pracę na stanowisku drugiego oficera. Żeglował do czerwca 1787 na jednostkach kierujących się z Bordeaux na San Domingo i Martynikę. W Cap Français (na San Domingo) przeszedł 2.06.1787 na 38-działową fregatę Proserpine jako sternik i pozostał na niej (w Indiach Zachodnich) do listopada. Był znów w marynarce handlowej (na stanowisku porucznika) od 29.11.1787. Żeglował wyłącznie między Bordeaux a San Domingo, czyli niemal na pewno na jednostkach niewolniczych, aż do 11.09.1794. Stopniowo awansował (na drugiego kapitana 16.12.1791, na dowódcę 18.11.1792). Po wybuchu powstania niewolników na San Domingo przewiózł część białych mieszkańców do Baltimore. Powołano go do marynarki wojennej 12.09.1794 w stopniu "nadliczbowego chorążego liniowca". Na pokładzie 74-działowca Tyrannicide przeżył Rejs Wielkiej Zimy eskadry Brestu wiceadm. Villaret-Joyeuse'a 24-30.12.1794 - 1-3.02.1795. Okręt, na którym służył, wszedł w skład zespołu kadm. Renaudina (6 liniowców, 3 fregaty i kilka mniejszych jednostek) i w okresie od 22.02 do 2.04.1795 przepłynął do Tulonu. Duranteau był potem członkiem załogi 32-działowej fregaty Friponne. Fregata ta - zdaniem niektórych - brała udział w bitwie pod Hyères (pod Fréjus) 15.07.1795. Weszła w skład eskadry komodora de Richery (6 liniowców, 3 fregaty), która miała wyruszyć z Tulonu na Atlantyk z zadaniami budzącymi spory wśród badaczy. W każdym razie Francuzi wyszli z Tulonu 14.09.1795. Natknęli się 7.10.1795 w pobliżu Przylądka Św. Wincentego na bardzo wartościowy brytyjski konwój idący z Lewantu pod nieporównanie słabszą eskortą i zdobyli jeden okręt osłony oraz 30 statków. Z tak bogatym łupem (ocenianym różnie na 120 milionów franków albo 30-40 milionów liwrów) zawinęli 13.10.1795 do Kadyksu. De Richery przestał w tym porcie aż do 4.08.1796 (Anglicy znieśli blokadę 29.07), a wyszedł (już jako kadm. od 17.02) pod eskortą potężnej eskadry hiszpańskiej (20 liniowców, 14 fregat i korwet). Neutralna wtedy Hiszpania powoli zmieniała front, z sojusznika Wielkiej Brytanii - do 14.07.1795 - w sojusznika Francji. Dotarł do Nowej Fundlandii 28.08.1796. Zniszczył tamtejsze osiedla rybackie (4.09 w Bay of Bulls), także te na Labradorze (22.09 - tu rękami Allemanda dowodzącego wydzielonym zespołem) oraz w Saint-Pierre et Miquelon, równocześnie topiąc lub zajmując hurmę stateczków do połowu ryb (między 64 a 100). Bez powodzenia atakował Saint-John. Wrócił do Rochefort 5.11.1796. Przeprowadził od 8.12 do 11.12.1796 swoje liniowce do Brestu. Duranteau uczestniczył w tej ekspedycji w zmieniającej się randze i na różnych jednostkach. Do lipca 1796 był na Friponne, od 21.03 jako regularny "chorąży liniowca". Otrzymał tymczasowy stopień "porucznika liniowca" 1.07.1796 (zatwierdzony 21.11.1796) i od lipca do grudnia 1796 wchodził w skład załogi 74-działowca Censeur. Od grudnia 1796 do sierpnia 1797 służył na 74-działowcu Révolution, biorąc udział w zakończonej klęską wyprawie do Irlandii na przełomie 1796/1797. Od sierpnia 1797 do lutego 1798 był oficerem 32-działowej fregaty Fraternité na redzie Nantes i w Breście. Awansował tymczasowo 21.03.1798 na "kapitana fregaty" (awans zatwierdzono 15.05.1798) i służył od lipca 1798 do sierpnia 1799 na 74-działowcu Constitution jako drugi kapitan. Od lutego 1800 do listopada 1802 był adiutantem kontradmirała Dumanoira-Le Pelley (oficer ten dowodził małą eskadrą we flocie Brestu, z flagą najpierw na 80-działowcu Formidable, później na 74-działowcu Marengo; wiosną 1801 zajmował się wyposażaniem francuskich okrętów zablokowanych w Kadyksie i dowodził stacjonującym tam francuskim zespołem; pod koniec 1801 przeprowadził okręty francuskie - i/lub odstąpione Francuzom przez Hiszpanów - z Kadyksu do Tulonu; potem brał w 1802 udział w jednym z wielu rzutów wyprawy na San Domingo, dowodząc z pokładu 80-działowca Formidable). Nie jest całkiem jasne jak Duranteau rozstał się z Dumanoirem-Le Pelley w listopadzie 1802 (zdaniem państwa Quintin), skoro w połowie sierpnia 1802 kadm. przebywał jeszcze na redzie Cap Français, a powrócił do Tulonu dopiero w lutym 1803.
CDN.

kgerlach

W każdym razie Duranteau był od lipca do sierpnia 1803 adiutantem kadm. Magona, dowódcy sił morskich w Rochefort na 118-działowcu Majestueux. We wrześniu 1803 przeniósł się z tym oficerem do Ostendy, gdzie Magon objął dowództwo części flotylli. Pomimo awansu 24.09.1803 na "kapitana liniowca 2 klasy" Duranteau nie przestał być adiutantem Magona do czerwca 1804. Został kawalerem Legii Honorowej 5.02.1804 i oficerem tego orderu 14.06.1804. Dano mu 9.07.1804 stanowisko szefa sztabu we flocie Brestu wiceadm. Ganteaume. Przebywał na 118-działowcu Vengeur, przemianowanym 4.02.1805 na Impérial (lipiec 1804 - październik 1805) i 110-działowcu Républicain (październik 1805 - styczeń 1806). Od 24.02.1806 do 2.02.1808 dowodził 74-działowcem Annibal we flocie tulońskiej. Jego okręt był od 31.08.1806 do 16.10.1807 flagowcem zespołu kadm. Cosmao-Kerjulien. We wrześniu 1806 zespół ten przewiózł wyposażenie dla zbudowanego w Genui 74-działowca Génois i przeprowadził go z Genui do Tulonu, ale poza tym - wobec opanowania mórz przez Wielką Brytanię po bitwie pod Trafalgarem - wykonywał tylko małe misyjki prawie bez znaczenia. Duranteau ożenił się 24.03.1807 w Seyne z Thérèse-Ursule-Gabrielle de Pézans. Był od 3.02 do kwietnia 1808 szefem sztabu floty śródziemnomorskiej wiceadm. Ganteaume, służąc na 110-działowcu Commerce de Paris i (od 25.02 do 13.03) na 74-działowcu Magnanime. Uczestniczył w dowiezieniu posiłków na Korfu (10.02-10.04.1808). Pozostał szefem sztabu floty śródziemnomorskiej także wtedy, gdy w nagrodę za poniesienie ciężkiej klęski na Redzie Baskijskiej w kwietniu 1809 Napoleon mianował głównodowodzącym na Morzu Śródziemnym wiceadm. Allemanda. Służył na 118-działowcu Majestueux (od 1.06.1809) i potem na 118-działowcu Austerlitz do 12.07.1810. Przetrwanie przez rok (Allemand dowodził jeszcze do 1811) pod rozkazami chama, tyrana i awanturnika, a równocześnie cesarskiego pupilka, było ciężkim przeżyciem. Duranteau objął 13.07.1810 komendę nad 44-działową fregatą Pénélope. Został 12.11.1810 dowódcą 5. ekwipażu wysokiej burty, tworzącego załogi fregat Pénélope i Adrienne. Operował u wybrzeży Korsyki, Elby, Neapolu i Genui. Zdobył dwa żaglowce korsarskie 20.07.1810. Zdał komendę 11.04.1811. Wrócił na stanowisko szefa sztabu floty śródziemnomorskiej, gdy jej głównodowodzącym mianowano wiceadm. Émeriau. Służył na 118-działowcach Austerlitz (od 18.04.1811), Majestueux (od 15.01.1812), Impérial (od 1.05.1813), ponownie Austerlitz (od 1.03.1814) i Wagram (wg jego listy służby od 7.05.1814; jednak wg Roche'a, 118-działowiec Wagram był wtedy jeszcze w Breście, dopiero z końcem sierpnia został skierowany do Tulonu). Po upadku Napoleona Duranteau objął 14.05.1814 dowództwo 80-działowca Sceptre, flagowego okrętu nowego głównodowodzącego na Morzu Śródziemnym, kadm. Cosmao-Kerjulien. Kadm. otrzymał polecenie ewakuowania z Korfu francuskich wojsk i obywateli. Wyszedł z Tulonu na początku czerwca 1814, rzucił kotwicę u wyspy 12.06 i skierował się do Tulonu 25.06. Duranteau dostał Order Św. Ludwika 18.08.1814. Zdał komendę nad Sceptre 11.09.1814. W okresie 1.12.1814-17.09.1815 dowodził na redzie Tulonu 46-działową fregatą Néréide, która przejściowo - podczas Stu Dni Napoleona - nosiła (od 23.03 do 15.07.1815) nazwę Rancune. Przeszedł potem do służby portowej w Tulonie i 1.08.1816 awansował na "kapitana liniowca 1 klasy". Od 26.06.1820 do 17.05.1821 był majorem marynarki w Lorient. Pojechał 23.06.1821 do Paryża, by uczestniczyć w pracach komisji zajmującej się rewizją regulaminów marynarki. Po zakończeniu prac komisji został skierowany do Tulonu. Od 1.04 do 17.07.1822 był tam majorem marynarki, potem (od 18.07.1822 do 20.12.1824) tymczasowym majorem generalnym marynarki. Przejściowo dowodził w zastępstwie flotą tulońską w okresach 3.04 - 20.05.1824 oraz 18.09 - 7.10.1824. Znowu w Paryżu od 1.01.1825, awansował na kontradmirała 22.05.1825. Wrócił do Tulonu 26.10.1825. Pełnił od 3.06.1829 tymczasowo funkcję majora generalnego marynarki w Tulonie. Został komandorem Legii Honorowej 30.10.1829. Od 11.09 do 15.12.1830 był prefektem morskim Tulonu. Przeszedł w stan spoczynku 1.05.1832. Zmarł 6.06.1850 w Tulonie.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Eugène-Sébastien-Camille Villon urodził się 10.06.1773 w Dieppe. Jego rodzicami byli Pierre-Camille Villon (nauczyciel w szkole elementarnej) i Louise-Anne Chenéchal. Służbę na morzu rozpoczął w marynarce handlowej 14.05.1785 jako chłopiec okrętowy na statku wysłanym z Hawru do Marsylii. Do grudnia 1791 żeglował w charakterze marynarza na statkach kursujących głównie między portami północnej Francji. Przyjęto go 20.07.1792 do marynarki wojennej jako marynarza na 32-działowej fregacie Fortunée, która latem 1792 eskortowała konwój z Tulonu do Marsylii, na przełomie 1792/1793 uczestniczyła w kompromitującej wyprawie przeciwko Sardynii, a 18.02.1794 została spalona w zatoce Saint Florent na Korsyce przez własną załogę, aby uniknąć zdobycia przez Brytyjczyków. Villon awansował 16.05.1794 na "aspiranta 2 klasy" i służył na 14-działowej korwecie Flèche, zdobytej przez Anglików w Bastii 21.05.1794. Od czerwca do listopada 1794 był na 32-działowej fregacie Boudeuse, a od listopada 1794 do lutego 1795 na 20-działowej korwecie Badine. Na tej pierwszej uczestniczył w transporcie (czerwiec - sierpień 1794) francuskiego haraczu z Tulonu do Algieru i - czym jego biografowie oczywiście się nie chwalą - zdobyciu brytyjskiego statku, którego całą załogę i pasażerów (w tym małego chłopca) Francuzi wymordowali (rozstrzelali) zgodnie z rozkazem francuskiego rządu, nakazującego zabijać bez sądu każdego schwytanego obywatela Wielkiej Brytanii lub Hanoweru. Od 7.05.1795 Villon był "aspirantem 1 klasy" na 32-działowej fregacie Alceste we flocie śródziemnomorskiej kadm. Martina. Odznaczył się w bitwie pod Hyères (pod Fréjus) 15.07.1795. Awansował na "nadliczbowego chorążego liniowca" 30.09.1795. Alceste w marcu 1796 zabrała do Konstantynopola francuskiego ambasadora i kompanię artylerzystów-instruktorów dla potrzeb Turków; od listopada do stycznia 1797 operowała u wybrzeży Ligurii i Toskanii. Villon zszedł z niej 15.04.1797. Od 6.05.1797 do 25.08.1800 służył na 38-działowej fregacie Diane, która w 1797 transportowała ludzi i zapasy na Adriatyku, w 1798 wzięła udział w przewiezieniu do Egiptu armii generała Bonaparte, była w bitwie pod Abukirem 1/2.08.1798 i po klęsce uciekła na Maltę, zawijając tam 21.08. Podczas próby przedarcia się z Malty do Tulonu została 25.08.1800 zdobyta przez Anglików. Villon trafił do niewoli, ale ohydni Angole uwolnili go już 19.10.1800. Ożenił się 28.04.1801 w Tulonie z Louise-Suzanne Castellant. Od listopada do grudnia 1801 służył na 8-działowej pół-szebece Osiris, a od stycznia 1801 do lutego 1803 na 74-działowcu Swiftsure. Tymczasem awansował 24.04.1802 na "porucznika liniowca". Uczestniczył (28.01-30.03.1802) w transporcie żołnierzy na San Domingo. Swiftsure wrócił z San Domingo do Tulonu 31.12.1802 z ciałem generała Leclerca. Od maja 1803 do lutego 1804 Villon był oficerem stacjonującej w Marsylii 18-działowej korwety Bergère. Objął 27.02.1804 dowództwo 12-działowego szkunera Elisa. Krążył u wybrzeży Włoch w okolicach Livorno i poddał się tam 8.02.1805 po dwugodzinnej walce dwóm brytyjskim żaglowcom korsarskim. Znów szybko wrócił do Francji, po czym dowodził w dwóch turach (maj 1806 - wrzesień 1807 i luty - listopad 1808) 16-działowym brygiem Abeille. Awansował 12.07.1808 na "kapitana fregaty". Od lipca 1809 (formalnie nawet od 9.12.1808) do lutego 1810 był w Tulonie dowódcą 40-działowej fregaty Thémis, wyprawionej 12.02.1810 z amunicją na Korfu. Mianowano go 12.02.1810 kapitanem 44-działowej fregaty Danaé, nad którą przejął rzeczywistą komendę na Korfu 24.04.1810. Skierowano go potem na Adriatyk, do Wenecji. Na przełomie 1810/1811 dołączył do stojących w Ankonie sił komodora Dubourdieu. W ten sposób wziął udział w największym starciu fregat w epoce napoleońskiej - w bitwie pod Lissą 13.03.1811. Francuzi zostali rozgromieni, jednak Danaé należała do tych jednostek pobitej eskadry, którym udało się schronić pod osłonę baterii nadbrzeżnych na wyspie Lesina (dziś Hvar). Nie były tam niepokojone przez Anglików (sami mieli poważnie uszkodzone okręty) podczas pośpiesznych, tymczasowych napraw i zdążyły odpłynąć do Raguzy, zanim Brytyjczycy mogli im przeszkodzić. Zakotwiczyły w Gravosa 23.03.1811. Po wielu miesiącach bezczynności wyszły z Raguzy 20.09 i dotarły do Triestu 8.10.1811. Tymczasem napoleońska propaganda oczywiście nie zaakceptowała wiadomości o klęsce, więc Villon został kawalerem Legii Honorowej 1.04.1811, po czym awansował 19.05.1811 na "kapitana liniowca 2 klasy". Nadal był dowódcą fregaty Danaé i zginął na niej w nocy z 4 na 5.09.1812, gdy stojąca na redzie Triestu jednostka wyleciała w powietrze, z nieznanych przyczyn. Śmierć ponieśli wszyscy, którzy znajdowali się na okręcie.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

Janusz Kluska

Panie Krzysztofie dziękuję za odpowiedzi.
Poproszę o opisanie losów francuskich oficerów, są nimi Antoine-Melchior Vattier (24.04.1776 - 24.03.1842) oraz Jacques de Saint-Cricq (22.04.1781 - 19.03.1819).
Pozdrawiam Janusz.

kgerlach

Antoine-Melchior Vattier urodził się 24.04.1776 (czy 26.04.1776) w Charenton-le-Pont. Jego rodzicami byli André-Claude Vattier (urzędnik królewski, dyrektor poczty i kupiec) oraz Marguerite-Victoire Paultre. Służbę na morzu rozpoczął 1.07.1789 w marynarce wojennej jako ochotnik na 20-działowej korwecie Perdrix, wysłanej z Rochefort w rejs na Gwadelupę, Martynikę, San Domingo, skąd wróciła do Brestu. Pozostawał na tej jednostce do grudnia 1792. Od 15.12.1792 do lutego 1793 w charakterze aspiranta 1 klasy służył na 110-działowcu Républicain. Od lutego do maja 1793 należał do załogi 74-działowca Tourville, który wyszedł z Brestu 8.03.1793 dla patrolowania wód kanału La Manche, ale uszkodzony w sztormie 18.03, musiał wrócić do portu wyjścia. Potem Vattier był od maja do sierpnia 1793 na 32-działowej fregacie Sémillante. Następnie od sierpnia do grudnia 1793 służył na 6-działowym awizo (kutrze) Portland. Od grudnia 1793 do czerwca 1794 wchodził w skład załogi wyposażonej w Lorient 28-działowej fluity Coche, która w okresie kwiecień - maj 1794 stacjonowała na redzie Brestu. Vattier był od czerwca do września 1794 na 10-działowym kutrze Surprise, zatrudnionym przy eskortowaniu konwojów, a 9.09.1794 zdobytym przez okręty angielskie w pobliżu Ouessant, jednak biografowie opisywanego marynarza nie wspominają z tej okazji, by trafił do niewoli. Awansował na "nadliczbowego chorążego liniowca". W tej randze służył na 8-działowym awizo (korwecie szkolnej z takielunkiem lugra) Argus od września do listopada 1794. Przeszedł w listopadzie 1794 na bazującą w Lorient 18-działową fluitę Morbihan i pozostał na niej do marca 1795. Wrócił w marcu 1795 na korwetę szkolną Argus, ale już w kwietniu 1795 został przeniesiony na szkolną korwetę Récompense, na której go zatrzymano do lipca 1795. Jednostka ta między majem a czerwcem po wyjściu z Lorient zrealizowała rejs między wyspami Groix a Belle Ile dla szkolenia elewów-kanonierów, następnie eskortowała konwój z Belle Ile do Lorient. Vattier otrzymał rozkaz udania się do Tulonu, gdzie w okresie wrzesień 1795 - marzec 1796 należał do załogi 118-działowca Orient. Od marca do maja 1796 służył na 38-działowej fregacie Diane. Awansował 21.03.1796 na regularnego "chorążego liniowca". Od maja do lipca 1796 był na 32-działowej fregacie Alceste, a od lipca 1796 do listopada 1797 znowu na Diane. W tym okresie obie wymienione fregaty po wyjściu w marcu 1796 z Tulonu przewiozły do Konstantynopola francuskiego ambasadora, inny personel dyplomatyczny, zapasy, amunicję i kompanię instruktorów artylerii dla potrzeb Turków, kończąc te misję w listopadzie 1796. Potem (w 1797) Diane zajmowała się transportowaniem posiłków na Adriatyku (wchodząc w skład eskadry kadm. Brueysa, która wyszła z Tulonu 27.06.1797, dotarła na Korfu 13.07, pozostała tam do 16.08 i zawinęła do Wenecji 4.09; opuściła Wenecję pod koniec września, zahaczyła o Raguzę i ponownie zaopatrzyła Korfu), kotwiczyła w Ankonie w styczniu 1798 i wróciła do Tulonu dopiero w kwietniu 1798, jednak Vattier już w listopadzie 1797 przeszedł z niej na Adriatyku na 12-działowy szkuner Cybèle i służył na nim do lutego 1798 (w styczniu 1798 znajdował się na Korfu). Następnie w składzie załogi 64-działowca Dubois przybył 2.04.1798 z Korfu do Tulonu. Od maja do sierpnia 1798 zaangażowany był na 44-działowej fregacie Justice, która uczestniczyła w ekspedycji egipskiej generała Bonaparte, należąc do floty wiceadm. Brueysa.
CDN.

kgerlach

Justice przeszła w okresie 23.07-25.07.1798 do zatoki Abukir, aby eskortować 40-działową fregatę Junon do Aleksandrii (tamta wpakowała się bowiem pod Abukirem 16.07.1798 na mieliznę i musiała być remontowana w Aleksandrii); następnie Justice znalazła się 1/2.08.1798 w bitwie pod Abukirem, ale wyrwała się z pogromu sprawionego Francuzom przez Nelsona i uciekła na Maltę. Tam Vattiera przeniesiono na 80-działowiec Guillaume Tell. Jednak jeszcze przed kapitulacją francuskiego garnizonu wyspy Vattier otrzymał w listopadzie 1798 dowództwo 2-działowej kanonierki (feluki) Désirée. Awansował 27.02.1799 na "porucznika liniowca". Dowodził grupą małych jednostek w Livorno. Podczas wyprawy na Elbę dostał się 23.07.1799 do niewoli. Przesiedział w Austrii pół roku, a po wypuszczeniu znów objął komendę nad drobnoustrojami w Livorno (grudzień 1800 - luty 1801). Od lutego do lipca 1801 dowodził 18-działową korwetą Bulldog, która wprawdzie została zdobyta 25.05.1801 w Ankonie przez łodzie brytyjskiej fregaty 28-działowej Mercury, ale już w nocy 26.05.1801 odbiła ją inna lekka francuska jednostka. Później Bulldog eskortowała konwój do Tarentu. Od lipca do sierpnia 1801 Vattier służył w Ankonie na 40-działowej fregacie Minerve, właściwie neapolitańskiej, ale pożyczonej przez Francuzów w lipcu 1801 w Ankonie od marynarki Neapolu (oddanej w maju 1803). Ponownie objął 9.08.1801 komendę nad korwetą Bulldog, jednak 16.09.1801 zmuszony był poddać się jednostkom brytyjskim koło Gallipoli. W grudniu 1801 Vattier zaokrętował się na stojący w Breście 74-działowiec Dix Aout. Dano mu 2.04.1802 dowództwo uzbrojonego w 18 działek relingowych szkunera Oiseau, na którym w lipcu 1802 wyszedł z Nantes do Cap Français na San Domingo, po czym realizował misje na Antylach do 9.09.1802. We wrześniu 1802 wszedł na San Domingo w skład załogi 24-działowej fluity Nourrice, którą wyprawiano wtedy (po przewiezieniu z Rochefort do Port au Prince żołnierzy i zapasów) z powrotem do Francji. Służył na tej jednostce do listopada 1802. Potem był od marca do sierpnia 1803 oficerem na 74-działowcu Impétueux, stojącym w marcu 1803 na redzie Lorient, a w okresie 7-9.05.1803 przeprowadzonym z Lorient do Brestu. Awansował 24.09.1803 na "kapitana fregaty". Przyjęto go 8.10.1803 do batalionu majtków gwardii konsularnej w charakterze dowódcy drugiego ekwipażu. Od schyłku 1803 do września 1805 służył w Boulogne jako dowódca zespołu jednostek pocztowych i korwet obsadzonych przez majtków gwardii. Ożenił się z Marie-Eulalie-Charlotte Abot de Bazinghem. Został oficerem Legii Honorowej 14.06.1804. Od 4.10.1805 do 2.08.1806 sprawował komendę nad 40-działową fregatą Furieuse. Wyszedł 14.11.1805 z ujścia Skaldy w rejs korsarski ku brzegom Irlandii razem z 38-działową fregatą Libre (jednostki rozdzieliły się na północ od Szkocji i Libre wpadła potem w ręce Anglików 24.12.1805). Następnie udał się na Antyle, po czym wrócił do Lorient w grudniu 1805. Od 13.08.1806 do 15.05.1807 Vattier dowodził w Saint Malo 40-działową fregatą Italienne, wyposażoną w Saint Servan. Otrzymał jednak rozkaz dołączenia do lądowej armii Napoleona z batalionem majtków gwardii cesarskiej. Uczestniczył w kampanii (lipiec - wrzesień 1807) na Pomorzu szwedzkim, w tym w zdobyciu Stralsundu 21.08.1807 oraz Rugii 7.09.1807. Mianowano go komendantem ekwipażu majtków gwardii wysłanych do Bayonne.
CDN.

kgerlach

Podczas agresji Napoleona przeciwko sojuszniczej Hiszpanii przekroczył granicę 5.03.1808 i uczestniczył w tłumieniu powstania Hiszpanów w Madrycie 2.05. Dołączył ze swoim oddziałem do drugiego korpusu obserwacyjnego Żyrondy pod generałem Dupont; przeszedł szlak bojowy w Andaluzji po bitwę pod Baylen 19.07.1808. Po kapitulacji Francuzów, podpisanej 22.07.1808 w Andujar, dostał się do hiszpańskiej niewoli. Na mocy układów powinien być odesłany do Francji, ale zamiast tego trafił 14.08.1808 jako jeniec wojenny do Rota. Od 22.02.1809 trzymano go na znajdującym się na redzie Kadyksu hulku jenieckim opisywanym we francuskich opracowaniach jako Vieille Castille, co jest oczywiście śmieszne, bowiem Hiszpanie nie nadawali swoim okrętom francuskich nazw (Vieille Castille to po francusku "Stara Kastylia"). W rzeczywistości chodzi o wcale nie tak bardzo stary (bo z 1779, ale faktycznie hulk od 1808) ex-58/64-działowiec Castilla (zatonął w zatoce Kadyksu w 1810). Od 3.03.1809 Vattier przebywał na hulku nazywanym przez Francuzów Fortune, co znów nie jest prawdą (to nazwa francuska), ale w tym wypadku nie udało mi się ustalić nazwy prawidłowej (naturalnie po hiszpańsku byłaby to dosłownie Fortuna, lecz nie kojarzę z tym konkretnej jednostki). Dowiedziawszy się, że jeńcy francuscy z Kadyksu mają być przewiezieni na Baleary, Vattier zbiegł 17.03.1809 z wieloma innymi oficerami marynarki na łodzi rybackiej, docierając do wybrzeży Maroka w nocy z 25 na 26 marca 1809. Pozostawał w Tangerze do 26.02.1810. Przedostał się wtedy na małej łodzi razem z 17 innymi francuskimi uciekinierami do Conil de la Frontera, portu na południe od Kadyksu, chwilowo okupowanego przez armię francuską. Wyznaczono go na dowódcę oddziału marynarzy gwardii uczestniczących w oblężeniu Kadyksu. Kierował też małymi jednostkami pływającymi, operującymi z pobliskich portów Santa Maria i Sanlucar. Wg raportów odnosił oczywiście same sukcesy, ale prawda jest taka, że Francuzi Kadyksu nie zdobyli, a Royal Navy zapewniała miastu niezawodną osłonę od strony morza. Vattier otrzymał rozkaz, wydany 16.09.1810, aby wrócił do Paryża. Tam, w nowej organizacji marynarzy gwardii, powierzono mu 1.02.1811 stanowisko majora. Równolegle w hierarchii marynarki awansował 19.05.1811 na "kapitana liniowca 2 klasy". Od 31.07.1811 był formalnie dowódcą 12. ekwipażu flotylli bulońskiej, ale na życzenie wiceadm. Ganteaume pozostał w Paryżu jako major marynarzy gwardii do 11.09.1811. Otrzymał 2.08.1811 tytuł barona cesarstwa. Wysłano go następnie na Skaldę, gdzie (oficjalnie od 12.09.1811) do 23.06.1812 dowodził 74-działowcem Commerce de Lyon w eskadrze wiceadm. Missiessy, stacjonując na rzece Rupel. Od 24.06.1812 do 13.10.1814 był kapitanem 74-działowca Gaulois. Uczestniczył na nim w marcu 1814 w skutecznej obronie Antwerpii, stojąc koło Osterwell (Oosterweel, Austruweel itp. formy nazwy tego samego miejsca). Po upadku cesarstwa przeprowadził liniowiec Gaulois do Brestu i zdał komendę 13.10.1814. Tymczasem dostał 18.08.1814 Order Św. Ludwika. Zatrudniono go na lądzie w Cherbourgu. Jego tytuł barona zatwierdzono 11.03.1816 jako dziedziczny. Umieszczono Vattiera 1.04.1816 na liście oficerów nieaktywnych. Ponownie pojawił się na liście oficerów czynnych 1.01.1817, jednak był trzymany na urlopie bez zatrudnienia i przeszedł w stan spoczynku 24.09.1817. Dano mu 17.06.1818 honorowy stopień kontradmirała. Ożenił się po raz drugi 11.07.1826 z Louise-Benoite (czy Louise-Marie-Benoite albo Lucie) Roquebert (z domu Le Porcq d'Herlen), wdową po komandorze marynarki wojennej, który zginął w walce 20.05.1811. Otrzymał komandorię Legii Honorowej 26.04.1831. Zmarł 24.03.1842 (czy 22.03.1842) w Boulogne-sur-Mer.
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach

kgerlach

Jacques (Jacques-Alexander) de Saint-Cricq urodził się 22.04.1781 w Lescar. Jego rodzicami byli Jean-Paul de Saint-Cricq (żandarm gwardii króla) i Marie-Laurence de Mazarredo. Służbę na morzu rozpoczął 9.02.1796 w marynarce wojennej jako ochotnik na 20-działowej korwecie Bonne Citoyenne. Nie miał szczęścia, bowiem jednostka ta 10.03.1796 została zdobyta przez Brytyjczyków koło przylądka Finisterre. Jednak Anglicy zwolnili go na słowo honoru i już 26.09.1796 wrócił do Francji (u państwa Quintin "coś" zamieniło wszystkie trzy daty - wstąpienia do marynarki, zdobycia Bonne Citoyenne i powrotu Jacquesa de Saint-Cricq do Francji - na fałszywy rok 1793, przy czym ta druga data jest również błędna co do dnia). Formalnie został wymieniony w 1797. Od 30.05.1797 był tymczasowym aspirantem na 110-działowcu Républicain stojącym na redzie Brestu; służył na nim tylko do czerwca 1797, kiedy go przeniesiono na 74-działowiec Constitution. I tam nie zagrzał miejsca, wracając na okręt Républicain, gdzie zatrzymano go od lipca do października 1797. W okresie październik 1797 - lipiec 1798 należał do załogi 32-działowej fregaty Précieuse. Awansował 1.07.1798 na "chorążego liniowca". Zaokrętował się 25.07.1798 na 74-działowiec Hoche, flagowy okręt ekspedycji irlandzkiej w eskadrze komodora Bomparda, wysłanej 16.09 z Brestu z wojskiem generałów Ménage’a i Hardy’ego, rozgromionej 12.10.1798 przez brytyjskiego komodora Warrena koło Lough Swilly. Po poddaniu okrętu Saint-Cricq trafił do niewoli w Anglii. Wrócił do Francji znów bardzo prędko, 12.01.1799. W okresie 25.05 - 30.09.1799 był zatrudniony w Breście w połączonej flocie francusko-hiszpańskiej w charakterze adiutanta swojego wuja, hiszpańskiego admirała Mazarredo. Od 1.10.1800 służył na 10-działowej korwecie (naprawdę fluicie, przeklasyfikowanej dla prestiżu) Naturaliste, wysłanej z 24-działową korwetą Géographe pod naczelnym dowództwem komandora Nicolasa Baudin w rejs badawczy dla dokonywania odkryć na Morzach Południowych. Jednostki wyszły z Hawru 19.10.1800, zawinęły na Ile de France 15.03.1801, wyruszyły stamtąd 25.04, dotarły do przylądka Leeuwin na południowym zachodzie Nowej Holandii (Australii) 19.06. Płynąc na północ dostały się do Archipelagu Dampiera, po czym z powodu szkorbutu zawinęły 18.08.1801 na Timor. Tam Saint-Cricq dostał 30.10.1801 tymczasowe stanowisko porucznika. Korwety podjęły dalszy rejs, tym razem wiodący na południe wokół przylądka Leeuwin, 13.11.1801. Dotarły 13.01.1802 do Ziemi van Diemena (Tasmanii). Kotwiczyły od kwietnia 1802 w Port Jackson. Na rozkaz Baudina Naturaliste wróciła do Francji z zebraną dotąd kolekcją naukową, zawijając do Hawru 7.06.1803. Od 4.08.1803 Saint-Cricq służył w sztabie wiceadm. Bruixa, dowódcy flotylli bulońskiej. Awansował 26.10.1803 na "porucznika liniowca". Odszedł ze sztabu Bruixa 22.11.1803, ale pozostał we flotylli bulońskiej, dowodząc do 27.08.1805 kolejno rozmaitymi małymi jednostkami (parodziałowymi kanonierkami nr 241, 143, 274 i 12-działowym pramem Ville de Pau). Otrzymał 3.09.1805 dowództwo 16-działowego brygu Voltigeur, wysłanego w listopadzie 1805 z Antwerpii ku wybrzeżom Szlezwiku i Holsztynu, a potem na San Domingo i Curaçao, ale zdobytego w Indiach Zachodnich 26.03.1806 przez brytyjską fregatę. Niektórzy Francuzi uważali, że Saint-Cricq nie wykazał się przy tym dostateczną wolą walki. Tym razem wrócił z angielskiej niewoli do Francji 23.11.1806. Od 1.04 do 5.05.1807 był dowódcą kompanii w regimencie marynarzy i robotników marynarki w Tulonie.
CDN.

kgerlach

Dostał 20.01.1808 dowództwo 16-działowego brygu Milan, wyposażonego w Saint-Malo lub w Saint Servan na rejs do Gujany (z żołnierzami 86. regimentu), zrealizowany w okresie 6.03 - 12.04.1808. Po drodze spalił 11.03.1808 angielski statek handlowy koło przylądka Ortegal. Wrócił z Cayenne do Saint Nazaire w okresie 10.09 - 18.10.1808. Tymczasem awansował 12.07.1808 na "kapitana fregaty". Został kawalerem Legii Honorowej 20.11.1808. Zdał komendę nad brygiem Milan w Nantes 30.04.1809. Od 1.05.1809 był kapitanem 44-działowej fregaty Clorinde. Wysłano ją 15.11.1809 z Mindin razem z 38-działową fregatą Renommée na Gwadelupę w eskorcie 20-działowych fluit Loire i Seine, wiozących żołnierzy i amunicję; 13.12.1809 doszło około 60 mil na wschód od wyspy Désirade do zaciętej walki z brytyjską fregatą 38-działową Junon. Anglicy musieli ulec zdecydowanej przewadze przeciwnika (brytyjski bryg 18-działowy Observateur nie mógł jej zrekompensować, więc uciekł, by ostrzec inne jednostki Royal Navy), ale po bitwie ich okręt był w takim stanie, że Francuzi go spalili. Dwa dni później, nocą, obie fregaty francuskie weszły na mieliznę koło Antigui i musiały wyrzucić za burtę działa i amunicję, aby się uwolnić. Ostatecznie wróciły do Brestu 23.01.1810, jednak Brytyjczycy w Indiach Zachodnich - zaalarmowani przez bryg Observateur - skoncentrowali liczne lekkie jednostki i zniszczyli obie fluity u brzegów Gwadelupy. Chociaż w tej wyprawie Saint-Cricq był zwierzchnikiem (wg państwa Quintin, ponieważ z raportów nie bardzo odnoszę takie wrażenie, a nawet wręcz przeciwne) dowódcy Renommée, "kapitana fregaty" Dominique Roqueberta, to 12.01.1810 ten ostatni został mianowany dowódcą 14. batalionu marynarki cesarskiej, tworzącego załogę fregat Clorinde i Renommée (przemianowanego 12.11.1810 na 14. ekwipaż wysokiej burty), a Saint-Cricq majorem tego samego oddziału, co odwróciło relacje między nimi (jeśli faktycznie wcześniej były takie, jak napisali Quintinowie), zapewne nie bez wpływu na serdeczność wzajemnych stosunków. Na początku 1811 Dominique Roquebert otrzymał dowództwo eskadry, w skład której oprócz wspomnianych dwóch fregat wchodziła jeszcze trzecia, 44-działowa Néréide. Nakazano im przewieźć posiłki (na każdej jednostce znajdowało się 200 żołnierzy i zaopatrzenie) na Ile de France lub - gdyby to nie było już możliwe - na Jawę (do Batawii). Eskadra opuściła Brest 3.02.1811, a po dotarciu do Ile de France 6.05 dostrzeżono, że wyspa (wróciła do nazwy Mauritius) jest już w rękach Brytyjczyków. Anglicy mieli nadzieję zastawić na francuskie fregaty pułapkę, jednak komodor Roquebert bardzo rozsądnie zbliżył się do wybrzeża nocą, od południowego zachodu, a nie od północnego wschodu, gdzie go oczekiwano, i miał czas zorientować się w sytuacji. Francuzi, którym brakowało przede wszystkim wody (wypili ją przewożeni żołnierze), pożeglowali najpierw ku Ile de Bourbon, spodziewając się zdobyć ją nagłym atakiem, ale próba desantu podjęta 11.05 okazała się niemożliwa do zrealizowania z powodu stanu morza. Skierowali się więc ku Madagaskarowi, docierając do Tamatave 19.05. Zaskoczyli tam i pokonali mały garnizon brytyjski. Jednak następnego dnia o świcie zostali w pobliżu Foul Point (Foulpointe) dopadnięci i rozgromieni przez trzy brytyjskie fregaty 36-działowe (Astraea, Galatea i Phoebe). Przewaga sił była po stronie francuskiej, a na dodatek flagowa fregata Anglików chybiła zwrot przez sztag i przy bardzo słabym wietrze długo nie mogła wejść do akcji. Lecz Francuzi słabo ze sobą współdziałali, a Saint-Cricq trzymał się z dala od strefy najsilniejszego ognia i wydawał się nie mieć specjalnej ochoty na wspieranie swojego zwierzchnika. Roquebert zginął w walce, jego Renommée poddała się Anglikom. Dowódca Néréide też zginął, więc drugi kapitan tej jednostki przejął komendę, zakotwiczył w Tamatave i skapitulował na honorowych warunkach 25.05.1811.
CDN.

kgerlach

Tymczasem Saint-Cricq (którego we Francji awansowano 19.05.1811 na "kapitana liniowca 2 klasy") uciekł na Seszele (zaopatrzył się 30.05 w wodę na Mahé, głównej z wysp tego archipelagu), gdzie postanowił - w zmienionej sytuacji - nie płynąć już na Jawę, tylko wrócić do kraju. Clorinde opuściła Seszele 7.06; najpierw krążyła po Oceanie Indyjskim, zawijając 25/26.06 na wyspę Diego Garcia dla pozyskania świeżej żywności (załoga cierpiała na szkorbut); potem opłynęła południowy kraniec Madagaskaru 16/17.07, wzięła żywność z portugalskiego brygu 23.08, zdobyła brytyjski żaglowiec pocztowy 4.09, weszła do Brestu 24.09.1811. Postępowanie Saint-Cricqua wzbudziło ogromne emocje (przede wszystkim wściekłość Napoleona), postawiono go więc przed sądem wojennym. Nakazano mu w grudniu 1811 oddać komendę nad fregatą, przenieść się do Pontivy a w końcu do więzienia wojskowego Abbaye w Paryżu. Tam zebrał się sąd, który 18.03.1812 orzekł, że Saint-Cricq nie uczynił w bitwie z 20.05.1811 wszystkiego, co mógł, oddzielił się od swego zwierzchnika, a następnie nie wypełnił rozkazu mówiącego o zaopatrzeniu Jawy. Uznano go za niegodnego służby w marynarce cesarskiej, zdegradowano, skazano na trzy lata więzienia w miejscu wybranym przez rząd, pozbawiono Orderu Legii Honorowej i kazano opłacić koszty procesu. Po swojej pierwszej abdykacji Napoleon przewożony na Elbę zwierzył się brytyjskiemu komandorowi Ussher, że osobiście nalegał na karę śmierci dla Saint-Cricqua, lecz kapitanowie francuscy wzdragali się przed wydaniem takiego wyroku. Były komandor trzymany był najpierw w więzieniu Abbaye, a od 15.01.1814 w Montaigu. Kiedy cesarz abdykował na początku kwietnia 1814, de Saint-Cricq zwrócił się z prośbą o rewizję swojego procesu. Książę Karol, hrabia d'Artois, brat króla Ludwika XVIII i zarazem namiestnik królestwa Francji, podpisał 21.04.1814 dekret przywracający Saint-Cricqua do marynarki królewskiej w stopniu "kapitana liniowca" i na takim miejscu na liście floty, które zajmował wcześniej. Oficer ten otrzymał 18.08.1814 Order Św. Ludwika. Po zwolnieniu z więzienia dostał urlop, ożenił się w 1814 z około 37-letnią Émilie-Sophie de Tressemanes-Brunet, wdową (z domu Duport de Mablanc), a 15.01.1815 zatrudniono go w służbie portowej w Lorient. Podczas swoich Stu Dni rozpoczętych lądowaniem we Francji 1.03.1815, Napoleon nie zostawił Saint-Cricqua w spokoju, tylko zaraz po przybyciu do Paryża wydał 30.03.1815 dekret kasujący rozkaz Karola z 21.04.1814 i przywracający postanowienia sądu z 18.03.1812 w całej rozciągłości, łącznie z uwięzieniem. Prefekt morski Lorient raportował posłusznie 8.04.1815, jak zarządzono skreślenie Saint-Cricqua z listy marynarki. Jednak cesarz znowu musiał abdykować 22.06.1815, a wtedy zarządzenie królewskie z 1.08.1815 anulowało napoleoński dekret z 30.03.1815. "Kapitan liniowca" Jacques de Saint-Cricq znalazł się więc kolejny raz we flocie, ale miał już dość. Przeszedł 24.01.1816 z marynarki wojennej do armii, w randze pułkownika 14. legionu żandarmerii w Carcassonne. Przywrócono mu 17.11.1816 stopień kawalerski Orderu Legii Honorowej, z antydatowaniem do 21.04.1814. Od 27.07.1817 był pułkownikiem 17. legionu żandarmerii w Lyonie. Zmarł 19.03.1819 w Paryżu (lub w Carcassonne).
Pozdrawiam, Krzysztof Gerlach